Bộ Tài chính nói về việc 'không quản lý được thì cấm' mua bán vé số online

Bộ Tài chính lý giải theo quy định của pháp luật về kinh doanh xổ số thì vé xổ số truyền thống chỉ được phép phân phối thông qua các công ty xổ số kiến thiết (bán trực tiếp cho khách hàng hoặc phân phối qua hệ thống đại lý xổ số có ký kết hợp đồng đại lý với công ty xổ số kiến thiết); đối với vé xổ số điện toán của Vietlott chỉ được phân phối thông qua thiết bị đầu cuối của các đại lý ký kết hợp đồng đại lý với Vietlott và qua điện thoại (SMS).

Như vậy, pháp luật hiện hành không cho phép bán vé số qua internet và việc “mua vé số hộ”. Việc một số tổ chức, cá nhân kinh doanh xổ số qua internet là trái quy định của pháp luật do các đơn vị này không được cấp phép kinh doanh xổ số, phương thức phân phối vé không đúng với quy định và có một số tồn tại, hạn chế sau:

Việc mua hộ vé xổ số truyền thống trong nước, vé xổ số điện toán qua internet gây khó khăn trong công tác quản lý, điều hành thị trường xổ số của cơ quan quản lý, lợi dụng danh nghĩa mua hộ vé xổ số các tổ chức này có thể sẽ tổ chức cho người chơi tham gia dự thưởng trực tiếp để tìm kiếm lợi nhuận, gây thất thu cho ngân sách nhà nước do không phải nộp thuế, chi phí in vé, tổ chức mở thưởng... (tương tự như số lô, số đề lợi dụng kết quả xổ số để kinh doanh bất hợp pháp). Các hoạt động này tiềm ẩn nhiều rủi ro gây mất trật tự an toàn xã hội.

Tiềm ẩn nhiều rủi ro cho người chơi. Người chơi có thể bị chiếm đoạt tiền trong tài khoản dự thưởng, bị ép phải chia giải thưởng (vì vé do bên mua hộ giữ). Quyền lợi của người trúng thưởng xổ số không được bảo đảm. Điều này, ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh xổ số, ảnh hưởng đến tính công khai, minh bạch trong hoạt động kinh doanh xổ số của các doanh nghiệp. Đồng thời, ảnh hưởng đến uy tín, mất niềm tin của người chơi đối với hoạt động kinh doanh của công ty xổ số kiến thiết do nhà nước là chủ sở hữu trong trường hợp bên mua hộ vé xổ số không thực hiện trả thưởng mà chiếm đoạt số tiền trúng thưởng của khách hàng trúng thưởng.

Trường hợp mua hộ vé Vietlott mà vé trúng giải Jackpot lớn có thể xảy ra khả năng không trả vé cho người trúng thưởng do trang web/ứng dụng biến mất trong khi việc chụp ảnh vé xác nhận chưa phải là bằng chứng để chứng minh việc sở hữu, ảnh hưởng đến uy tín của Vietlott. Ngoài ra, việc nhận giải thưởng hộ còn liên quan đến rủi ro về rửa tiền, tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt.

Bộ Tài chính cũng lý giải tại Chỉ thị 16 ngày 27.5.2023 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường phòng ngừa, đấu tranh tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động tổ chức đánh bạc và đánh bạc có giao Bộ Tài chính phối hợp với các địa phương tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh xổ số, không để đối tượng lợi dụng tổ chức đánh bạc và đánh bạc dưới hình thức mua số lô, số đề hoặc phân phối vé xổ số không đúng phương thức.

"Căn cứ quy định của pháp luật hiện hành để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người mua xổ số, để đảm bảo thị trường hoạt động lành mạnh, Bộ Tài chính, các bộ, ngành và UBND các tỉnh, thành phố đang phối hợp rà soát, kiểm tra để chấn chỉnh các hành vi cố tình làm trái quy định của pháp luật. Đây là biện pháp quản lý của các cơ quan quản lý nhà nước để hoạt động kinh doanh xổ số tuân thủ đúng quy định của pháp luật, đảm bảo an ninh trật tự an toàn xã hội", đại diện Bộ Tài chính nhấn mạnh.

Kinh doanh xổ số là ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo quy định của Luật Đầu tư, các nghị định của Chính phủ. Theo đó, hoạt động kinh doanh xổ số chịu sự kiểm soát chặt chẽ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; chỉ có doanh nghiệp được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xổ số mới được phép tổ chức hoạt động kinh doanh xổ số. 

Hiện nay, cả nước có 64 doanh nghiệp kinh doanh xổ số bao gồm 63 doanh nghiệp nhà nước kinh doanh xổ số truyền thống tại các tỉnh, thành phố và Công ty Xổ số điện toán Việt Nam (Vietlott) kinh doanh xổ số điện toán trên phạm vi cả nước.

Thời gian gần đây xuất hiện hiện tượng doanh nghiệp trong nước cung cấp dịch vụ mua vé xổ số nước ngoài không đúng quy định. Một số trang mạng, ứng dụng của các trung gian thanh toán, tổ chức tín dụng cung cấp dịch vụ mua hộ vé số trong nước nhưng không trả vé cho khách hàng (chỉ gửi hình ảnh vé qua email hoặc tài khoản cá nhân của khách hàng trên các ứng dụng). 

Đối với vé xổ số điện toán, hình ảnh vé trả qua email hoặc hiển thị trong ứng dụng một số thông tin của vé số nhưng không đầy đủ, chỉ chụp hình vé có phần thông tin dãy số do khách hàng chọn, không có mã bảo mật. Việc sử dụng hình ảnh vé số nêu trên là không đúng quy định của pháp luật, không đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người mua. 

Các hiện tượng này gây nên các rủi ro về tranh chấp, khiếu kiện, không đảm bảo quyền lợi cho người mua (do người mua không nắm giữ vé số nên trong trường hợp trúng thưởng có thể không được trả thưởng hoặc bị ép phải chia giải thưởng), tiềm ẩn nguy cơ rửa tiền, tệ nạn xã hội, trốn thuế, gây mất trật tư an toàn xã hội.

Trước thực trạng trên, Bộ Tài chính cho biết đang chủ trì phối hợp với các bộ, ngành (Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công an...) và UBND các tỉnh, thành phố tăng cường quản lý giám sát, hoàn thiện khung khổ pháp lý về kinh doanh xổ số, xử lý nghiêm các hành vi trái quy định của pháp luật xổ số. 

Đồng thời, đề nghị các công ty xổ số kiến thiết và Vietlott chấn chỉnh hoạt động của các đại lý, kiểm tra giám sát việc phân phối vé của các đại lý xổ số, chấm dứt các hành vi kinh doanh không đúng quy định của pháp luật. Trường hợp có dấu hiệu vi phạm mang tính chất hình sự thì sẽ chuyển hồ sơ cho cơ quan công an điều tra, xử lý. 

Để đảm bảo hoạt động kinh doanh xổ số hoạt động ổn định, đúng quy định pháp luật, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người mua vé số và đảm bảo an ninh trật tự xã hội, Bộ Tài chính đề nghị các tổ chức, cá nhân hiện đang phân phối vé xổ số qua mạng internet chấm dứt ngay các hoạt động kinh doanh không đúng quy định của pháp luật.

Đối với khách hàng mua vé số, cần lưu ý chỉ mua vé số từ công ty hoặc từ các đại lý được phép kinh doanh và phải được lưu giữ vé số để được nhận thưởng khi trúng thưởng. Trong đó, đối với vé xổ số truyền thống, mua trực tiếp từ hệ thống đại lý xổ số. Đối với vé xổ số điện toán, hiện nay chỉ có 2 kênh phân phối chính thức qua thiết bị đầu cuối tại các điểm bán hàng và qua điện thoại (SMS). 

"Không mua vé xổ số qua internet vì đây là hoạt động chưa được phép theo quy định của pháp luật kinh doanh xổ số, không đảm bảo quyền lợi của khách hàng. Đồng thời tuyệt đối không mua vé xổ số nước ngoài phát hành tại các trang web, ứng dụng vì có thể bị lợi dụng lừa đảo", đại diện Bộ Tài chính nhấn mạnh.