Cuộc đàm phán do Nhà Trắng dẫn dắt về tương lai TikTok đang tập trung vào một kế hoạch cho phép các nhà đầu tư lớn vào ByteDance không phải người Trung Quốc tăng cổ phần và mua lại hoạt động ứng dụng video ngắn này tại Mỹ, theo Reuters.
Kế hoạch này bao gồm việc tách TikTok thành một thực thể riêng tại Mỹ và giảm tỷ lệ sở hữu của người Trung Quốc trong doanh nghiệp mới xuống dưới ngưỡng 20% theo quy định luật pháp Mỹ. Điều này sẽ giúp TikTok thoát khỏi nguy cơ bị cấm tại Mỹ, theo các nguồn tin yêu cầu giấu tên vì không được phép phát ngôn chính thức.
Nhóm các nhà đầu tư Mỹ vào ByteDance (công ty mẹ TikTok) gồm Susquehanna International Group của Jeff Yass, General Atlantic của Bill Ford, Kohlberg Kravis Roberts và Sequoia Capital.
Quỹ đầu tư Susquehanna International Group và General Atlantic, cả hai đều có đại diện trong hội đồng quản trị ByteDance, đang dẫn đầu các cuộc đàm phán với Nhà Trắng về kế hoạch nêu trên, theo các nguồn tin của Reuters. Một nguồn tin khác cho biết công ty cổ phần tư nhân KKR cũng đang tham gia.
Tương lai của TikTok (được hơn 170 triệu người ở Mỹ sử dụng) đã trở nên bấp bênh kể từ khi đạo luật có hiệu lực vào ngày 19.1, yêu cầu ByteDance phải bán ứng dụng này hoặc đối mặt lệnh cấm vì lý do an ninh quốc gia.
Đạo luật này, được thông qua vào tháng 4.2024 với sự ủng hộ mạnh mẽ của lưỡng đảng, phản ánh lo ngại ở Mỹ rằng TikTok chịu sự chi phối của chính phủ Trung Quốc và bị lợi dụng để tiến hành các chiến dịch gây ảnh hưởng đến Mỹ. Tuy nhiên, các nhóm bảo vệ tự do ngôn luận cho rằng lệnh cấm này đe dọa quyền tiếp cận truyền thông nước ngoài của người Mỹ, vi phạm Tu chính án thứ nhất thuộc Hiến pháp Mỹ.
Tu chính án thứ nhất là một trong những điều khoản quan trọng nhất của Hiến pháp Mỹ. Nó bảo vệ các quyền tự do cơ bản thiết yếu cho một xã hội dân chủ. Tu chính án này đã được sử dụng để bảo vệ nhiều loại hình ngôn luận, gồm cả bài phát biểu chính trị, báo chí tự do và biểu tình.
TikTok khẳng định rằng các quan chức Mỹ đã hiểu sai về mối liên hệ của công ty này với Trung Quốc. Công ty cho biết thuật toán đề xuất nội dung và dữ liệu người dùng TikTok tại Mỹ được lưu trữ trên các máy chủ đám mây của Oracle và các quyết định kiểm duyệt nội dung với người dùng Mỹ cũng được đưa ra tại nước này.
Oracle là tập đoàn công nghệ đa quốc gia của Mỹ, chuyên về phát triển và cung cấp phần mềm, cơ sở dữ liệu, điện toán đám mây và các giải pháp doanh nghiệp.
Theo kế hoạch của các nhà đầu tư hiện tại, Oracle sẽ tiếp tục lưu trữ dữ liệu người dùng Mỹ và đảm bảo chúng không thể bị truy cập từ Trung Quốc, một nguồn tin cho biết.
Các đại diện của TikTok, ByteDance, Susquehanna International Group, Oracle và Nhà Trắng chưa đưa ra bình luận ngay lập tức. General Atlantic và KKR từ chối bình luận.
Tờ Financial Times trước đó đưa tin các nhà đầu tư Mỹ vào ByteDance đang tìm cách mua lại cổ phần của các nhà đầu tư Trung Quốc trong một thỏa thuận chia tách TikTok ở Mỹ. Financial Times cũng đề cập đến công ty đầu tư Coatue là một trong những bên tham gia đàm phán. Coatue chưa phản hồi về chuyện này.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký lệnh hoãn thực thi đạo luật cấm TikTok đến ngày 5.4 ngay sau khi nhậm chức. Tháng trước, Trump cũng tuyên bố rằng ông có thể gia hạn thêm thời hạn này để có đủ thời gian hoàn tất một thỏa thuận.
Theo hồ sơ pháp lý của TikTok năm ngoái, các nhà đầu tư toàn cầu nắm giữ khoảng 58% cổ phần ByteDance, Zhang Yiming (nhà sáng lập ByteDance người Trung Quốc) sở hữu 21% cổ phần, các nhân viên thuộc nhiều quốc tịch khác nhau (gồm cả khoảng 7.000 người Mỹ) nắm giữ 21% còn lại.
Nhà Trắng đã tham gia theo cách chưa từng có vào các cuộc đàm phán mua bán TikTok, đóng vai trò như một ngân hàng đầu tư.
Tổng thống Trump ủng hộ lệnh cấm TikTok trong nhiệm kỳ đầu của mình, nhưng những tháng gần đây, ông đã cam kết "cứu TikTok" và giữ ứng dụng này hoạt động tại Mỹ. Lý do vì Trump cho rằng TikTok góp phần giúp ông tiếp cận các cử tri trẻ tuổi để giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024.
TikTok gặp vấn đề trong một thời gian ngắn ngay sau lễ nhậm chức Tổng thống Mỹ của ông Trump hôm 20.1 nhưng nhanh chóng hoạt động trở lại sau khi ông ký sắc lệnh trì hoãn lệnh cấm thêm 75 ngày.
Đầu tháng 3, Trump tuyên bố rằng chính quyền của ông đang làm việc với bốn nhóm khác nhau đang đấu giá TikTok nhưng không nêu tên cụ thể.
"Rất nhiều người muốn có nó và quyết định là ở tôi", ông Trump tuyên bố ngày 9.3.
Thương vụ này thu hút sự quan tâm của các tỷ phú và doanh nhân khác. Tỷ phú Frank McCourt, người sáng lập Project Liberty, đang hợp tác với nhà đầu tư Kevin O'Leary (Canada) và đồng sáng lập Reddit Alexis Ohanian trong một đề xuất mua lại TikTok ở Mỹ. Ngôi sao YouTube MrBeast (tên thật là Jimmy Donaldson) cũng đang đàm phán để tham gia nhóm này, theo một nguồn tin quen thuộc với kế hoạch của ông.
Frank McCourt là ông trùm bất động sản sở hữu CLB bóng đá Olympique Marseille (Pháp) và chủ cũ đội bóng chày L.A Dodgers (Mỹ).
Project Liberty (Dự án Liberty) là sáng kiến của Frank McCourt nhằm mục đích tái cấu trúc cách thức hoạt động của internet và mạng xã hội, với trọng tâm là mang lại cho người dùng quyền kiểm soát nhiều hơn với dữ liệu cá nhân. Đây là một nỗ lực nhằm tạo ra một "internet được thay thế và nâng cấp", giúp người dùng thoát khỏi sự phụ thuộc vào các nền tảng tập trung.
Mục tiêu chính của Dự án Liberty
Xây dựng một giao thức phi tập trung
Dự án hướng đến việc phát triển một giao thức cốt lõi mới cho internet, cho phép các ứng dụng mạng xã hội hoạt động trên nền tảng phi tập trung. Người dùng sẽ không cần sử dụng nhiều tài khoản hay mật khẩu và có toàn quyền kiểm soát dữ liệu cá nhân của họ.
Quản lý dữ liệu cá nhân
Thay vì các công ty lớn sở hữu và sử dụng dữ liệu của người dùng cho mục đích thương mại, Dự án Liberty trao quyền cho người dùng trong việc kiểm soát và cấp quyền sử dụng dữ liệu theo điều kiện của họ.
Thúc đẩy một mô hình kinh tế mới
Thay vì dựa trên mô hình kinh doanh thu lợi từ quảng cáo nhắm mục tiêu, dự án mong muốn phát triển một hệ sinh thái kỹ thuật số tôn trọng quyền riêng tư và dân chủ hóa quyền lực trên internet.
Thành phần của Dự án Liberty
Thực thể vì lợi nhuận: Phần này tập trung vào việc phát triển các sản phẩm, công nghệ và dịch vụ dựa trên giao thức phi tập trung.
Tổ chức phi lợi nhuận: Phần này hỗ trợ nghiên cứu, giáo dục và thúc đẩy sự tham gia của công chúng trong việc xây dựng internet phi tập trung.
Liên hệ với TikTok
Frank McCourt đã gắn Dự án Liberty với nỗ lực mua lại TikTok. Ông coi việc mua TikTok là cơ hội để biến nền tảng này thành một ví dụ quy mô lớn của mạng xã hội phi tập trung, thay vì tiếp tục duy trì mô hình tập trung hóa vốn gây tranh cãi.
Dự án Liberty nhận được sự hỗ trợ tài chính, pháp lý từ tổ chức lớn như Guggenheim Securities và hãng luật Kirkland & Ellis. Sáng kiến này không chỉ là dự án kinh doanh, mà còn được Frank McCourt trình bày như một phong trào cải cách internet toàn cầu.
Frank McCourt cho biết quá trình đấu thầu này không hề bình thường. Hiện không có danh sách tài sản rõ ràng, không có định giá TikTok cụ thể và ByteDance chưa thuê ngân hàng đầu tư nào để dẫn dắt thương vụ, Frank McCourt tiết lộ với Reuters.
Theo Frank McCourt, Trung Quốc có tiếng nói trong việc bán TikTok và ByteDance có thể đóng cửa ứng dụng này tại Mỹ. Ông cho biết ByteDance đang tham gia đàm phán nhưng không tích cực như một bên bán có động cơ rõ ràng.
Một số người mua tiềm năng nói các cuộc đàm phán đang diễn ra và họ có thời hạn đến ngày 5.4 để đạt được thỏa thuận. Các quan chức Mỹ cho biết Phó tổng thống JD Vance kỳ vọng các điều khoản chung của thỏa thuận sẽ được thống nhất trước thời hạn này.
Vào tháng 1, Reuters và một số nguồn khác đưa tin chính quyền Trump đang phát triển một kế hoạch liên quan đến việc Oracle và một số nhà đầu tư hiện tại của ByteDance sẽ tiếp quản hoạt động TikTok tại Mỹ.
Theo thỏa thuận tiềm năng này, ByteDance vẫn giữ một phần cổ phần trong TikTok ở Mỹ, nhưng việc thu thập dữ liệu và cập nhật phần mềm sẽ do Oracle giám sát, tương tự thỏa thuận đã được đàm phán trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.
Giá trị TikTok ở Mỹ
Giá trị thương vụ bán TikTok, với mức định giá khác nhau đáng kể, sẽ phụ thuộc vào việc liệu nó có bao gồm cả thuật toán cốt lõi không. Một số nhà phân tích chứng khoán ước tính TikTok có thể trị giá từ 50 tỉ đến 100 tỉ USD nếu gồm cả thuật toán đề xuất video, vốn thu thập dữ liệu người dùng và được coi là nền tảng cốt lõi của doanh nghiệp.
ByteDance nói với các nhân viên trong tháng 3 rằng chương trình mua lại cổ phiếu mới nhất của họ định giá toàn bộ công ty ở mức hơn 315 tỉ USD, theo hai người quen thuộc với vấn đề này. Ông Trump từng cho rằng ByteDance có thể trị giá tới 1.000 tỉ USD.
Dan Ives, nhà phân tích nổi tiếng của hãng Wedbush, ước tính nếu không có thuật toán, TikTok ở Mỹ sẽ được bán với giá từ 40 đến 50 tỉ USD.
Doanh nhân Reid Rasner ở bang Wyoming (Mỹ) đã nộp hồ sơ dự thầu trị giá 47,45 tỉ USD cho các hoạt động và thuật toán của TikTok ở Mỹ. Reid Rasner cho biết các luật sư của ông đã liên hệ với các nhà vận động hành lang của ByteDance tại Washington, cố vấn pháp lý của công ty này và Nhà Trắng.
"Chúng tôi muốn làm mọi thứ cần thiết để hoàn tất thương vụ này. Và chúng tôi sẵn sàng làm bất cứ điều gì", ông chia sẻ với Reuters.
Reid Rasner từ chối tiết lộ danh tính các nhà đầu tư hậu thuẫn cho mình, nhưng cho biết họ gồm cả các quỹ đầu tư tư nhân.
"Có rất nhiều cá mập trong vùng nước này. Chúng tôi đang chèo lái qua những vùng nước rất gập ghềnh và có rất nhiều yếu tố thay đổi liên tục", Reid Rasner nói về quá trình đấu thầu đầy cạnh tranh.