Chủ tịch Dragon Capital: ‘Năm ngoái chúng tôi đã hơi chủ quan’

Thị trường chứng khoán tích cực

Tại Diễn đàn cấp cao cố vấn tài chính Việt Nam 2023, các chuyên gia cho rằng kinh tế thế giới nửa cuối năm còn ẩn chứa nhiều yếu tố bất định, kinh tế trong nước vẫn có nhiều khó khăn nội tại chưa được xử lý.

Trong bối cảnh này, lên kế hoạch phân bổ vốn đầu ra ra sao, bỏ tiền vào tài sản nào, lựa chọn phân khúc nào, đầu tư vào nhóm ngành nào, cổ phiếu nào… luôn là câu hỏi làm đau đầu nhà đầu tư.

Hiện các nhà đầu tư có xu hướng phân bổ vốn vào 2 lớp tài sản là tài sản phòng thủ (vàng, trái phiếu, tiền gửi tiết kiệm) và tài sản tăng trưởng (chứng khoán, bất động sản). Các lớp tài sản tăng trưởng thường được nhà đầu tư nhắm tới khi chính sách tiền tệ chuyển từ thắt chặt sang nới lỏng. Đây là lý do khiến thị trường chứng khoán Việt Nam tăng tới 30% từ đầu năm tới nay.

Nhận xét về thị trường chứng khoán, ông Nguyễn Minh Tuấn, Giám đốc điều hành AFA Capital cho hay hiện có 2 lớp tài sản được nhiều nhà đầu tư quan tâm là trái phiếu doanh nghiệp và cổ phiếu niêm yết.

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp 6 tháng đầu năm nay giảm 64,6% so với cùng kỳ, quy mô thị trường thu hẹp từ mức đỉnh 16,7% GDP năm 2021 xuống chỉ còn hơn 14% GDP và có khả năng giảm xuống 12% GDP năm nay.

Với thị trường cổ phiếu, dù có sự phục hồi mạnh từ đầu năm đến nay, song tỷ lệ vốn hóa/GDP đã giảm mạnh từ mức 150% GDP xuống còn 86,4% GDP hiện tại. Tỷ lệ vốn hóa thị trường chứng khoán so với GDP ở Việt Nam còn thấp so với Đài Loan (195,3%), Nhật Bản (126,8%), Hàn Quốc (96,3%)… cho thấy dư địa phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn còn rất lớn.

Mặc dù vậy, ông Tuấn cảnh báo, hiện nhà đầu tư cá nhân chiếm tới 84% giá trị giao dịch trên Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HoSE), nên dễ bị tác động bởi yếu tố tâm lý. Hơn nữa, định giá cổ phiếu cũng không còn rẻ. P/E toàn thị trường đã tăng từ đáy (9,6 lần) vào tháng 11.2022 lên mức 14,7 lần hiện nay. Vì vậy, nhà đầu tư cần phải cân nhắc thận trọng quyết định của mình.

Chủ tịch Dragon Capital Dominic Scriven cho rằng các định chế tài chính lớn có dự báo khác nhau về tăng trưởng của giai đoạn tới. "Điều này cũng thể hiện sự lúng túng khi chúng ta cố gắng phân tích các “dòng xoáy”".

“Năm ngoái chúng tôi đã hơi chủ quan” khi không dự báo chính xác những biến động vĩ mô. Ai tham gia thị trường chứng khoán thì năm ngoái là một năm khá buồn khi tài khoản có lẽ mất khoảng 1/3, đặc biệt thị trường trái phiếu doanh nghiệp cũng có nhiều diễn biến rất khó khăn”, ông Dominic Scriven nói.

Khi phân tích chính sách tiền tệ của các ngân hàng lớn, ông đánh giá khá cởi mở. Ví dụ tại Mỹ, dù lãi suất tăng, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) luôn đưa thông điệp tăng “một chút”. Các thị trường tài chính phản ánh khá tích cực trong các tháng gần đây. Hầu hết các thị trường chứng khoán thế giới đã tăng 15 - 28% trong năm nay, trong đó có Việt Nam.

“Các ngân hàng trung ương của châu Á có sự linh hoạt hơn và lạm phát được kiểm soát. Bộ Tài chính của Việt Nam cũng đang tạo điều kiện khá thuận lợi cho các thị trường ở Việt Nam”, ông nói và cho biết đây là lý do cho đến bây giờ, nhà đầu tư đã khắc phục được một phần khoản lỗ năm ngoái.

Tuy nhiên, việc nhận định về khả năng phục hồi “rất tốt” trong năm sau như phân tích của WorldBank cũng như của một số định chế tài chính gần đây là “hơi chủ quan”. Nhất là khi nhiều đầu tàu kinh tế chính trên nền kinh tế thế giới đều có vấn đề như Mỹ, Trung Quốc, châu Âu, Nhật Bản, châu Phi…

Chú ý quản trị rủi ro

Đưa ra lời khuyên về mức độ rủi ro cho nhà đầu tư mới tham gia thị trường trong bối cảnh hiện nay, bà Nguyễn Hoài Phương, Giám đốc Đầu tư Công ty Quản lý quỹ VinaCapital chia sẻ, từ đầu năm tới nay, chỉ số VN-Index đã tăng khoảng 23%, trong khi lợi nhuận của các doanh nghiệp trên sàn giảm khoảng 10%.

Theo bà Phương, các dự báo cho thấy, lợi nhuận doanh nghiệp tăng trưởng thấp hoặc không tăng trưởng. Trong khi đó, PE thị trường đang ở mức 15 - 16 lần, tiệm cận PE trung bình của thị trường nhiều năm qua, chưa kể tăng trưởng lợi nhuận của doanh nghiệp cũng rơi vào 15 - 20%. Điều này cho thấy rủi ro nhất định với các nhà đầu tư mới tham gia thị trường.

“Thị trường có những rủi ro và cơ hội. Về rủi ro, nhà đầu tư cá nhân mới tham gia thị trường đầu tư theo dòng tiền nóng, các cổ phiếu tăng mạnh nhưng không có giá trị cơ bản tốt thì rất rủi ro. Với các quỹ đầu tư, chúng tôi có góc nhìn tìm kiếm cơ hội ở khía cạnh định giá của cổ phiếu và hoạt động của doanh nghiệp”, bà Phương nói.

Theo đó, bà Phương cho rằng hiện tại phải xem định giá cổ phiếu đang đắt hay rẻ và doanh nghiệp có triển vọng phục hồi như thế nào về cuối năm.

Về định giá, theo bà Phương, nếu loại bỏ nhóm cổ phiếu ngân hàng thì PE thị trường đang 21 lần, tương đương thời điểm quý 1/2018 và quý 2/2021 - thời điểm thị trường tăng nóng do dòng tiền mới đổ mạnh vào thị trường. Một cách nhìn khác là dòng tiền đổ nhiều vào penny, nhóm vốn hóa vừa và nhỏ thì cũng khiến thị trường có sự lệch lạc. Nếu một nhà đầu tư nhìn PE của thị trường chung sẽ không hợp lý.

Nếu nhà đầu tư theo dõi thị trường nhiều năm thì có sự đúc kết khi thị trường còn nhiều ẩn số. Năm 2021, thị trường đều được định giá lại. Năm đó, công ty chứng khoán đạt lợi nhuận rất cao, nhưng năm 2018 khi thị trường tăng rất nhiều mà chỉ có 2 công ty chuyên về khách hàng nước ngoài được định giá cao, còn các công ty khác định giá thấp hơn.

Bà Phương cũng cho biết, trong từng giai đoạn thị trường, định giá của từng doanh nghiệp trong cùng một ngành cũng có sự khác nhau. Do đó, theo bà Phương, cần đánh giá dựa trên những nội dung như vậy để chọn lọc cổ phiếu.

Ngoài ra, bà Phương cũng cho rằng cần quản trị tốt rủi ro quan trọng là linh hoạt theo những biến động của thị trường.

Chủ tịch Dragon Capital Dominic Scriven cũng đưa ra một số lời khuyên với nhà đầu tư là cần phải quản trị rủi ro, đa dạng hóa danh mục và cuối cùng là đánh giá đúng khẩu vị rủi ro của mình.

“Khi thủy triều rút xuống thì bạn mới phát hiện ra những người đi bơi mà không mặc quần”, Chủ tịch Dragon Capital nói.