Cứu sống cụ ông 75 tuổi bị hóc xương gà nguy kịch

Trước đó, ông M.P.B. (75 tuổi, ngụ tại thành phố Cần Thơ) bị hóc thịt gà, sau đó nuốt vướng, nghẹn vùng ngực được đưa đến khám và nhập viện địa phương. Tại đây, các bác sĩ đã tiến hành nội soi ghi nhận dị vật ở vị trí 1/3 thực quản trên, tiến hành lấy dị vật nhưng không thành công nên nhanh chóng chuyển đến Bệnh viện đa khoa Trung ương Cần Thơ vào lúc 9 giờ 15 phút ngày 14.5. Bệnh nhân có tiền sử tăng huyết áp, yếu nửa người phải do di chứng tai biến nhồi máu não.

Ngay sau khi nhập viện, bệnh nhân được chỉ định nội soi thực quản – dạ dày ống mềm lấy dị vật nhưng không thành công. Hội chẩn nhiều chuyên khoa: Nội soi, Nội Tiêu hóa, Tai-Mũi-Họng, Ngoại Lồng ngực mạch máu, Ngoại Tổng hợp, Gây mê hồi sức. Bệnh nhân được chỉ định chụp cắt lớp vi tính lồng ngực kiểm tra vị trí dị vật cũng như khả năng xâm lấm mô xung quanh.

Các bác sĩ tiến hành nội soi ống cứng lấy dị vật có sự hỗ trợ gây mê tại phòng phẫu thuật với sự tham gia các bác sĩ nhiều chuyên khoa hỗ trợ điều trị khi cần thiết. Ê-kíp nội soi khoa Tai-Mũi-Họng tiến hành soi thực quản, cách cung răng khoảng 19cm và trên cung động mạch chủ khoảng 1cm thấy dị vật xương gà và thịt; tiến hành gắp dị vật thành công, lấy ra nhiều mảnh cơ và xương gà dài khoảng 4cm, kiểm tra thực quản có nhiều vết loét, sung huyết, phù nề, hút sạch dịch trong thực quản; đặt sonde dạ dày nuôi ăn, thủ thuật kéo dài khoảng 30 phút.

Tình trạng hiện tại, bệnh nhân tỉnh, giảm hẳn các triệu chứng đau, nghẹn vùng ngực, uống được đang được theo dõi và điều trị tại khoa Tai-Mũi-Họng.

BS CKII Lâm Chánh Thi – Trưởng khoa Tai-Mũi-Họng (người trực tiếp nội soi bệnh nhân) cho biết: Dị vật thực quản là một cấp cứu thường gặp trong tai mũi họng, do dị vật ở sâu trong cổ, trong ngực nên rất phức tạp về mặt chẩn đoán và xử trí. Đặc biệt, có nhiều trường hợp phổ biến và diễn biến nguy hiểm đến tính mạng. Nguyên nhân thường gặp nhất như thói quen hay đưa vật vào miệng ở trẻ em; hóc hàm răng giả ở người già; hay các trường hợp ăn nhanh vội, cười đùa trong khi ăn, yếu nhu động thực quản ở người già, bệnh lý hẹp thực quản... Việc tiên lượng bệnh tùy thuộc vào kích thước, hình thái, bản chất dị vật và thời gian bị hóc.

Sau khi mắc dị vật thực quản, dị vật thực quản có thể đâm xuyên qua hoặc làm hoại tử dần niêm mạc, cơ và thanh mạc, cùng với sự co thắt thực quản và quá trình viêm sẽ đẩy nhanh quá trình di chuyển của dị vật vào các khoang kế cận. Thời gian dị vật ở trong lòng thực quản càng lâu, thì nguy cơ hoại tử và thủng thực quản càng cao. Vì vậy, chẩn đoán và điều trị sớm là yếu tố quan trọng nhất trong dị vật thực quản.

Thực hiện lấy dị vật cho bệnh nhân nêu trên là kỹ thuật khá phức tạp, dị vật lớn, nhiều ngạnh cắm vào thực quản và đặc biệt dị vật ở vị trí gần với cung động mạch chủ, trong quá trình thủ thuật có thể xảy ra nguy cơ ảnh hưởng mạch máu, đòi hỏi ê kíp dự phòng các phương án có thể xảy ra và xử trí kịp thời. Với sự tập trung cao của các bác sĩ, sự phối hợp tốt của các chuyên khoa, quá trình lấy dị vật thuận lợi, sức khỏe bệnh nhân ổn định sau thủ thuật.

Theo ghi nhận, dị vật thực quản thường gặp là: răng giả, niềng răng, hạt hoa quả, đồng xu, các loại xương cá, xương gà, thịt lợn… Việc lấy dị vật sớm qua phương pháp nội soi giúp bệnh nhân giải quyết triệt để nguyên nhân, thời gian phục hồi sớm, hạn chế biến chứng với chi phí điều trị thấp, là lựa chọn hàng đầu trong các phương pháp lấy dị vật qua đường tiêu hóa.

Để phòng tránh dị vật đường tiêu hóa, bác sĩ khuyến cáo cần ăn chậm, nhai kỹ, không nên vừa ăn vừa nói chuyện, bỏ thói quen ngậm tăm hay các vật dụng khác bằng miệng, không đùa giỡn với các vật dụng có đầu sắc nhọn... Người già và trẻ nhỏ tránh ăn thức ăn dai như da, gân, thức ăn cần được cắt nhỏ nấu kỹ. Người có răng giả cần thận trọng khi ăn uống, thường xuyên kiểm tra độ vững chắc của răng giả. Vật dụng hay đồ chơi nhỏ nên để xa tầm tay trẻ để phòng trường hợp trẻ cho vào miệng nuốt và hóc dị vật.

Khi hóc dị vật, người dân cần đến khám và điều trị can thiệp tại các cơ sở y tế chuyên khoa, không nên tự ý điều trị tại nhà hoặc điều trị mẹo theo dân gian làm dị vật di chuyển phức tạp, thời gian càng lâu thì nguy cơ biến chứng càng cao có thể nguy hiểm đến tính mạng.