Giá SGK lớp 2 và lớp 6 tăng cao: Nỗi lo lắng của các gia đình có con đi học

NXB Giáo dục Việt Nam vừa công bố giá SGK lớp 2, lớp 6 của hai bộ sách theo chương trình giáo dục phổ thông mới, bắt đầu thực hiện từ năm học 2021-2022.

Cụ thể, với bộ SGK lớp 2 "Kết nối tri thức với cuộc sống", giá SGK 10 môn học (tương đương 10 cuốn) là 179.000 đồng. Còn bộ "Chân trời sáng tạo" có giá 186.000 đồng.

Cũng theo công bố của NXB Giáo dục, SGK lớp 6 mới có giá 245.000 đồng/bộ và 234.000 đồng/bộ (chưa kể sách Tiếng Anh). SGK Tiếng Anh lớp 6 của NXB Giáo dục có 2 đầu sách (học sinh các trường sẽ chọn 1 trong 2 đầu sách), cụ thể một đầu sách có 2 cuốn giá 76.000 đồng và 1 đầu sách có 1 cuốn giá 89.000 đồng. Như vậy tính cả sách Tiếng Anh, mỗi bộ SGK lớp 6 có giá trên 300.000 đồng/bộ. Giá SGK này tăng cao từ 2 - 4 lần so với bộ SGK cũ trong năm học 2020-2021. Lý giải về sự tăng giá của bộ SGK mới, đại diện NXB Giáo dục Việt Nam cho biết nguyên nhân khiến giá sách tăng chính là việc thay đổi cơ chế biên soạn và phát hành.

Trước đây, nhà nước có bao cấp một số nội dung trong công tác biên soạn, in ấn, kể cả phát hành, nay thực hiện xã hội hóa thì nhà xuất bản phải trả nhuận bút cho tác giả, khâu đọc thẩm định bản thảo, tập huấn, vì vậy giá sách cao hơn. Còn theo lý giải của Bộ Tài chính, giá tăng là vì khổ sách, số cuốn, số màu in các cuốn sách trong bộ sách mới đều cao hơn bộ sách cũ. Vì vậy, việc so sánh giá sách cũ với sách mới chưa thực sự tương đồng.

Việc tăng mạnh giá SGK lớp 2 và lớp 6 khiến không ít phụ huynh lo lắng, nhất là những gia đình còn khó khăn, đông con đi học. 

Chia sẻ về điều này, PGS Trần Xuân Nhĩ, nguyên Thứ trưởng Bộ GD-ĐT cho rằng việc tăng giá SGK sẽ ảnh hưởng tới hàng triệu phụ huynh và học sinh. Mặc dù một bộ sách giáo khoa chỉ tăng vài trăm nghìn đồng nhưng nhân lên cả triệu bộ sách sẽ ra con số rất lớn. Quan trọng hơn, việc tăng giá sách liệu có giúp tăng chất lượng sách, chất lượng giảng dạy hay không còn là dấu hỏi. NXB có giải thích rằng do chi phí thuê chuyên gia, in ấn, truyền thông cho sản phẩm… tăng cao nên tăng giá bán. Thế nhưng nếu so sánh với sách hiện hành sẽ thấy nội dung và hình thức của SGK mới không có quá nhiều thay đổi. SGK là một mặt hàng đặc biệt và ảnh hưởng đến hàng chục triệu gia đình có con em đang đi học, vì thế nhà nước có những quy định cụ thể về cách tính giá mặt hàng này, trong đó giá thành sản phẩm không thể cao hơn 5 - 7% chi phí phát hành sản phẩm.

Ủng hộ quan điểm trên, ông Lê Như Tiến - nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục - Thanh niên, thiếu niên, nhi đồng của Quốc hội cho biết SGK phải đảm bảo nhiệm vụ cơ bản là biên soạn, in ấn phục vụ việc học tập cho chính học sinh. Nếu việc in ấn hay thay đổi giá thành thì phải có ý kiến của Quốc hội hoặc Bộ Tài chính chứ không được tự động tăng giá rồi buộc phụ huynh phải mua. Việc này ảnh hưởng tới kinh tế của rất nhiều gia đình chứ không thể đánh đồng bộ giá sách cao với chi phí cho các học sinh hay phụ huynh ở thành phố có mức thu nhập tốt được.

Chia sẻ với phóng viên, anh Nguyễn Thành Chung (Hà Nội) có con trai đang chuẩn bị học lớp 6 Trường THCS Nghĩa Tân và con gái chuẩn bị vào lớp 2 Trường tiểu học Dịch Vọng A cho biết: "Gia đình tôi có 3 cháu, cháu lớn nhất năm nay vào lớp 6, cháu thứ 2 năm nay lên lớp 2 và cháu út đang học mầm non. Tuy nhiên tôi có nghe sang năm học 2021-2022, giá SGK phải mua cho cả 2 cháu đều tăng cao hơn nhiều so với các năm trước, khiến tôi và gia đình khá lo lắng. Nếu mua đầy đủ sách vở, đồ dùng học tập hay đóng các khoản quỹ khác vào nhà trường thì tính trung bình cũng cứ 2,5 - 3 triệu đồng/cháu. Hơn nữa việc mua quần áo hay mức chi tiêu cũng tăng lên, riêng cho đầu năm học, năm nào nhà tôi cũng phải tiết kiệm gần nửa năm trước để có thể lo cho các cháu đầy đủ sách vở và đồ dùng cần thiết đi học. Giờ lại tăng cao nữa thì sinh hoạt của gia đình sẽ bị ảnh hưởng mạnh".

Hiện nay, có rất nhiều băn khoăn việc tăng giá SGK cao như vậy thì chất lượng có tăng hay không, chất lượng học tập của học sinh có được cải thiện hay không... vì nếu so sánh, giấy mực in so với bộ sách cũ cũng không có sự thay đổi lớn. Việc tăng giá SGK lớp 2 và lớp 6 cao hơn từ 2 - 4 lần so với bộ sách cũ sẽ tạo áp lực cho nhiều gia đình, đặc biệt là phụ huynh hoàn cảnh khó khăn, và các tỉnh miền núi, vùng sâu vùng xa, nơi các em học sinh nghèo đang được nhà nước hỗ trợ tiền mua sách giáo khoa theo Nghị định 86. Sách mới tăng giá ảnh hưởng không nhỏ đến chính sách này, buộc nhà nước phải tính toán lại khoản tiền hỗ trợ cho các em. Đối với những em không được hỗ trợ mua sách, phụ huynh phải bỏ ra nhiều tiền hơn cho con em đi học.

GS Phạm Tất Dong - Phó chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam thì cho rằng hiện nay chúng ta chủ trương xã hội hóa SGK để khuyến khích nguồn lực xã hội, nhưng thả nổi khung giá SGK sẽ dễ tạo lợi ích nhóm giữa các đơn vị. "Ở các nước khác, SGK thậm chí được nhà nước tài trợ giá và phát miễn phí dưới bất kỳ hình thức nào. Điều này hướng tới sự phát triển giáo dục, hỗ trợ phụ huynh có điều kiện kinh tế khó khăn. Nhưng tại Việt Nam quy trình biên soạn, lựa chọn, phân phối sách giáo khoa đang làm ngược lại và chất lượng nội dung thì lại chưa tương xứng với giá sách. Đó là bất cập lớn cần được thay đổi".