iMessage, Bing và Edge không đủ điều kiện là 'gác cổng', được miễn các quy định công nghệ của EU

Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số (DMA) sẽ có hiệu lực sau ba tuần nữa, cụ thể là ngày 6.3.2024. Theo DMA, những ứng dụng và dịch vụ bị xác định là gatekeeper (người gác cổng) phải có trên 45 triệu người dùng mỗi tháng và trên 10.000 tài khoản là doanh nghiệp được thành lập tại EU mỗi năm.

Yêu cầu của DMA gồm bắt buộc Microsoft, Apple, Google, Amazon, Meta Platforms và ByteDance phải cho phép các ứng dụng hoặc cửa hàng ứng dụng của bên thứ ba trên nền tảng của họ, giúp người dùng dễ dàng chuyển từ các ứng dụng mặc định sang đối thủ. Các công ty cũng bị cấm ưu ái cho dịch vụ của họ.

Sau cuộc điều tra kéo dài 5 tháng, Ủy ban châu Âu (EC) phát hiện ra rằng iMessage, Bing, Edge và Microsoft Ads “không đủ tiêu chuẩn là gatekeeper”, theo tuyên bố từ cơ quan điều hành EU.

EC cho biết kho ứng dụng App Store, hệ điều hành iOS và trình duyệt Safari của Apple cùng mạng xã hội Linkedin và hệ điều hành Windows của Microsoft sẽ tiếp tục được coi là gatekeeper.

EC đã "đánh giá kỹ lưỡng tất cả lập luận, có tính đến ý kiến đóng góp của các bên liên quan", nhưng không cung cấp chi tiết về lập luận của những công ty.

Apple hoan nghênh quyết định của ủy ban này.

Người phát ngôn Apple nói: “Người tiêu dùng ngày nay có quyền truy cập vào nhiều ứng dụng nhắn tin khác nhau và thường sử dụng nhiều ứng dụng cùng lúc, điều này phản ánh mức độ dễ dàng chuyển đổi giữa chúng”.

Microsoft thông báo Bing, Edge và Microsoft Ads hoạt động như những kẻ thách thức trên thị trường.

Người phát ngôn Microsoft cho biết: “Chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác với Ủy ban châu Âu và ngành nói chung để đảm bảo các nền tảng được chỉ định khác của Microsoft tuân thủ đầy đủ DMA”.

EU đang nỗ lực thắt chặt quy định với các hãng công nghệ lớn bằng hai đạo luật DMA và Đạo luật dịch vụ kỹ thuật số (DSA).

Cuối tháng 12.2023, EU đã bổ sung ba hãng nội dung người lớn gồm Xvideos, Pornhub và Stripchat vào danh sách các công ty phải tuân theo các quy tắc mới nghiêm ngặt về nội dung trực tuyến, theo Thierry Breton - Ủy viên phụ trách thị trường nội khối của EU.

DSA yêu cầu nhiều công ty tiến hành quản lý rủi ro, trải qua kiểm toán bên ngoài và độc lập, đồng thời chia sẻ dữ liệu với chính quyền và nhà nghiên cứu.

Vào tháng 4.2023, EU đã chỉ định 19 cái tên, gồm 5 công ty con của Alphabet (Google Maps, Google Play, Google Search, Google Shopping, YouTube), 2 đơn vị Meta Platforms (Facebook và Instagram), 2 doanh nghiệp của Microsoft (Bing và LinkedIn), X, Amazon Store, Apple App Store, Booking, Pinterest, Snapchat, TikTok, Wikipedia, Zalando và AliExpress (của Alibaba), phải tuân theo các quy định.

Các công ty được chỉ định như vậy sẽ phải làm nhiều hơn để giải quyết thông tin sai lệch, cung cấp nhiều sự bảo vệ và lựa chọn hơn cho người dùng cũng như đảm bảo sự bảo vệ mạnh mẽ hơn cho trẻ em hoặc có nguy cơ bị phạt tới 6% doanh thu toàn cầu của họ.

Thierry Breton cho biết: “XVideos, Pornhub, Stripchat đáp ứng ngưỡng người dùng để tuân theo các nghĩa vụ DSA chặt chẽ hơn. Tạo ra một môi trường trực tuyến an toàn hơn cho trẻ em của chúng ta là ưu tiên thực thi theo DSA".

Trong một tuyên bố, Pornhub (có trụ sở tại Canada) cho biết có trung bình 33 triệu người dùng hàng tháng tại EU tính đến ngày 31.7.2023.

DSA áp dụng cho các công ty có hơn 45 triệu người dùng, được coi là các nền tảng trực tuyến rất lớn.

Quyết định có thể dựa không chỉ vào số lượng người dùng được báo cáo bởi công ty, mà còn vào thông tin từ bên thứ ba hoặc nguồn thông tin thay thế, theo một quan chức cấp cao của EC.

EC có thể đưa vào danh sách nếu có độ chắc chắn hợp lý rằng các công ty như vậy đạt đến ngưỡng người dùng, quan chức giấu tên nói thêm.

Hai đạo luật mới của EU kiểm soát các hãng công nghệ lớn

DSA có hiệu lực vào ngày 25.8.2023, đặt ra những quy định về nội dung với các nền tảng mạng xã hội, thị trường trực tuyến và cửa hàng ứng dụng. Đạo luật này buộc chủ sở hữu các nền tảng này phải hạn chế các thông tin sai lệch và nội dung tiêu cực như các bình luận mang tính thù địch, nội dung cổ vũ khủng bố và quảng cáo các đồ chơi không an toàn.

Trong khi đó, DMA đặt ra một loạt quy định cấm và nghĩa vụ với các hãng công nghệ có vị thế nổi trội trên thị trường, qua đó thay đổi cách hoạt động kinh doanh của họ tại EU.

Với DSA, chính phủ các quốc gia sẽ có nhiều quyền hơn để buộc các hãng công nghệ lớn dỡ bỏ các nội dung trái phép. Các hãng công nghệ còn có nghĩa vụ nộp các bản đánh giá rủi ro lên EC, trong đó trình bày rõ họ đang giảm thiểu ảnh hưởng của các nội dung độc hại như thế nào.

Nếu EC nhận thấy rằng các hãng công nghệ đã không có đủ các biện pháp ngăn chặn các nội dung độc hại, họ có thể bị yêu cầu phải thay đổi thuật toán quyết định nội dung mà người dùng có thể nhìn thấy. Nếu không tuân thủ, các công ty có thể bị phạt lên tới 6% doanh thu hàng năm.

Quyền ngăn chặn thông tin sai lệch còn được tăng cường trong các thời điểm khủng hoảng như xung đột hay đại dịch. EC sẽ quyết định những yếu tố cấu thành nên một nội dung độc hại. DSA cũng cấm các quảng cáo hướng đến đối tượng trẻ em – một nguồn doanh thu đáng kể với Meta Plaforms (công ty mẹ Facebook) và Alphabet (công ty mẹ Google).

DMA cấm các hãng công nghệ kết hợp dữ liệu cá nhân từ các dịch vụ khác nhau của mình, cũng như sử dụng dữ liệu thu thập được từ các bên bán hàng thứ ba để cạnh tranh với họ. Mục đích của DMA là ngăn chặn các hành vi vi phạm luật chống độc quyền để đảm bảo các hãng công nghệ lớn không thể bóp méo sự cạnh tranh trên các thị trường mới.

Các ứng dụng và dịch vụ trên phải tuân thủ đầy đủ DMA vào ngày 6.3.2024. Một tập đoàn sẽ bị phạt đến 10% doanh thu toàn cầu nếu vi phạm các quy định về cạnh tranh nghiêm ngặt nhất và thậm chí đến 20% nếu tái phạm.

Với DMA và DSA, EU đã trở thành nơi đầu tiên trên thế giới mà các nền tảng trực tuyến không còn có thể tự đặt ra quy định của riêng mình, theo Thierry Breton. Ông cho rằng quy định mới sẽ hạn chế lợi thế kinh tế của các ứng dụng là gatekeeper, mang lại cho người dùng nhiều lựa chọn hơn và tạo ra các cơ hội mới cho các hãng công nghệ đổi mới có quy mô nhỏ hơn.

Để tuân thủ DSA, Google cho biết đang mở rộng khả năng tiếp cận dữ liệu được sử dụng trong mảng quảng cáo của nền tảng này và công khai nhiều thông tin hơn về hoạt động kiểm duyệt nội dung cho các dịch vụ như dịch vụ tìm kiếm Google Search.

Về phía mình, Meta Platforms thông báo sẽ chấm dứt việc hướng các quảng cáo đến đối tượng thanh thiếu niên dựa vào hoạt động của họ trên Facebook và Instagram. ByteDance nói sẽ cho phép người dùng báo cáo các nội dung vi phạm.

DSA tách biệt với DMA, nhưng cả hai đều đi kèm với mối đe dọa về tiền phạt khổng lồ. Trong khi DMA tìm cách hạn chế sức mạnh thị trường của các hãng công nghệ lớn, DSA lại nhằm đảm bảo các nền tảng loại bỏ nội dung độc hại một cách nhanh chóng.

Nhiều cơ quan trong chính phủ Mỹ, gồm cả Bộ Thương mại, bước đầu lên tiếng phản đối các quy định trên của EU vì cho rằng chúng nhắm đến các công ty Mỹ một cách không công bằng. Thế nhưng, các nhà làm luật Mỹ cũng đã đề xuất những dự luật có nội dung tương tự với DSA và DMA. Các dự luật này bao gồm những điều luật cấm các hãng lớn sử dụng nền tảng của mình để quảng bá cho chính sản phẩm của mình. Các biện pháp khác còn đảm bảo người dùng smartphone có thể tải ứng dụng từ những cửa hàng trực tuyến thay thế. Song cho đến nay, hầu hết các nỗ lực quản lý các hãng công nghệ lớn ở cấp liên bang đều chưa đem lại kết quả đáng kể.