Gửi bình luận
Các nhà khoa học cho biết biến đổi khí hậu do con người gây ra làm gia tăng các hiện tượng thời tiết tự nhiên - là động lực thúc đẩy các đợt nắng nóng thiêu đốt châu Á, châu Âu và Bắc Mỹ.
Các chuyên gia giải thích lý do tại sao năm 2023 trở nên nóng như vậy, cảnh báo nhiệt độ kỷ lục này sẽ trở nên tồi tệ hơn ngay cả khi nhân loại cắt giảm mạnh lượng khí thải đang "hâm nóng" hành tinh.
El Nino và hơn thế nữa!
Sau mùa hè nóng kỷ lục vào năm 2022, năm nay hiện tượng nóng lên ở Thái Bình Dương hay còn gọi là El Nino đã quay lại khiến các đại dương nóng lên.
Robert Rohde thuộc Tổ chức theo dõi nhiệt độ Berkeley Earth (Mỹ) đã phân tích: “Hiện tượng này có thể đã truyền thêm một lượng hơi ấm cho khu vực Bắc Đại Tây Dương, mặc dù trong giai đoạn El Nino mới bắt đầu thì đó có thể chỉ là một phần nhỏ của hiệu ứng”.
Nhóm tính toán rằng có 81% khả năng năm 2023 sẽ trở thành năm nóng nhất kể từ khi việc ghi chép nhiệt kế bắt đầu được thực hiện vào giữa thế kỷ 19.
Bụi và lưu huỳnh
Sự nóng lên của Đại Tây Dương cũng có thể tăng lên do sự suy giảm của hai chất thường phản chiếu ánh sáng mặt trời từ đại dương: bụi thổi ra từ sa mạc Sahara và khí lưu huỳnh thải ra từ nhiên liệu trong hoạt động vận chuyển.
Phân tích của Rohde về nhiệt độ ở khu vực Bắc Đại Tây Dương đã ghi nhận "mức độ bụi đặc biệt thấp từ sa mạc Sahara trong những tháng gần đây".
Karsten Haustein thuộc Trung tâm ứng phó khí hậu Liên bang Đức cho biết, điều này là do gió mậu dịch Đại Tây Dương yếu bất thường.
Trong khi đó, việc hạn chế lưu thông vận chuyển hồi năm 2020 (do đại dịch COVID-19) đã cắt giảm lượng khí thải lưu huỳnh độc hại. Rohde lưu ý: "Điều này sẽ không giải thích được tất cả sự gia tăng nhiệt độ đột biến ở Bắc Đại Tây Dương hiện nay, nhưng có thể đã làm tăng thêm mức độ nghiêm trọng của nó".
Các đại dương nóng lên ảnh hưởng đến các kiểu thời tiết trên lục địa, gây ra sóng nhiệt và hạn hán ở một số nơi và gây bão ở những nơi khác. Richard Allan, giáo sư khoa học khí hậu tại Đại học Reading, cho biết bầu không khí nóng hơn hút hơi ẩm và thải ra nơi khác.
Allan giải thích: “Ở những nơi có áp suất cao trì trệ tồn tại trên các lục địa, không khí chìm xuống và nóng lên, làm tan các đám mây, khiến ánh nắng gay gắt của mùa hè làm khô cằn đất đai, làm nóng mặt đất và không khí bên trên”, với các đợt nắng nóng bị “hãm lại” trong nhiều tuần.
Hannah Cloke, nhà khoa học khí hậu tại Đại học Reading cho biết thêm ở châu Âu, "khí nóng bị đẩy từ châu Phi hiện đang được duy trì, với điều kiện áp suất cao ổn định có nghĩa là nhiệt ở biển, đất và không khí tiếp tục tăng lên".
Vai trò của biến đổi khí hậu
Trong báo cáo tóm tắt toàn cầu năm nay, các nhà khoa học tại Hội đồng liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) cho rằng biến đổi khí hậu đã khiến những đợt nắng nóng chết người "thường xuyên và dữ dội hơn trên hầu hết các khu vực kể từ những năm 1950".
Robert Vautard, Giám đốc viện khí hậu Pierre-Simon Laplace của Pháp cho biết, các đợt nắng nóng trong tháng này "không phải là một hiện tượng đơn lẻ mà là nhiều hiện tượng xảy ra cùng lúc. Nhưng tất cả chúng đều được tăng cường bởi một yếu tố: biến đổi khí hậu".
Nhiệt độ toàn cầu cao hơn khiến các đợt nắng nóng kéo dài và dữ dội hơn. Mặc dù là động lực chính, biến đổi khí hậu lại là một biến số mà con người có thể tác động bằng cách giảm lượng khí thải từ nhiên liệu hóa thạch.
Melissa Lazenby, giảng viên cao cấp về biến đổi khí hậu tại Đại học Sussex, cho biết: “Chúng ta đang rời khỏi biên độ dao động tự nhiên thông thường của khí hậu để đến với cảnh giới khó lường và cực đoan hơn. Tuy nhiên, chúng ta có khả năng giảm thiểu ảnh hưởng của con người đối với khí hậu và thời tiết, đồng thời không tạo ra những đợt nắng nóng kéo dài và khắc nghiệt hơn."
Dự báo tương lai
Berkeley Earth cảnh báo El Nino hiện tại có thể khiến Trái đất nóng hơn nữa vào năm 2024. IPCC cho biết các đợt nắng nóng có nguy cơ xảy ra thường xuyên và dữ dội hơn, mặc dù các chính phủ có thể hạn chế biến đổi khí hậu bằng cách giảm phát thải khí nhà kính.
Simon Lewis, Chủ tịch khoa học thay đổi toàn cầu tại Trường Cao đẳng Đại học London (University College London) cho biết: “Đây mới chỉ là khởi đầu. Việc cắt giảm sâu, nhanh chóng và bền vững lượng khí thải ròng carbon xuống mức 0 có thể ngăn chặn sự nóng lên, nhưng nhân loại sẽ phải thích nghi với những đợt nắng nóng, thậm chí còn nghiêm trọng hơn trong tương lai".
