'Kỹ sư 57' và nhân lực mới, xung lực mới cho sự bứt phá về đích

Tại diễn đàn Phát triển xung lực mới cho quốc gia, ông Trương Gia Bình - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn FPT đã chia sẻ thông điệp mạnh mẽ của Tổng Bí thư Tô Lâm từ Nghị quyết 68-NQ/TW: “Doanh nhân là chiến sĩ trên mặt trận kinh tế”. Tuy nhiên, theo ông Bình, cuộc chiến đấu ngày nay không còn là chiến tranh bằng vũ khí quân sự như quá khứ, mà là cuộc chiến về tri thức, công nghệ và đặc biệt là nhân lực AI.

Ông Bình nhấn mạnh, nếu thời 1945, Việt Nam cần bình dân học vụ để mọi người dân biết đọc biết viết, thì ngày nay mỗi người đều cần biết sử dụng công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo để có thể bắt kịp sự phát triển của thế giới.

“Mỗi học sinh, sinh viên Việt Nam hôm nay cần trang bị kiến thức về công nghệ, kỹ năng về AI, và khả năng làm việc cùng chuyên gia quốc tế”, ông Bình nêu.

Nhà lãnh đạo FPT tiếp tục nhấn mạnh: “Thế hệ trẻ, với kỹ năng công nghệ và tư duy sáng tạo, sẽ là lực lượng quyết định giúp Việt Nam vượt qua các thách thức và gia nhập cộng đồng quốc tế”.

Ông Bình cũng cảnh báo về sự tụt hậu trong chuỗi giá trị toàn cầu. “Nếu không đào tạo được nhân lực AI, chúng ta sẽ đứng ngoài cuộc chơi công nghệ, còn nếu dẫn đầu trong đào tạo AI, Việt Nam sẽ vươn lên trở thành lực lượng lao động toàn cầu trong lĩnh vực này”, ông Bình nêu.

Ông Trương Gia Bình kêu gọi: “Từ lời Bác Hồ nói với Đại tướng Võ Nguyên Giáp phải “dạy lịch sử dân tộc” cho người lính, thanh niên hôm nay cũng cần được hun đúc tinh thần yêu nước, tự hào dân tộc và lòng tin vào tương lai Việt Nam tiên tiến. Hãy cùng nhau sáng tạo và đào tạo ra những thế hệ nhân lực AI mới. Khi thế giới lo lắng AI sẽ cướp đi việc làm, thì Việt Nam sẽ vươn lên, trở thành trung tâm nhân lực công nghệ toàn cầu”.

Bà Phạm Thị Ngọc Thủy, Giám đốc Văn phòng Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban 4) cho rằng trong bối cảnh mới, yếu tố con người là chìa khóa để kết nối hiệu quả giữa các doanh nghiệp và nền kinh tế quốc gia. Muốn hiện thực hóa Nghị quyết 57, cần xây dựng một lực lượng nhân lực mới, những con người có tư duy đột phá, năng lực đáp ứng những yêu cầu hoàn toàn mới của thời đại.

Nhấn mạnh yêu cầu cấp thiết về đội ngũ nhân lực mới - "Kỹ sư 57", bà Phạm Thị Ngọc Thủy đề xuất 3 nhóm "kỹ sư 57" cần được đào tạo và phát triển, đó là kỹ sư khoa học công nghệ chuyên ngành, những người hiểu sâu ngành, như ngân hàng, logistics, sản xuất; nhà quản trị và quản lý thông minh biết ứng dụng dữ liệu và công nghệ để ra quyết định, quản lý hiện đại; chuyên gia phân tích nghiệp vụ (BA) - kết nối giữa quy trình, dữ liệu và công nghệ, hỗ trợ tái cấu trúc hệ thống vận hành.

Theo bà Thủy, đây là những lực lượng nòng cốt nếu chúng ta muốn thực thi Nghị quyết 57 một cách thực chất và hiệu quả.

TS Lê Trường Tùng, Chủ tịch Hội đồng Trường đại học FPT, nhấn mạnh rằng trong bối cảnh sự thay đổi nhanh chóng của khoa học công nghệ, giáo dục cần phải đổi mới sâu sắc. Việc "xâm nhập" mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo vào các lĩnh vực sẽ thay đổi không chỉ cách học mà còn cả mục tiêu và nội dung của chương trình đào tạo. Điều này đòi hỏi các cơ sở giáo dục phải cải tổ để cung cấp cho thế hệ trẻ các kỹ năng cần thiết, đáp ứng được yêu cầu của thời đại.

Ông Nguyễn Văn Khoa, Tổng giám đốc Tập đoàn FPT đưa ra đề xuất đột phá để xây dựng lực lượng "kỹ sư 57", đó là:

"Kỹ sư 57" cần có tư duy và hiểu biết về pháp luật. Trước đây, trong môi trường doanh nghiệp, chúng ta chỉ làm những gì có lợi và những gì pháp luật yêu cầu. Tuy nhiên, chúng ta cần đào tạo cho các sinh viên chuyên sâu về tư duy pháp lý và chuẩn mực hành chính công.

Tiếp theo, là tư duy thiết kế hệ thống. Trước đây, chúng ta tập trung vào người dùng cuối, nhưng giờ đây, cần phải mở rộng tầm nhìn, hướng đến doanh nghiệp, người dân và nhà nước. Kiến thức về tư duy hệ thống cần được đưa vào chương trình giảng dạy, và các trường trong liên minh sẽ sử dụng chung công nghệ và nền tảng đào tạo. Các em tốt nghiệp sẽ có nền tảng vững chắc để có thể đột phá.

Trong lĩnh vực khoa học công nghệ, quy trình, quy chuẩn và nền tảng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Khi xây dựng được tư duy chuẩn hóa ngay từ đầu, chúng ta sẽ đào tạo được các "kỹ sư 57".

"Các thầy cô có thể xây dựng bộ tiêu chí để từ đó các trường cá nhân hóa phù hợp với học sinh, sinh viên của mình", ông Khoa đề xuất.

“

Theo Báo cáo ngành CNTT Việt Nam, về nhu cầu lao động của thị trường CNTT trong năm 2025, Việt Nam đang cần 700 nghìn lao động và thiếu 200 nghìn người trong thị trường này. Con số sẽ tiếp tục tăng trong tương lai nếu nhu cầu về CNTT tiếp tục tăng cao. Việc đáp ứng cả về mặt số lượng và chất lượng sẽ giúp Chính phủ thực hiện được chiến lược chuyển đổi số trong thời kỳ đổi mới.