Làn sóng dịch Omicron khiến giới báo chí suy ngẫm lại việc có nên báo số ca nhiễm COVID-19

Trong 2 năm qua, số lượng ca mắc COVID-19 và nhập viện đã được sử dụng rộng rãi trong số liệu về đại dịch trên khắp thế giới.

Thế nhưng, làn sóng dịch Omicron đang làm xáo trộn các số liệu thống kê thông thường, buộc các tổ chức báo chí phải suy nghĩ lại về cách họ đưa tin về những con số như vậy.

"Đó là một thảm họa dữ liệu", theo Katherine Wu, cây viết cho tạp chí The Atlantic.

Số lượng ca mắc COVID-19 tăng vọt ở Mỹ trong những ngày lễ, do sự xuất hiện của biến thể Omicron dễ lây lan hơn các biến thể trước đó.

Tuy nhiên, những con số này chỉ phản ánh những gì được báo cáo bởi các cơ quan y tế, không gồm cả hầu hết những người tự xét nghiệm tại nhà hoặc những người mắc COVID-19 mà không ai hay biết. Các ngày lễ và cuối tuần cũng dẫn đến tình trạng chậm trễ trong báo cáo số ca COVID-19.

Nếu cộng thêm tất cả những người đó thì số lượng ca COVID-19 có thể sẽ cao hơn đáng kể.

Vì lý do này, hãng tin Associated Press (AP) gần đây đã yêu cầu các biên tập viên và phóng viên của mình tránh nhấn mạnh vào số ca nhiễm COVID-19 trong các câu chuyện về căn bệnh này. Điều đó có nghĩa là không còn bài báo nào chỉ tập trung vào một quốc gia hoặc tiểu bang cụ thể lập kỷ lục số ca COVID-19 hàng ngày, bởi tuyên bố đó đã trở nên không đáng tin cậy.

Trên khắp các phương tiện truyền thông, người ta đã thận trọng hơn khi sử dụng các số liệu chính thức về COVID-19.

Hôm 10.1.2022, NBC News đưa tin về số ca COVID tăng vọt dựa trên số trường hợp mắc bệnh trung bình trong một tuần. 

Trong thời gian đưa tin về phiên điều trần trước Thượng viện của các chuyên gia y tế hôm 11.1.2022, số ca COVID-19 mà CNN chiếu trên màn hình là mức trung bình trong 2 tuần.

MSNBC đã sử dụng nhiều phép đo khác nhau, bao gồm danh sách 5 bang có số ca COVID-19 được báo cáo cao nhất trong 3 ngày qua.

Trên trang web Hướng dẫn về đại dịch của mình, tờ The Washington Post đã sử dụng số ca COVID-19 trung bình trong 7 ngày và so sánh con số đó với thứ Ba tuần trước, cho thấy mức tăng 56%.

Tờ New York Times đã sử dụng số liệu hàng ngày trong một biểu đồ trực tuyến, nhưng cũng bao gồm cả xu hướng trong 2 tuần về cả số ca nhiễm COVID-19 và số ca tử vong.

Một câu chuyện trên AP hôm 8.1.2022 của tác giả Jennifer Sinco Kelleher và Terry Tang có tiêu đề “Sự bùng phát dịch Omicron toàn quốc phá vỡ dịch vụ y tế” chứa đầy số liệu thống kê trên khắp nước Mỹ về tỷ lệ nhập viện hoặc nhân viên nhiễm SARS-CoV-2 do đi làm. Song, số liệu về ca nhiễm COVID-19 không được sử dụng.

Josh Hoffner, biên tập viên tin tức của AP có nhiệm vụ theo dõi làn sóng dịch COVID-19, cho biết: “Chúng tôi chắc chắn muốn mọi người đi sâu hơn một chút và cụ thể hơn trong việc đưa tin”.

Nhiều tổ chức báo chí đang tranh luận về cách tốt nhất để sử dụng số liệu thống kê hiện nay trong làn sóng dịch Omicron, Katherine Wu nói. Thế nhưng không có câu trả lời dễ dàng.

“Đó là cách hoạt động của báo chí. Chúng tôi cần dữ liệu. Chúng tôi cần đưa ra số liệu cho người đọc. Nhưng tôi cố gắng làm điều đó một cách cẩn thận”, Katherine Wu cho biết.

Tỷ lệ nhập viện và tử vong do COVID-19 được một số người coi là bức tranh đáng tin cậy hơn về tác động hiện tại của đại dịch với xã hội. Tuy nhiên, ngay cả tính hữu ích của những con số đó đã được đặt dấu hỏi những ngày gần đây. Trong nhiều trường hợp, việc nhập viện là ngẫu nhiên: Có những người nhập viện vì những lý do khác và ngạc nhiên khi thấy họ có kết quả xét nghiệm dương tính với COVID-19, theo Tanya Lewis, biên tập viên cao cấp về y tế và sức khỏe tại Tạp chí Scientific American.

Gary Schwitzer, giảng viên Trường Y tế Công cộng thuộc Đại học Minnesota và là chủ biên của trang HealthNewsReview.org, chuyên theo dõi mức độ làn sóng dịch COVID-19 trên các phương tiện truyền thông, cho biết mặc dù có những điểm không hoàn hảo nhưng không nên bỏ qua số lượng ca bệnh.

Theo ông, các con số minh họa các xu hướng, đưa ra bức tranh về những khu vực nào của đất nước đang bị ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng hoặc nơi mà sự gia tăng ca COVID-19 có thể đã đạt đến đỉnh điểm. Họ có thể dự đoán các tác động xã hội rộng lớn hơn, như nơi bệnh viện sắp bị quá tải hoặc nơi sẽ thiếu nhân công.

Gary Schwitzer nói: “Đây là những câu chuyện có thể không được kể một cách đầy đủ nếu chỉ nhấn mạnh đến các ca nhập viện và tử vong do COVID-19”.

Đó cũng là một điểm được nhấn mạnh trong hướng dẫn nội bộ của AP.

“Chúng có giá trị. Chúng tôi không muốn mọi người loại bỏ việc đề cập đến số lượng ca nhiễm COVID-19”, Josh Hoffner nói.

Một số người trong ngành y tế công cộng và báo chí tin rằng sự gia tăng số ca nhiễm COVID-19 hiện tại có thể báo trước một tin tốt. David Leonhardt và Ashley Wu viết trên tờ The New York Times rằng đây có thể là một dấu hiệu cho thấy COVID-19 đang tiến tới việc trở thành một căn bệnh đặc hữu mà mọi người phải học cách chung sống, thay vì là một đại dịch gây náo loạn.

Thế nhưng, nếu những gì trải qua 2 năm qua dạy cho ta điều gì, thì đó là về sự nguy hiểm trong các dự đoán, Tanya Lewis nói.

“Chúng tôi đã hết lần này đến lần khác ngạc nhiên. Chúng tôi không biết mọi thứ về diễn biến của đại dịch. Chúng tôi vẫn cần phải khiêm tốn và giữ một tư tưởng cởi mở về mọi thứ đang diễn ra”, Tanya Lewis chia sẻ thêm.