Gửi bình luận
Nhiều quốc gia trên thế giới đang phải đối mặt với sự gia tăng bệnh viêm gan cấp tính nặng ở trẻ em nhưng chưa xác định được nguyên nhân.
Trong nhiều tháng qua, các nhà khoa học trên thế giới đã nghiên cứu các trường hợp viêm gan nặng không rõ nguyên nhân ở trẻ em. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ít nhất 920 trường hợp trẻ em nhiễm viêm gan đã được phát hiện ở 33 quốc gia kể từ tháng 10.2021. Khoảng 5% trường hợp đã phải cấy ghép gan và 18 trường hợp tử vong đã được báo cáo.
Cho đến nay, lý do vì sao lại xảy ra hiện tượng này vẫn chưa được giải đáp rõ ràng. Một tỷ lệ đáng kể các trường hợp viêm gan ở trẻ em luôn không rõ nguyên nhân. Vẫn chưa có sự khẳng định nào về việc liệu những trường hợp như vậy có trở nên phổ biến hơn hay không và cũng không rõ liệu những ca mắc mới được báo cáo gần đây là một phần của một hiện tượng y tế mới hay có chung một nguyên nhân cơ bản.
Song các nghiên cứu gần đây đang bắt đầu cung cấp những manh mối đầu tiên.
Hai nghiên cứu mới, được công bố trên tạp chí y học New England vào ngày 13.7 cho biết hai trung tâm y tế ở Anh đã chứng kiến sự gia tăng số lượng trẻ em bị viêm gan cấp tính không rõ nguyên nhân trong thời gian gần đây.
Nghiên cứu cũng đưa ra bằng chứng cụ thể hơn rằng vi rút Adeno loại 41, thường gây ra các triệu chứng tiêu hóa, có thể có liên quan đến viêm gan. Trong cả hai nghiên cứu, vi rút Adeno được phát hiện ở khoảng 90% trẻ em được xét nghiệm và trẻ em bị suy gan cấp tính hoặc cần cấy ghép gan có mức độ trung bình của vi rút trong máu cao hơn những trẻ có triệu chứng nhẹ hơn.
Tiến sĩ Helena Gutierrez Sanchez, Giám đốc y tế của chương trình ghép gan trẻ em tại Đại học Alabama ở Birmingham (Anh) và là tác giả của một trong những nghiên cứu mới cho biết: "Tôi nghĩ rằng vi rút Adeno có thể là một tác nhân gây bệnh".
Song cả hai nghiên cứu đều không tìm thấy bằng chứng rõ ràng rằng vi rút Adeno có trong tế bào gan của bất kỳ trẻ em bị nhiễm bệnh nào, điều này cho thấy nếu có thể tìm ra mối liên hệ giữa vi rút Adeno và viêm gan thì cũng không phải điều đơn giản.
Tiến sĩ Saul Karpen, một bác sĩ khoa gan nhi tại Đại học Emory (Mỹ) và Trung tâm Chăm sóc sức khoẻ trẻ em Atlanta cho biết không phải tất cả các trung tâm y tế đều ghi nhận số ca bệnh tăng như nhau, và một nghiên cứu gần đây từ Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) đã không tìm thấy bằng chứng cho thấy bệnh viêm gan không rõ nguyên nhân đã trở nên phổ biến hơn ở trẻ em Mỹ nói chung.
Ông Saul Karpen cũng nhấn mạnh rằng các trường hợp mắc bệnh mới có thể không nhất thiết đại diện cho "một điều gì đó mới và đáng sợ".
Nhiễm viêm gan có nhiều nguyên nhân, bao gồm do một số loại thuốc và điều kiện y tế, chất độc, sử dụng rượu nặng và vi rút viêm gan A đến E.
Vi rút Adeno gây ra cảm thường, với các triệu chứng như sốt, đau họng, viêm phế quản, mắt đỏ hay đau bụng tiêu chảy nhưng lại thường không liên quan đến tình trạng viêm gan ở trẻ em khỏe mạnh.
Song các bác sĩ lâm sàng đã phát hiện ra vi rút Adeno trong nhiều trường hợp mắc viêm gan gần đây, bao gồm cả ở một nhóm trẻ em ở Alabama (Mỹ), nhóm trường hợp mắc viêm gan đầu tiên được báo cáo ở Mỹ.
Một trong những nghiên cứu gần đây cung cấp thêm thông tin chi tiết về các trường hợp viêm gan tại Bệnh viện Nhi đồng Alabama ở Birmingham (Anh). Trong thời gian 5 tháng từ tháng 10.2021 - 2.2022, bệnh viện đã tiếp nhận 9 trẻ em bị viêm gan cấp tính không rõ nguyên nhân.
Các mẫu máu của 8 trong số 9 trẻ em cho kết quả dương tính với vi rút Adeno. Các mẫu vi rút từ 5 trẻ em có trình tự gen đủ tốt để được phân tích thêm cho thấy tất cả đều là vi rút Adeno loại 41.
Cũng trong khoảng thời gian đó, bệnh viện cũng tiếp nhận 6 trẻ nhiễm viêm gan có nguyên nhân. Trong số 5 trẻ được xét nghiệm vi rút Adeno, tất cả đều âm tính và việc xem xét hồ sơ phòng thí nghiệm cho thấy rằng tình trạng nhiễm trùng không phổ biến trong tổng thể bệnh nhân của bệnh viện vào thời điểm đó.
Tại Anh, 44 trẻ em bị viêm gan cấp tính không rõ nguyên nhân đã được chuyển đến Trung tâm Ghép gan phụ nữ và trẻ em Birmingham trong khoảng thời gian từ ngày 1.1 - 11.4.2022. 13 trẻ được nhận ghép gan, nhiều hơn 1/5 bệnh nhân được nhận trong cùng khung thời gian trong những năm trước.
Trong số 30 trẻ được xét nghiệm vi rút Adeno, 27 trẻ có kết quả dương tính. Cơ quan An ninh y tế Anh sau đó đã xác định rằng vi rút này là vi rút Adeno loại 41, tiến sĩ Chayarani Kelgeri, chuyên gia tư vấn về khoa gan nhi tại Trung tâm Phụ nữ và Trẻ em Birmingham và là tác giả của nghiên cứu cho biết.
Mọi thứ trở nên phức tạp hơn khi các nhà khoa học phân tích các mẫu gan của một nhóm trẻ em bị nhiễm bệnh. Các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm cho thấy không có bằng chứng về protein hoặc các phần tử vi rút Adeno trong tế bào gan.
Xét nghiệm PCR đã tìm thấy DNA của vi rút Adeno trong các mẫu gan của một số trẻ em, nhưng những mẫu này có thể bao gồm máu trộn với mô gan, gây khó khăn trong việc xác định liệu vật chất di truyền đến từ gan hay máu.
Tiến sĩ Kelgeri cho biết: "Điều đó khiến chúng tôi đặt câu hỏi liệu vi rút Adeno có liên quan gì hay không nhưng những gì chúng tôi thấy trong các mẫu gan là hậu quả của tổn thương do vi rút này gây ra".
Bà Kelgeri nói có lẽ việc nhiễm vi rút Adeno gây ra phản ứng miễn dịch bất thường ở một số trẻ và chính phản ứng miễn dịch đó là nguyên nhân chính gây hại cho gan chứ không phải do vi rút Adeno.
Mặc dù vậy, một số bệnh viện vẫn đang ghi nhận có sự gia tăng các ca viêm gan bí ẩn. Nếu viêm gan luôn là kết quả hiếm gặp của nhiễm vi rút Adeno ở trẻ em, thì các ca bệnh có thể tăng lên khi vi rút trở nên phổ biến hơn. Tiến sĩ Kelgeri lưu ý rằng các trường hợp viêm gan mới ở Anh trùng hợp với "một báo cáo về sự gia tăng vi rút Adeno" trong cộng đồng.
Các nhà khoa học cho biết cũng có thể là vi rút Adeno đã biến đổi hoặc do các yếu tố khác chẳng hạn như đợt bùng phát dịch COVID-19 trước đó có thể khiến một số trẻ em dễ bị nhiễm vi rút Adeno hơn.
Tiến sĩ Karpen nói rằng bà vẫn chưa tin rằng có mối liên hệ giữa vi rút Adeno và viêm gan ở trẻ em hoặc tỷ lệ mắc bệnh này đang tăng lên nói chung. Dù vậy, việc thu thập và phân tích dữ liệu có hệ thống hơn là điều cần thiết phải làm.
