Mỹ kết luận vụ điều tra tôm Việt Nam

Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) ngày 24.10 cho biết vào ngày 22.10 vừa qua, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đã ban hành kết luận cuối cùng trong vụ điều tra chống trợ cấp (CTC) đối với tôm nước ấm đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam. Theo đó, biên độ trợ cấp cuối cùng được xác định như sau: 2,84% đối với 1 doanh nghiệp bị đơn bắt buộc duy nhất; 221,82% với 1 doanh nghiệp khác được lựa chọn làm bị đơn nhưng đã từ chối tham gia vụ việc và 2,84% cho tất cả các doanh nghiệp còn lại.

Như vậy, mức biên độ trợ cấp cuối cùng đối với doanh nghiệp bị đơn bắt buộc duy nhất của Việt Nam và các công ty khác được giữ nguyên so với biên độ trợ cấp đã được xác định tại Kết luận sơ bộ trước đó. Đối với 1 doanh nghiệp khác được lựa chọn làm bị đơn bắt buộc nhưng đã từ chối tham gia vụ việc, biên độ trợ cấp cuối cùng đã tăng lên so với kết luận sơ bộ do DOC đã xác định có thêm 2 chương trình trợ cấp bị coi là trợ cấp có thể đối kháng so với kết luận sơ bộ.

Ngay từ đầu vụ việc, DOC đã điều tra 40 chương trình/chính sách của Việt Nam, thuộc các nhóm sau: chương trình cho vay và bảo đảm; chương trình ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp; chương trình miễn các khoản phải thu; chương trình ưu đãi về đất; chương trình tài trợ. Đáng lưu ý, DOC điều tra một loạt các chương trình thuộc chiến lược phát triển thủy sản đến năm 2030, tầm nhìn năm 2045 và chương trình phát triển ngành thủy sản giai đoạn 2021 - 2030.

Ngày 5 và 23.2.2024, DOC tiếp tục tiến hành điều tra thêm một số chương trình mới, dựa trên đề nghị của nguyên đơn Mỹ, liên quan đến: thuế thu nhập, miễn tiền thuê đất; cung cấp các dịch vụ điện, nước, xử lý nước thải và viễn thông thấp hơn giá trị thông thường và cung cấp tôm bố mẹ, tôm giống và thức ăn nuôi tôm thấp hơn giá trị thông thường. Điều này khiến số lượng các chương trình bị điều tra trong vụ việc này lên tới 51 chương trình, lớn nhất từ trước đến nay trong các vụ việc điều tra CTC đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam.

Trong kết luận cuối cùng, DOC đã xác định 26/50 chương trình là chương trình trợ cấp bị đối kháng và 10 chương trình là chương trình trợ cấp không bị đối kháng. Ngoài ra, DOC chưa đưa ra kết luận cuối cùng đối với 5 chương trình, gồm: Khấu hao nhanh và tăng chi phí được khấu trừ; Bao thanh toán xuất khẩu từ các ngân hàng có vốn sở hữu nhà nước; Bảo lãnh xuất khẩu từ các ngân hàng có vốn sử hữu nhà nước; Khoản vay ưu đãi cho nhà xuất khẩu từ các ngân hàng có vốn sở hữu nhà nước; Hỗ trợ khoản vay đối với các dự án nông nghiệp hữu cơ từ Agribank.

Các chương trình nói trên sẽ được tiếp tục xem xét và kết luận trong cuộc rà soát hành chính lần thứ nhất của vụ việc, trong trường hợp vụ việc này dẫn tới ban hành Lệnh áp thuế chính thức.

"Như vậy, về cơ bản mức thuế chống trợ cấp cuối cùng không thay đổi so với mức thuế sơ bộ. Trong số các nước cùng bị điều tra, mức thuế của Việt Nam thấp hơn mức thuế dành cho Ấn Độ và Ecuador. Đây là kết quả đáng khích lệ đối với các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu tôm của Việt Nam", đại diện Cục Phòng vệ thương mại cho hay.

Sau khi DOC ban hành kết luận cuối cùng về trợ cấp, Ủy ban thương mại quốc tế Mỹ (USITC) sẽ ban hành kết luận cuối cùng về thiệt hại trong vòng 45 ngày kể từ ngày DOC ban hành Kết luận cuối cùng. Chỉ khi USITC kết luận ngành sản xuất nội địa Mỹ có chịu thiệt hại do tôm nước ấm đông lạnh được trợ cấp nhập khẩu từ Việt Nam gây ra, lệnh áp thuế mới chính thức được ban hành.

Cục Phòng vệ thương mại khuyến nghị các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu Việt Nam tiếp tục theo dõi diễn biến điều tra tại USITC và có bình luận phù hợp trước khi USITC ban hành kết luận cuối cùng về thiệt hại.

9 tháng đầu năm nay, trong số các sản phẩm thủy sản xuất khẩu của Việt Nam, tôm mang về kim ngạch xuất khẩu cao nhất, đạt 2,8 tỉ USD, tăng 11% so với cùng kỳ năm 2023. Xuất khẩu tôm sang các thị trường chính (Mỹ, EU, Trung Quốc...) đều ghi nhận tăng trưởng khả quan.

9 tháng đầu năm nay, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Mỹ đạt 566 triệu USD, tăng 9% so với cùng kỳ năm ngoái. Tại Mỹ, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ đã hạ lãi suất trong kỳ họp tháng 9 và kỳ vọng có thêm 2 đợt hạ lãi suất vào tháng 11 và tháng 12 sẽ góp phần thúc đẩy tiêu dùng do chi phí vay giảm, nhất là khi số lượng việc làm đang tăng. Điều này có lợi cho xuất khẩu hàng hóa sang thị trường này.

Theo số liệu của Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA), trên thị trường Mỹ, trong tháng 8.2024, xuất khẩu tôm Việt Nam ghi nhận tích cực hơn các đối thủ khác như Ấn Độ, Ecuador khi xuất khẩu tôm từ các nguồn cung này sang Mỹ đều giảm. Giá trung bình nhập khẩu tôm từ Việt Nam vào Mỹ ghi nhận tăng từ 4,59 USD/pao vào tháng 7.2024 lên 4,95 USD/pao vào tháng 8.2024.