Năm 'chìm nổi' của chứng khoán Việt sắp qua, dự báo lạc quan trong năm tới

Nhiều cung bậc chứng khoán 2023

Sau diễn biến khá ảm đạm trong quý 1/2023, thị trường chứng khoán (TTCK) bắt đầu sôi động trở lại từ tháng 4 trong bối cảnh Việt Nam chuyển dịch chính sách tiền tệ từ “thắt chặt” sang “nới lỏng, linh hoạt”.

Cùng với đó là hàng loạt các giải pháp quyết liệt của cơ quan quản lý được triển khai nhằm tháo gỡ các nút thắt của thị trường trái phiếu và bất động sản.

Chỉ số VN-Index đã có mạch tăng ấn tượng 250 điểm từ cuối tháng 3 đến đỉnh 1.250 điểm vào giữa tháng 9. Tuy nhiên, vào cuối tháng 9, thị trường dần đảo chiều đồng pha với các TTCK châu Á khi Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) phát đi thông điệp về việc lãi suất có thể tiếp tục tăng và neo ở mức cao một thời gian dài.

Trong nước, Ngân hàng nhà nước (NHNN) đã sử dụng công cụ tín phiếu để hút bớt lượng tiền trên thị trường mở nhằm hạ nhiệt tỷ giá. Trong giai đoạn cuối tháng 9 và tháng 10, chỉ số VN-Index gần như mất hết thành quả tăng điểm trước đó.

Từ đầu tháng 11, TTCK Việt Nam dần phục hồi khi ngày càng có nhiều tín hiệu cho thấy lãi suất của Fed đã tạo đỉnh trong bối cảnh lạm phát Mỹ có xu hướng giảm mạnh hơn dự báo.

Tuy nhiên, theo quan sát của các chuyên gia MBS, TTCK Việt Nam đang phục hồi lệch pha với thế giới. Tính đến ngày 18.12, chỉ số VN-Index đã ở mức 1.102 điểm, tăng 9,5% so với đầu năm.

Chỉ số VNMIDCAP (cổ phiếu vốn hóa trung bình) và VNSMALLCAP (cổ phiếu vốn hóa nhỏ) lần lượt tăng 28,1% và 26,9% so với đầu năm, trong khi đó đại diện cho nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn chỉ số VN30 chỉ tăng 8,7%.

Trong năm 2023, TTCK Việt Nam có hiệu quả đầu tư tốt hơn các thị trường khác trong khu vực như Thái Lan (-16,6%), Trung Quốc (-4,8%), Singapore (-4,2%), Philippines (-1,3%)…

Hầu hết các nhóm ngành đều có diễn biến tích cực trong năm 2023. Chứng khoán là nhóm ngành có hiệu quả đầu tư cao nhất trong năm với 83,8%. Nhờ hiệu ứng từ giải ngân đầu tư công, xây dựng và vật liệu xây dựng, nhóm cổ phiếu đầu tư công có đà tăng lần lượt là 54,6% và 49,2%.

Ở chiều ngược lại, các cổ phiếu Vingroup, bán lẻ và dịch vụ ghi nhận mức giảm giá mạnh trong năm 2023.

Khối ngoại bán ròng 2023

Về diễn biến dòng tiền trong năm 2023, MBS cho biết thanh khoản thị trường chuyển biến tích cực từ tháng 5 sau khi NHNN bắt đầu hạ lãi suất điều hành. Giá trị giao dịch trung bình phiên trên cả 3 sàn đạt gần 16,9 nghìn tỉ đồng, giảm 17,2% so với năm 2022, chủ yếu do thanh khoản quý 1/2022 ở mức khá cao.

Nhà đầu tư cá nhân trong nước vẫn là nhóm chiếm nhiều giá trị giao dịch nhất trên toàn thị trường với 88,3%, phần còn lại đến từ khối ngoại, khối tự doanh và tổ chức trong nước.

Lũy kế từ đầu năm 2023 đến nay, khối ngoại đã bán ròng xấp xỉ 17.500 tỉ đồng, trái ngược với động thái mua ròng hơn 28.000 tỉ đồng vào năm 2022.

“Chúng tôi cho rằng việc khối ngoại bán ròng trên TTCK Việt Nam trong năm 2023 cũng đồng pha với việc dòng vốn ngoại dịch chuyển khỏi các thị trường chứng khoán mới nổi khu vực châu Á do lo ngại về sự phân kỳ giữa chính sách tiền tệ của các nước này và Mỹ”, MBS nêu.

Triển vọng tích cực chứng khoán 2024

Đánh giá về triển vọng TTCK năm 2024, MBS tổng kết rằng diễn biến chỉ số VN-Index 5 lần gần nhất trong năm diễn ra bầu cử tổng thống Mỹ có tới 4/5 lần với mức tăng điểm. Hiệu suất trung bình của VN-Index trong 4 lần tăng là xấp xỉ 24%. Lần giảm điểm còn lại rơi vào năm 2008 (xảy ra khủng hoảng kinh tế toàn cầu).

“Mặc dù hiệu suất quá khứ không thể đảm bảo cho lợi nhuận trong tương lai và luôn có khả năng thị trường sẽ hoạt động theo một cách hoàn toàn khác so với trước đây. Tuy nhiên, nhìn vào diễn biến hiệu suất trong lịch sử cho thấy chúng ta hoàn toàn có thể kỳ vọng nghiêng về kịch bản tăng điểm năm 2024”, MBS nêu.

Ở kịch bản cơ sở, MBS kỳ vọng VN-Index sẽ tăng lên ngưỡng 1.250 - 1.280 điểm trong năm 2024.

Định giá hiện tại của VN-Index đang ở mức xấp xỉ 13,5 lần P/E, thấp hơn 11,1% so với P/E trung bình 3 năm gần đây. Ngoài ra, nếu đặt trong mối tương quan giữa TTCK và lãi suất, thì lãi suất huy động 12 tháng của các ngân hàng thương mại lớn đã trở về mặt bằng tương đương, thậm chí thấp hơn giai đoạn COVID-19, trong khi định giá thị trường hiện tại đang thấp hơn giai đoạn này 19,2%.

Những yếu tố tích cực hỗ trợ cho TTCK Việt Nam có thể kể đến như Fed sẽ hạ lãi suất từ quý 2/2024 với tổng mức giảm khoảng 100 điểm cơ bản xuống mức 4,5% cuối năm 2024; lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết kỳ vọng sẽ tăng trưởng 16,8% trong năm 2024, trong bối cảnh xuất khẩu và sản xuất phục hồi tích cực, tiêu dùng ổn định, lãi suất thấp, đầu tư được thúc đẩy.

Ngoài ra, dù tiến độ tương đối chậm song nhiều dự án bất động sản đã dần tháo gỡ được các vướng mắc pháp lý, tạo tiền đề cho sự phục hồi của thị trường bất động sản; hệ thống công nghệ thông tin KRX sẽ được đi vào vận hành, tạo nền tảng cơ sở để nhiều sản phẩm mới được triển khai…

Vì vậy, MBS định giá thị trường hợp lý là cơ hội để tích lũy cổ phiếu với tầm nhìn dài hạn. Kỳ vọng VN-Index sẽ tăng lên mức 1.250 - 1.280 điểm, trên cơ sở lợi nhuận doanh nghiệp niêm yết năm 2024 tăng 16,8% và định giá P/E từ 12 - 12,5 lần.

Tuy nhiên, các yếu tố rủi ro có thể tác động đến thị trường, gồm: thị trường bất động sản đóng băng kéo dài sẽ gia tăng nợ xấu cho hệ thống ngân hàng, tạo điểm nghẽn dòng vốn trên thị trường tài chính, làm giảm sự lưu thông dòng vốn trên TTCK; lạm phát tăng cao hơn so với kỳ vọng (trên 4 - 4,5%) có thể khiến chính sách tiền tệ đảo chiều.