Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ngày 27.7 tuyên bố AUKUS “mở cửa” chào đón New Zealand tham gia vào dự án chế tạo và mua sắm vũ khí của liên minh.
“Cửa đang rộng mở cho New Zealand và các đối tác tham gia khi họ thấy phù hợp trong tương lai. Chúng tôi đã làm việc cùng nhau trong thời gian dài về hàng loạt vấn đề an ninh quốc gia quan trọng nhất. Vì vậy khi phát triển AUKUS, cánh cửa hợp tác luôn mở”, hãng tin Reuter dẫn lời Ngoại trưởng Blinken.
Ngoại trưởng Blinken vừa có chuyến công du New Zealand, gặp gỡ Thủ tướng Chris Hipkins cùng Ngoại trưởng Nanaia Mahuta.
Phía New Zealand nói rằng họ sẵn sàng thảo luận về giai đoạn hai của AUKUS tập trung vào công nghệ quân sự. Tuy nhiên Ngoại trưởng Mahuta tái khẳng định nước này sẵn sàng thỏa hiệp hay thay đổi lập trường phi hạt nhân, vẫn ủng hộ một khu vực Thái Bình Dương không hạt nhân.
Ngoại trưởng Mahuta cho biết cuộc gặp người đồng cấp Mỹ diễn ra nồng ấm. Hai quan chức thảo luận trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, môi trường toàn cầu ngày càng cạnh tranh, cam kết dân chủ và nhân quyền.
New Zealand và Mỹ là đối tác chiến lược thân thiết. Hai nước càng xích lại gần nhau do cùng lo ngại hiện diện ngày càng tăng của Trung Quốc tại các đảo quốc Thái Bình Dương.
AUKUS là liên minh ba bên Mỹ - Anh - Úc, được cho nhằm mục đích kiềm chế Trung Quốc tại châu Á - Thái Bình Dương. Theo thỏa thuận, Mỹ sẽ bán cho Úc ba tàu ngầm hạt nhân lớp Virginia do hãng quốc phòng General Dynamics đóng vào đầu những năm 2030. Canberra có thể mua thêm hai chiếc nếu cần.
Dự án còn hướng đến việc Anh - Úc sản xuất và vận hành tàu ngầm lớp SSN-AUKUS dựa trên thiết kế tàu ngầm thế hệ tiếp theo của Anh và dùng công nghệ tiên tiến của Mỹ.
Anh sẽ nhận số SSN-AUKUS đầu tiên vào cuối những năm 2030, Úc nhận hàng vào đầu những năm 2040. Đơn vị phụ trách sản xuất là BAE Systems cùng Rolls-Royce.
Kế hoạch cũng tạo điều kiện cho tàu ngầm Anh, Mỹ được triển khai đến phía tây nước Úc thực hiện nhiệm vụ huấn luyện thủy thủ đoàn Úc – dự kiến bắt đầu vào năm 2027.