Sau khi làm chủ quy trình sản xuất iPhone, ông Terry Gou (Quách Đài Minh), tỷ phú sáng lập Foxconn, giờ muốn trở thành lãnh đạo tiếp theo của Đài Loan thay bà Thái Anh Văn.
Sau ít nhất hai lần tranh cử thất bại trước đó, tỷ phú Quách Đài Minh (72 tuổi) đang tìm cách đoàn kết phe đối lập trong bối cảnh căng thẳng giữa Đài Loan và Trung Quốc gia tăng, mà ông đổ lỗi cho sự thù địch của Đảng dân tiến (DPP) cầm quyền với Bắc Kinh.
“Trong 7 năm qua, chính quyền DPP không chỉ đẩy Đài Loan đến gần chiến tranh mà còn theo đuổi những chính sách đối nội sai lầm, không giải quyết được những thách thức mà các ngành công nghiệp và đời sống người dân Đài Loan đang phải đối mặt”, ông Quách Đài Minh nói khi tuyên bố tranh cử vị trí lãnh đạo Đài Loan trong cuộc bầu cử vào tháng 1.2024, theo Reuters.
Chính quyền do DPP lãnh đạo đã nhiều lần đề nghị đàm phán với Bắc Kinh nhưng bị từ chối và đổ lỗi cho Trung Quốc về căng thẳng giữa hai bên.
Quách Đài Minh phải đối mặt với thách thức trong việc cố gắng thuyết phục hai đảng đối lập chính là Quốc dân đảng (KMT) và Đảng Nhân dân Đài Loan hợp tác để “hạ bệ DPP”, như ông nói hôm 28.8.
Trước khi tuyên bố tranh cử vị trí lãnh đạo Đài Loan với tư cách ứng cử viên độc lập, ông Quách Đài Minh đã tìm kiếm tấm vé của Quốc dân đảng nhưng không thành công. Thế nhưng, lối diễn đạt trực diện cùng với sự nhạy bén trong kinh doanh của Quách Đài Minh đã thu hút đám đông tham gia các sự kiện trên khắp Đài Loan mà ông tổ chức trước thông báo tranh cử.
Sung Wen-Ti, nhà khoa học chính trị tại Chương trình Nghiên cứu Đài Loan của Đại học Quốc gia Úc, cho biết: “Ông ấy là một người tham gia chính trị không có nhiều kinh nghiệm nhưng thẳng thắn. Ông ấy có thể thu hút những cử tri có niềm tin vào thị trường. Ông cũng có thể thu hút đám đông trí thức quan tâm đến một hình thức quản trị kỹ thuật hơn".
Từng "ép" Steve Jobs đưa danh thiếp
Quách Đài Minh không sinh ra trong gia đình giàu có. Sau khi tốt nghiệp đại học, ông làm một loạt công việc tại nhà máy, khi Đài Loan vào cuối những năm 1960 và đầu những năm 1970 bắt đầu sử dụng lực lượng lao động giá rẻ để sản xuất hàng tiêu dùng cho thế giới giàu có ở phương Tây.
Quách Đài Minh thành lập Hon Hai Precision Industry Co Ltd (hay còn gọi là Foxconn) vào năm 1974 với khoản vay 7.500 USD từ mẹ ông và 11 công nhân lớn tuổi. Ban đầu, Foxconn sản xuất các bộ phận nhựa rẻ tiền cho tivi đen trắng của một hãng tivi ở thành phố Chicago (Mỹ), trước khi đạt được hợp đồng lớn vào năm 1980 là chế tạo đầu nối tay cầm điều khiển cho máy chơi game Atari.
Năm 2000, Foxconn giành được đơn đặt hàng sản xuất iMac mới cho Apple, tận dụng kinh nghiệm sản xuất nhiều bộ phận khác nhau cho hãng máy tính cá nhân Dell.
Quách Đài Minh nhớ lại việc ông phải kiên trì với người đồng sáng lập Apple - Steve Jobs. Nhà sáng lập Foxconn nói rằng đã ép Steve Jobs đưa danh thiếp cho mình.
"Steve Jobs vô cùng hạnh phúc khi tôi giúp anh ấy phát triển chiếc iPhone đầu tiên. Anh ấy chỉ cho tôi cách sử dụng màn hình cảm ứng ngay tại chỗ", Quách Đài Minh nói vào năm 2011 về mối quan hệ của ông với Steve Jobs.
Foxconn cuối cùng đã trở thành một trong những nhà tuyển dụng tư nhân lớn nhất thế giới với hơn 1 triệu công nhân lắp ráp thiết bị cho các thương hiệu toàn cầu như Apple, Sony Corp, Nintendo Co và Microsoft.
Tập đoàn Đài Loan này là nhà tuyển dụng tư nhân lớn nhất ở Trung Quốc và sở hữu nhà máy iPhone lớn nhất thế giới ở thành phố Trịnh Châu, tỉnh Hà Nam của nước này. Không những thế, Foxconn là nhà sản xuất thiết bị điện tử theo hợp đồng lớn nhất thế giới và là nhà cung cấp chính iPhone của Apple.
“Tôi không làm theo hướng dẫn của họ”
Quách Đài Minh vẫn là một nhân vật được ca ngợi tại Foxconn sau khi từ chức chủ tịch vào năm 2019, dù công ty hôm 28.8 cho biết ông không còn tham gia quản lý hàng ngày sau khi "bàn giao quyền lãnh đạo" 4 năm trước.
Truyền thông Đài Loan đưa tin, sau khi xây dựng nhà sản xuất theo hợp đồng lớn nhất thế giới, Quách Đài Minh từng gặp Chủ tịch Trung Quốc - Tập Cận Bình năm 2014 và năm 2017 tại Bắc Kinh.
Cha mẹ ông Quách Đài Minh sinh ra ở Trung Quốc và thuộc thế hệ đã trốn sang Đài Loan sau cuộc nội chiến ở Trung Quốc năm 1949, một năm trước khi ông sinh ra trên đảo.
Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Nhân dân Nhật báo thuộc Đảng Cộng sản Trung Quốc vào năm 2018 để kỷ niệm 40 năm cải cách kinh tế mang tính bước ngoặt của Trung Quốc, Quách Đài Minh cho biết ông rất vui khi được chứng kiến những thay đổi.
Quách Đài Minh kể rằng cha ông đến từ tỉnh Sơn Tây và mẹ ông đến từ tỉnh Quảng Đông. Quách Đài Minh nói rằng khi đến thăm Trung Quốc lần đầu tiên vào năm 1987 để tìm hiểu về cội nguồn của gia đình mình, đó là “lần đầu tiên tôi đặt chân lên đất mẹ”.
Đầu năm nay, Quách Đài Minh tuyên bố sẽ bắt đầu đàm phán với Trung Quốc nếu ông được bầu làm lãnh đạo Đài Loan, trên cơ sở cả hai bên đều thuộc về một Trung Quốc duy nhất nhưng nhưng mỗi bên có thể hiểu theo cách của mình.
Khi tranh cử vị trí lãnh đạo Đài Loan, Quách Đài Minh đã lập luận rằng ông có thể cải thiện mối quan hệ rạn nứt giữa Đài Loan và Trung Quốc, đồng thời "mang lại hòa bình 50 năm”.
Hoạt động rộng khắp của Foxconn ở Trung Quốc đã làm dấy lên lo ngại rằng Bắc Kinh có thể gây áp lực với ông thông qua hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên hôm 28.8, Quách Đài Minh đã có giọng điệu cứng rắn hơn khi được hỏi “liệu việc ông nắm giữ cổ phần Foxconn đồng nghĩa Trung Quốc có thể ra lệnh cho ông nếu trở thành lãnh đạo Đài Loan hay không?”. Tỷ phú 70 tuổi tuyên bố: “Tôi chưa bao giờ chịu sự kiểm soát của Trung Quốc. Tôi không làm theo hướng dẫn của họ".
Ông Quách Đài Minh nói tại buổi phát động chiến dịch tranh cử của mình ở Đài Bắc rằng nếu Trung Quốc tịch thu tài sản của Foxconn, điều đó sẽ gây tổn hại đến lợi ích của các quỹ hưu trí lớn trên toàn cầu và “sẽ không có công ty nước ngoài nào dám đầu tư vào Trung Quốc nữa”.
Nhiều quỹ hưu trí đầu tư vào các công ty lớn như Foxconn để tạo lợi nhuận cho các hội viên tham gia quỹ. Nếu có biến động tiêu cực với Foxconn, giá trị đầu tư của các quỹ hưu trí có thể bị ảnh hưởng.
Ông Quách Đài Minh cũng đề cập đến các khách hàng quan trọng của Foxconn bao gồm Apple, Tesla, Amazon và Nvidia, nói rằng bất kỳ việc ngừng sản xuất nào do áp lực chính trị sẽ làm gián đoạn chuỗi cung ứng, điều mà Trung Quốc cần phải giải thích cho thế giới.
“Tôi sẽ không cúi đầu trước những lời đe dọa của Trung Quốc”, Quách Đài Minh nói, đồng thời cho biết ông không có tài sản cá nhân ở Trung Quốc và không nhận chỉ thị từ Bắc Kinh. Nhà sáng lập Foxconn cũng mô tả nền kinh tế Trung Quốc đang ở trong tình trạng “khủng khiếp”.
Những người bạn ở cấp cao của Quách Đài Minh có cả cựu Tổng thống Mỹ - Donald Trump.
Quách Đài Minh từng nói với Trump rằng ông muốn trở thành người hòa giải giữa Đài Loan, Trung Quốc và Mỹ với tư cách là lãnh đạo Đài Loan.
“Hòa bình, ổn định, kinh tế, tương lai là những giá trị cốt lõi của tôi”, Quách Đài Minh nói sau khi tuyên bố tranh cử trở thành ứng cử viên của Quốc dân đảng tại cuộc bầu cử năm 2020, nhưng cuối cùng ông không nhận được đề cử. Quốc dân đảng đã thua toàn diện ở cuộc bầu cử đó.
Kết quả vài cuộc thăm dò gần đây cho thấy ông Quách Đài Minh hiện chỉ đạt tỷ lệ ủng hộ khoảng 9%, quá thấp khi so với hơn 35% của Phó lãnh đạo Đài Loan - Lại Thanh Đức (ứng viên Đảng Dân tiến).