Những người suy giảm miễn dịch tiêm 2, 3 mũi vắc xin COVID-19 vẫn thấy rủi ro: ‘Bao giờ mới an toàn?’

Một buổi sáng tháng 3.2020, Terez Giuliana ngồi soạn email cho con gái. Trong dòng chủ đề, bà ấy viết: "Nếu mẹ chết..."

Terez Giuliana (65 tuổi, ở thành phố Philadelphia, Mỹ) mắc chứng suy giảm miễn dịch biến thiên thông thường. Đây là chứng rối loạn đặc trưng bởi không có khả năng sản xuất kháng thể, đôi khi ngay cả lúc đã tiêm vắc xin, khiến những người mắc bệnh rất dễ bị nhiễm trùng.

COVID-19 gây ra mối đe dọa bất thường cho sức khỏe của bà. Vì vậy, khi vi rút SARS-CoV-2 bắt đầu quét qua Mỹ, Terez Giuliana cảm thấy cần phải sắp xếp công việc của mình và đề phòng rủi ro.

Trong email, Terez Giuliana đã nhập tất cả mật khẩu của mình, nêu chi tiết người mà bà muốn giao đồ trang sức của mình và quyết định xem ai sẽ chăm sóc những con mèo nếu bà chết.

Những ngày sau đó, Terez Giuliana rời bỏ công việc mà bà yêu thích là nhân viên tiếp cận người vô gia cư ở chợ Reading Terminal nhộn nhịp của Philadelphia để giảm thiểu sự tiếp xúc với những người khác và thỏa thuận với chồng là làm bất cứ điều gì cần thiết để giữ an toàn. Điều này có nghĩa là không gặp bạn bè tại nhà hoặc đi xem phim, những hoạt động mà hầu hết mọi người đã từ bỏ vào năm 2020, nhưng Terez Giuliana phải tiếp tục từ bỏ trong năm nay ngay cả khi đã được tiêm vắc xin COVD-19 đầy đủ.

Đó là vì không có bác sĩ nào có thể đảm bảo cho Terez Giuliana rằng việc tiêm vắc xin của bà đủ khả năng bảo vệ chống lại COVID-19.

“Không có gì thay đổi với tôi. Tôi rất bực bội và việc không thể làm việc khiến trái tim tôi tan nát, nhưng tôi sẽ không giúp đỡ được bất cứ ai nếu tôi chết”, Terez Giuliana nói.

Với nhiều người có hệ thống miễn dịch suy yếu, vắc xin không mang lại mức độ bảo vệ trước COVID-19 như những ai có sức khỏe bình thường.

Một số người, như Terez Giuliana, không chắc vắc xin bảo vệ họ đến mức nào vì những người suy giảm miễn dịch không được đưa vào thử nghiệm lâm sàng. Do tình trạng sức khỏe của họ, những người khác có nguy cơ bị biến chứng cao hơn nếu nhiễm vi rút SARS-CoV-2. Một số người rơi vào cả hai trường hợp này.

Teresa M. Stallone (46 tuổi, ở thành phố Chicago, Mỹ) bị viêm khớp vảy nến, tình trạng tự miễn gây đau đớn ảnh hưởng đến da, khớp và các khu vực khác. Với Teresa M. Stallone, việc không chắc chắn liệu tiêm vắc xin có mang lại hiệu quả mong muốn hay không là điều khó khăn, nhưng khó chịu hơn là sự bất cẩn của những người mà bà gặp phải những nơi như cửa hàng tạp hóa.

“Khi tôi thấy mọi người đi vào mà không đeo khẩu trang, tôi chắc chắn cố gắng tránh xa họ. Sự bất cẩn của một số người, không nhận ra điều này có thể ảnh hưởng đến những người khác như thế nào. Thật đáng buồn”, Teresa M. Stallone nói.

Suy giảm miễn dịch trong đại dịch cũng có thể bị cô lập. Jemela Williams (40 tuổi, ở thành phố Kansas, Mỹ) mắc bệnh hồng cầu hình liềm, chứng rối loạn tế bào hồng cầu di truyền, trong đó sự thiếu hụt dòng oxy gây ra đau đớn và tổn thương các cơ quan.

Khi những người xung quanh cô đi tiêm vắc xin và tiếp tục cuộc sống bình thường trong đại dịch, Jemela Williams lại phải sống như trước khi chủng ngừa COVID-19. Jemela Williams vẫn chưa gặp mặt trực tiếp người bạn thân nhất của mình và không biết khi nào sẽ cảm thấy thoải mái để đi du lịch trở lại.

“Tất nhiên tôi không chê trách mọi người khi họ có được niềm vui. Song thật vô cùng bực bội vì bạn là người bị bỏ lại phía sau”, Jemela Williams thổ lộ.

"Không ai từng trải qua điều này"

Một loạt các tình trạng có thể dẫn đến suy yếu khả năng miễn dịch, bao gồm ung thư, khiếm khuyết di truyền và thuốc ức chế miễn dịch được dùng sau khi cấy ghép nội tạng hoặc các bệnh lý khác. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), những người suy giảm miễn dịch từ trung bình đến nghiêm trọng chiếm 3% dân số trưởng thành ở nước này.

Vào tháng 8.2021, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã cho phép sử dụng liều thứ ba vắc xin COVID-19 ở một số người bị suy giảm miễn dịch, nhận thấy rằng họ có nguy cơ mắc bệnh nặng.

Dù có các xét nghiệm đo lường mức độ kháng thể sau khi tiêm vắc xin COVID-19, các chuyên gia cho rằng vẫn còn quá sớm nếu muốn biết chính xác mức độ cần thiết để bảo vệ hoàn toàn. Nếu họ được bảo vệ, không biết việc đó sẽ kéo dài trong bao lâu.

Đó là một câu hỏi thường xuyên xuất hiện ở những người suy giảm miễn dịch nguyên phát, nhóm gồm hơn 400 chứng rối loạn mãn tính hiếm gặp trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể bị thiếu hoặc hoạt động không bình thường, theo Kathy Antilla, Phó chủ tịch giáo dục của Tổ chức Suy giảm Miễn dịch (tổ chức vận động phi lợi nhuận cho cộng đồng suy giảm miễn dịch nguyên phát).

“Trên thế giới, chưa ai từng trải qua điều này, chưa nói đến cộng đồng bệnh hiếm gặp của chúng tôi. Nó đang thách thức tất cả xung quanh”, Kathy Antilla nói.

Theo các chuyên gia, hy vọng tốt nhất là những cá nhân được tiêm vắc xin COVID-19 đầy đủ bao quanh những thành viên dễ bị tổn thương nhất của xã hội để vi rút không có cơ hội tìm kiếm họ.

“Điều gì sẽ xảy ra nếu người trong cửa hàng bên cạnh bạn bị viêm khớp dạng thấp hoặc đã được ghép thận, và điều gì sẽ xảy ra nếu bạn giết họ? Bằng cách tiêm vắc xin và đeo khẩu trang, bạn sẽ giúp được rất nhiều cho những người có hệ miễn dịch không thể đáp ứng với vắc xin”, Tiến sĩ David Thomas, Giám đốc các bệnh truyền nhiễm tại Johns Hopkins Medicine, cho biết.

Thế nhưng, một số người suy giảm miễn dịch nhận thấy rằng, bằng cách tự mình thực hiện các biện pháp phòng ngừa như vậy, họ như nhân vật cá biệt.

Jessica Jacobs (29 tuổi, nhà sản xuất và nhà văn ở thành phố Los Angeles bị viêm khớp dạng thấp) đã làm công việc tự do trong mùa hè khi biến thể Delta bắt đầu lan rộng. Đeo khẩu trang là tùy chọn cho những người đã được tiêm vắc xin COVID-19 đầy đủ. Cô là người duy nhất trong khu vực văn phòng của mình đeo khẩu trang.

“Một đồng nghiệp vào thời điểm đó nói: ‘Tôi không biết bạn đã được tiêm vắc xin hay chưa?’. Đó là sự xúc phạm lớn nhất có thể, bởi tôi thậm chí không thể ở gần những người chưa được tiêm phòng”, Jessica Jacobs kể.

Cách thể hiện sự ủng hộ

Có nhiều cách mà bạn bè, gia đình và các tổ chức có thể giúp đỡ những cá nhân dễ bị tổn thương.

“Điều này làm sáng tỏ những gì có thể, dù đó là làm việc tại nhà, hay tham gia các lớp học trực tuyến. Ngay cả những cửa hàng vào giờ đặc biệt cũng vậy - bác sĩ của tôi đã viết giấy cho tôi để tôi mua sắm với những người cao tuổi vì tôi bị suy giảm miễn dịch”, Teresa M. Stallone cho hay và nói thêm rằng bà hy vọng những chỗ như này sẽ được mở rộng qua đại dịch.

Kathy Antilla nói lo lắng với đại dịch vào thời điểm này vẫn còn rất thực tế và hợp lý với nhiều người suy giảm miễn dịch, khuyến khích những người xung quanh không gây áp lực cho họ.

“Nếu bạn đang ở cùng ai đó nói rằng: Tôi có chẩn đoán này, tôi không cảm thấy an toàn khi làm A, B, C hoặc D, hãy ủng hộ. Bạn không cần phải hiểu. Chỉ cần hỗ trợ”, Kathy Antilla nói.

Jessica Jacobs chia sẻ: “Tôi thà để ai đó hỏi tôi hàng tỉ câu hỏi thiếu hiểu biết hơn là không quan tâm và gây nguy hiểm cho tôi, gia đình tôi”.

Các mạng hỗ trợ có thể là chìa khóa, những người khác cho biết. Dù không phải ai trong đời cũng có những gì cô phải trải qua, Jemela Williams đã tìm thấy niềm an ủi trong một nhóm hỗ trợ tế bào hình liềm trực tuyến.

Trước đại dịch, nhóm thường gặp nhau tại một bệnh viện địa phương hàng tháng, nhưng bây giờ gặp nhau hàng tuần qua Zoom - điều đó có nghĩa là nó thu hút các thành viên từ những nơi xa như châu Phi và London.

“Chúng tôi vừa thành lập một gia đình như vậy. Ngay sau khi các con số giảm xuống hoặc điều gì đó tốt hơn, chúng tôi không thể chờ đợi để tất cả gặp và ôm nhau”, Jemela Williams nói.

Terez Giuliana cảm thấy được ủng hộ nhiều nhất bởi những người đồng ý với cái mà bà gọi là “rủi ro được tính toán” kể từ khi đi tiêm vắc xin COVID-19.

Dù phải từ bỏ công việc tiếp cận những người vô gia cư, Terez Giuliana đã tham gia một vị trí tình nguyện phục vụ bữa ăn ngoài trời cho những người có nhu cầu. Trong khi không thể tham gia vào các cuộc tụ họp trong nhà, Terez Giuliana đã đeo khẩu trang đến thăm các cháu gái và cháu trai (những bé còn quá nhỏ để tiêm vắc xin) ngoài trời.

Terez Giuliana không biết khi nào bà sẽ cảm thấy hoàn toàn an toàn trở lại. Song trong khi chờ đợi, Terez Giuliana nói bà thể hiện sự cảm kích với những người xung quanh vì đã giúp mình khỏe mạnh.

“Đại dịch khiến tôi nhận ra mình dễ bị tổn thương như thế nào, không chỉ với COVID-19 mà còn với mọi thứ. Tôi cảm ơn mọi người đã đeo khẩu trang trong suốt thời gian qua", Terez Giuliana chia sẻ.