Phim hè 2023 và hai quả bom… xì lớn

Tin vui luôn đi kèm tin buồn. Tin vui chung cho ngành công nghiệp điện ảnh Mỹ là sau gần ba năm khủng hoảng vì đại dịch COVID-19 thì khán giả đã cảm thấy an toàn mà trở lại rạp xem phim. So với 2020 khi mọi cụm rạp đều đóng kín thì doanh thu phòng vé năm 2023 tính đến tuần thứ 3 của tháng 8 đã tăng trên 250% đạt trên 6,4 tỉ USD, tức 1,3 tỉ USD nhiều hoan doanh thu toàn năm 2022.

Tin vui bất ngờ là sự thành công lớn không ai dự đoán trước của cặp phim trái nghịch nhau hoàn toàn về thể loại nhưng đã cùng bắt tay nhau ra rạp cùng thời điểm mà tỏa sáng là Barbenheimer. Khởi chiếu 21.7 đến cuối tháng 8.2023, doanh thu toàn của Barbie đã vượt qua con số 1,34 tỉ USD và Oppenheimer, trên 778 triệu USD (nay là phim đề tài Thế chiến 2 có doanh thu phòng vé cao nhất, hơn cả Saving Private Ryan, doanh thu toàn cầu năm 1998 là trên 481,8 triệu USD).

Giới phê bình nhận định rằng với thành công bất ngờ của Oppenheimer, dàn diễn viên trong phim này chắc chắn sẽ được hưởng cát-xê cao hơn trong các dự án mới (không chính xác nhưng có nhiều báo cáo cho rằng thủ vai nhà khoa học J. Robert Oppenheimer, nam diễn viên Cillian Murphy được trả 10 triệu USD; Emily Blunt, 4 triệu USD; Robert Downey Jr., cũng 4 triệu USD; Matt Damon, 3 triệu USD; Florence Pugh, 1 triệu USD…)

Nhưng Hollywood có tin buồn lớn là sự thất bại thê thảm của Indiana Jones and the Dial of Destiny và Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One. Tuy là phim được nhiều khán giả trông đợi và được thể hiện bởi hai người hùng màn ảnh lớn là Harrison Ford và Tom Cruise nhưng cả hai phim đều không có doanh thu cao như mong đợi. Ngược lại, theo tạp chí chuyên ngành Variety, hai phim sẽ là bài học giá trị về nghề làm phim và quảng cáo phim.

Năm 2012, hãng Disney mua Lucasfilm và ra sức đầu tư phục hồi hai đề tài phim từng rất ăn khách là Star Wars và Indiana Jones. Tuy cũng có Harrison Ford trong vai chính nhưng Indy phần 4 (The Kingdom of the Crystal Skull) chỉ thu được khắp thế giới 780 triệu USD vào năm 2008. Phải chờ đến gần đầu năm 2021 thì Disney mới có thể bật đèn xanh thực hiện Indiana Jones phần 5 (Dial of Destiny) sau khi chắc chắn Steven Spielberg không còn hứng làm phim về nhân vật này và đạo diễn James Mangold được chọn (từng có phim Logan rất ăn khách với diễn xuất của Hugh Jackman).

Indy 5 thu hình tại châu Âu và châu Phi, kinh phí khoảng 300 triệu USD, cộng thêm chi phí quảng cáo 100 triệu USD – vẫn theo Variety – nhưng từ khi khởi chiếu hồi cuối Tháng Sáu 2023 đến nay mới chỉ thu về được 175 triệu USD tại thị trường Mỹ và 197 triệu USD ở hải ngoại. Tổng cộng 371 triệu USD, Variety tin rằng Chuột Disney sẽ lỗ ít nhất là 100 triệu USD với phim này!

Tạm xếp hạng 13 trong Top 20 Phim doanh thu cao nhất 8 tháng đầu năm 2023; Indy phần 5 thua hẳn sát thủ John Wick phần 4 (hạng 11); Người máy đổi dạng Transformers: Rise of the Beats (hạng 10); Người kiến Ant-Man and the Wasp: Quantumania (hạng 9); Tổ điệp viên MI7 (hạng 8); Cha đẻ bom nguyên tử Oppenheimer (hạng 7); Mỹ nhân ngư The Little Mermaid (hạng 6); Người Nhện Spider Man across the Spider-Verse (hạng 5) và búp bê Barbie (hạng 2 sau The Super Mario Bros., hạng nhất).

Thật sự bất khả thi

Cũng đành nhận tin buồn như Disney là hãng Paramount Pictures khi mà Mission: Impossible – Dead Reckong Part One - tuy vẫn có Tom Cruise và đồng bọn quen thuộc của anh ta là Rebecca Ferguson, Vanessa Kirby, Ving Rhames, Simon Pegg nhưng không đạt doanh thu phòng vé thật tươi hồng.

Theo Variety, chắc chắn Paramount lỗ lớn vì MI7 đã trải qua nhiều thử thách khiến chi phí sản xuất tăng vọt ngoài dự kiến 300 triệu USD (do COVID-19 nên thu hình vào tháng 9.2020 nhưng đến gần cuối 2021 mới đóng máy).

Theo nhận định của Variety “Nếu không thu được ở mức trên 600 triệu USD thì MI7 thực sự là nhiệm vụ bất khả thi lớn nhất. Tính đến gần cuối tháng 8.2023, phim này mới đạt 540 triệu USD (gồm 165 triệu USD tại nội địa Mỹ) trong khi đây là dự án tốn kém nhất trong loạt phim Mission: Impossible! Một trong những nguyên nhân khiến doanh thu phòng vé của MI7 yếu kém là do tung lên màn ảnh lớn hồi giữa tháng 7 nên đành phải cạnh tranh với cặp Barbenheimer”.

Năm 2023, ai mang về cho nền kinh tế Mỹ 8,5 tỉ USD?

*Taylor Swift (nữ nghệ sĩ pop rock country 33 tuổi) với vòng du diễn Eras rất thành công (53 show tại 52 thành phố, kéo dài năm tháng và vừa kết thúc chặng một hôm 9.8 vừa qua): khoảng trên 4,6 tỉ USD (trong đó thù lao của cô khoảng 1,6 tỉ USD)

Không chỉ thành công về doanh thu, Eras Tour còn là một hiện tượng văn hoá xã hội rất đặc biệt: Ngày Taylor Swift đến biểu diễn, thành phố Minneapolis đổi tên là Swiftie-apolis; thành phố Santa Clara, California vinh danh cô nàng làm Thị trưởng Danh dự; Thống đốc bang New Jersey lấy tên cô đặt cho món bánh mì của bang; Thống đốc bang Illinois cám ơn cô đã vực dậy nền công nghiệp du lịch… Tổng thống Chilê, thủ tướng Canada, thị trưởng Budapest lên tiếng mời cô đến nước họ du diễn… Không những thế, tại các trường Đại học Ghent (Bỉ); Texas ở Austin; New York và Stanford nay đều có môn học về tầm ảnh hưởng của các album nhạc, lời nhạc của Taylor Swift trên xã hội!

*Beyoncé (cựu thành viên nhóm ca nữ Destiny’s Child, vợ rapper tỷ phú Jay Z) với du diễn thế giới Renaissance World Tour: 2,1 tỉ USD

*Barbie: doanh thu toàn cầu tạm tính: 1,2 tỉ USD

*Oppenheimer: doanh thu toàn cầu tạm tính: 700 triệu USD

Nhờ vậy mà PIB Mỹ tăng 0,5% và chi tiêu hộ gia đình tăng khoảng 0,7%.

(Theo Bloomberg Economics)