Ưu tiên nước Mỹ nhưng ông Trump lại làm khổ ngành du lịch nước nhà

Trong những dòng Tweet đầu tiên sau khi nhậm chức tổng thống Mỹ được khoảng 1 tháng, ông Donald Trump đã không giấu được sự hào hứng khi chia sẻ rằng nợ công quốc gia đã giảm được 12 tỉ USD trong khoảng thời gian đó, trong khi ở giai đoạn tương tự thì cựu tổng thống Barack Obama đã khiến nợ tăng thêm khoảng 200 tỉ USD. Hiệu ứng tích cực từ việc ông Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống đến nền kinh tế Mỹ là điều không phải bàn cãi, khi nó khiến cho cả thị trường chứng khoán (TTCK) lẫn tỷ giá đồng USD tăng vọt được cho là từ những lời hứa sẽ thúc đẩy kinh tế mạnh mẽ của vị tân tổng thống.

Mặc dù ởthời điểm hiện tại, các hiệu ứng tích cực này đang có xu hướng giảm dần do hạ nhiệt trước khi tổng thống Trump chính thức thực hiện những lời hứa về kích thích tăng trưởng kinh tế của mình, thì tỷ lệ người dân và doanh nghiệp Mỹ tin tưởng điều này sẽ diễn ra vẫn là rất cao. Tuy nhiên, có một lĩnh vực quan trọng trong nền kinh tế Mỹ lại đang chịu ảnh hưởng khá tiêu cực từ việc ông Trump trở thành tổng thống, đó là du lịch: theo thống kê, tỷ lệ khách du lịch nước ngoài đến Mỹ đang có xu hướng giảm đi, và e sợ vị tân tổng thống là một trong những lý do hàng đầu.

Nếu căn cứ vào số liệu thống kê mới nhất liên quan đến du lịch và các lĩnh vực có liên quan ở Mỹ, thì có vẻ như những lời trêu đùa về việc tân tổng thống Donald Trump hù dọa du khách đến Mỹ cũng không hẳn là không có căn cứ.

Kể từ khi có kết quả bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11 năm ngoái, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực du lịch và liên quan đến du lịch như nhà hàng, khách sạn được xem là nhóm doanh nghiệp sẽ bị tác động nhiều nhất bởi chính sách “nước Mỹ trước tiên” (America First) của Donald Trump. Điển hình như những ý tưởng được ông Trump đưa ra trong quá trình tranh cử, như sắc lệnh cấm khách du lịch từ các nước Hồi giáo, tăng cường kiểm tra thị thực và thậm chí là cắt giảm visa,… nói cách khác là những đề xuất chính sách có thể ảnh hưởng tiêu cực đến ngành du lịch của nước Mỹ.

Thực tế, một số tổ chức và công ty du lịch đã báo cáo có sự sụt giảm đáng kể về số lượng khách đặt tour du lịch đến Mỹ ngay sau khi ông Trump giành chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu vào đầu tháng 11.2016. Điều tương tự cũng diễn ra trong lĩnh vực nhà hàng và khách sạn, khá nhiều nơi cho biết lượng khách đặt phòng đã giảm hẳn, chủ yếu là khách du lịch nước ngoài.

Và đến thời điểm hiện tại, sau khi ông Trump đã chính thức nhậm chức được hơn 2 tháng, thì sự sụt giảm này đã xuất hiện trong bảng số liệu thống kê tình hình nền kinh tế Mỹ. Theo ước tính của cục Phân tích Kinh tế, trong vòng 3 tháng từ tháng 12.2016 đến hết tháng 2.2017, tổng mức chi tiêu của khách du lịch nước ngoài tại Mỹ chỉ đạt khoảng 44 tỉ USD, giảm khoảng 10,2% so với 3 tháng trước đó (từ tháng 8 đến hết tháng 10.2016) tức là trước thời điểm có kết quả bầu cử tổng thống. Sự sụt giảm này dù không lớn bằng sự suy giảm nghiêm trọng sau thời điểm cuộc khủng bố ngày 11.9, nhưng nó cũng là sự sụt giảm lớn nhất kể từ cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 2008-2009.

Dĩ nhiên, Donald Trump không phải là yếu tố duy nhất khiến doanh thu của ngành du lịch Mỹ sụt giảm mạnh trong vòng 3 tháng qua, mà còn nhiều nguyên nhân khác. Chẳng hạn như việc đồng USD đã tăng giá khoảng 2% so với đồng tiền của các đối tác thương mại chủ yếu của Mỹ trong giai đoạn từ tháng 10.2016 đến tháng 2.2017, điều này khiến cho chi phí các chuyến du lịch đến Mỹ trở nên đắt hơn một chút. Tuy nhiên, thống kê đã chỉ ra rằng sự tương quan giữa tỷ giá USD và lượng khách du lịch đến Mỹ không có nhiều tác động trên thực tế. Lượng khách du lịch đến Mỹ sẽ tăng thêm một chút nếu đồng USD giảm giá và ngược lại, nhưng thực tế là không đáng kể.

Lý do chủ yếu cho sự sụt giảm mạnh mẽ về số lượng khách du lịch nước ngoài lẫn mức chi tiêu của họ tại Mỹ, vẫn được xem là do tác động từ việc ông Trump lên làm tổng thống. Thực tế là có một lượng lớn người dân Mỹ không ưa vị tân tổng thống, và ngay sau khi có kết quả cuộc bầu cử đã có rất nhiều người Mỹ tìm cách trở thành công dân của Canada, New Zealand hay Australia do ghét ông Trump cũng như e ngại về các tác động tiêu cực về chính sách trong tương lai gây ra. Điều tương tự cũng xảy ra với khách du lịch nước ngoài, khi có không ít người dân tại nhiều nước trên thế giới cũng tỏ thái độ không có thiện cảm với tân tổng thống Mỹ.

Tuy nhiên, theo các công ty du lịch,lý do hàng đầu khiến lượng khách nước ngoài đến Mỹ sụt giảm trong 3 tháng qualà vì họ cảm thấy nước Mỹ không còn an toàn và thân thiện với người nước ngoài nữa. Các chính sách của Tổng thống Trump như hạn chế visa cho người Hồi giáo và người châu Á, hay dự án bức tường khổng lồ tại biên giới Mexico đang khiến nhiều khách du lịch nước ngoài lo ngại về sự trỗi dậy của tình trạng kỳ thị sắc tộc tại Mỹ vốn đã quá bất ổn trong nhiều năm qua.

Điều này dĩ nhiên là đi ngược lại với chính sách “America First” của ông Trump, khi nó đang trực tiếp làm mất đi công ăn việc làm cũng như giảm thu nhập của người lao động Mỹ trong các lĩnh vực du lịch. Doanh số của ngành du lịch Mỹ hàng năm lên tới cả trăm tỉ USD và là một ngành kinh tế mũi nhọn có tác động rất lớn đến xã hội Mỹ. Nếu như ông Trump thực sự nghiêm túc về kế hoạch “nước Mỹ trước tiên” của mình, theo hướng làm mọi cách để tăng thu nhập và việc làm cho người dân trong nước, thì có lẽ đã đến lúc vị tân tổng thống cần phải thay đổi hình ảnh của mình trước truyền thông trong nước cũng như quốc tế. Một vị tổng thống hòa nhã và vui vẻ hơn sẽ khiến hình ảnh nước Mỹ được cải thiện hơn và an toàn hơn trong mắt du khách trên toàn cầu.

Nhàn Đàm