Bộ KH&CN thanh tra sử dụng nguồn phóng xạ trên toàn quốc

Bộ KH&CN cho rằng trong quá trình xây dựng và phát triển kinh tế xã hội, nhiều doanh nghiệp đã và đang sử dụng nguồn phóng xạ (NPX). Tuy nhiên,do hoạt động sản xuất kinh doanh khó khăn nên một số đơn vị đã ngừng hoạt động hoặc tuyên bố phá sản. Trong quá trình chuyển giao hoạt động,các chủ thể quản lý NPX đã buông lỏng quản lý và đã gây nên nhiều sự cố mất an ninh NPX.

Bộ KH&CN thống kê được rằng, tính đến cuối năm 2016trên toàn quốc có 1121 cơ sở sử dụng NPX với tổng số 3932 nguồn. Trong các năm 2015, 2016, trung bình mỗi năm, cơ quan thanh tra chuyên ngành an toàn bức xạ và hạt nhân (ATBXHN) thanh tra được 120 cơ sở, chiếm tỷ lệ 10,7 % tổng số cơ sở sử dụng NPX trong cả nước.

Theo báo cáo của Thanh tra Cục An toàn bức xạ hạt nhân (ATBXHN), trong 2 năm 2015 và 2016, qua thanh tra phát hiện được 22 cơ sở có vi phạm (trên tổng số 99 cơ sở được thanh tra, chiếm xấp xỉ 22,2%), xử phạt 352 triệu đồng. Như vậy, cứ 4 cơ sở được thanh tra thì có 1 cơ sở vi phạm pháp luật về Năng lượng nguyên tử (NLNT).

Cũng trong báo cáo của Thanh tra Cục ATBXHN, các hành vi vi phạm chủ yếu gồm: Vi phạm về giấy phép tiến hành công việc bức xạ; Vi phạm về kiểm xạ; Vi phạm quy định về chuyển giao NPX ra khỏi đơn vị; Vi phạm quy định về kiểm soát liều chiếu xạ; Vi phạm các quy định về an ninh NPX dẫn đến làm mất NPX.

Bộ KH&CN đã chỉ ra rằng các vụ mất NPX cũng như các vụ gây mất an ninh NPX cho thấy sự thiếu ý thức trong việc thực hiện quy định pháp luật trong quản lý bảo đảm ATBX, an ninh NPX của tổ chức, cá nhân sử dụng, lưu giữ NPX còn diễn ra nhiều lúc, nhiều nơi và đòi hỏi cơ quan quản lý nhà nước các cấp cần phải tăng cường công tác thanh tra trong lĩnh vực này, đặc biệt đối với những cơ sở sử dụng, lưu giữ NPX, các đơn vị tiềm ẩn nguy cơ cao xảy ra mất an toàn bức xạ, an ninh NPX như các cơ sở quản lý NPX di động (chụp ảnh phóng xạ công nghiệp, đo độ chặt, độ ẩm...).

Trước tình hình đó, trong hai tháng 7 và 8.2017, Bộ KH&CN sẽ tiến hành Cuộc thanh tra chuyên đề năm 2017 về việc chấp hành quy định của pháp luật về NLNT đối với các tổ chức, cá nhân quản lý, sử dụng nguồn phóng xạ trên toàn quốc nhằm nâng cao ý thức của tổ chức, cá nhân sử dụng NPX trong việc chấp hành quy định pháp luật về NLNT, đồng thời có điều kiện tập trung lực lượng tiến hành thanh tra để đánh giá tổng thể hoạt động quản lý chuyên ngành ATBXHN trên toàn quốc.

Thu Anh