Hà Nội muốn đổi 6.000 ha đất làm đường sắt đô thị
Tài chính và đầu tư - Ngày đăng : 12:40, 10/07/2017
Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản gửi các bộ, ngành liên quan như Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Bộ Xâu dựng, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ngân hàng Nhà nước… đề nghị cho ý kiến về việc đầu tư 10 dự án đường sắt đô thị của UBND TP Hà Nội.
Theo quy hoạch đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng phê duyệt, thành phố sẽ xây dựng 10 tuyến đường với tổng chiều dài 417,8 km, trong đó 342,2 km cầu cạn và cầu cạn kết hợp đi bằng, 75,5 km đi ngầm.
Tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 40 tỉ USD, trong đó nhu cầu vốn cho từng giai đoạn là: từ năm 2017-2020 vốn là 7,55 tỉ USD; từ năm 2021 - 2025 vốn đầu tư khoảng 7,6 tỉ USD; từ 2026 - 2030 vốn là 3,566 tỉ USD; sau năm 2031 vốn đầu tư 21,327 tỉ USD.
10 tuyến đường sắt đô thị được Hà Nội quy hoạch gồm: Tuyến số 1 (Ngọc Hồi - Yên Viên - Như Quỳnh); Tuyến số 2 (Nội Bài - Thượng Đình - Bưởi); Tuyến số 2A (Cát Linh - Hà Đông - kéo dài đến Xuân Mai); Tuyến số 3 (Trôi - Nhổn - Yên Sở); Tuyến số 4 (Mê Linh - Sài Đồng - Liên Hà); Tuyến số 5 (Văn Cao - Hoà Lạc); Tuyến số 6 (Nội Bài - Ngọc Hồi); Tuyến số 7 (Mê Linh - Hà Đông); Tuyến số 8 (Sơn Đồng - Mai Dịch - Dương Xá); Tuyến Sơn Tây - Hoà Lạc - Xuân Mai.
Về bố trí nguồn vốn triển khai dự án, UBND thành phố Hà Nội kiến nghị Thủ tướng Chính phủ 2 phương án. Thứ nhất là ưu tiên bố trí nguồn vốn ODA thực hiện các dự án có kế hoạch đầu tư trong giai đoạn 2017 - 2020, giai đoạn 2020 - 2025 và các năm tiếp theo. Phương án hai được Hà Nội đề xuất đó là ưu tiên vốn cho tuyến số 2 và tuyến số 3 với tổng đầu tư khoảng 2,344 tỷ USD. Hiện Chính phủ Nhật Bản và Ngân hàng phát triển Á Châu (ADB) và một số nhà tài trợ khác đang quan tâm và mong muốn tài trợ cho hai dự án này.
Các dự án còn lại sẽ thực hiện theo hình thức đối tác công - tư (PPP). Đến nay, 5 nhà đầu tư trong nước đạ đăng ký đầu tư, gồm Vingroup, Tập đoàn Xuân Thành, Công ty CP Lũng Lô, Tân Hoàng Minh, Tập đoàn Mik Việt Nam. Hai nhà đầu tư nước ngoài là Tập đoàn Lotte (Hàn Quốc) và Công ty Mosmetrostroy (Nga) cũng muốn tham gia vào dự án này. Tuy nhiên, Hà Nội cho biết sẽ ưu tiên nhà đầu tư trong nước tham gia các dự án.
Để thực hiện phương án này, Hà Nội đề nghị Chính phủ báo cáo Quốc hội uỷ quyền cho Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trưởng đầu tư các dự án xây dựng các tuyến đường sắt đô thị Hà Nội. Đối với 2 tuyến được đề xuất xây dựng bằng vốn ODA, đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ ngành cùng lên tiếng kêu gọi ODA từ các nhà tài trợ.
Đối với các tuyến đường sắt đô thị còn lại, UBND Hà Nội chủ trì, phối hợp với các Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng lựa chọn, báo cáo Thủ tướng Chính phủ quyết định chỉ định nhà đầu tư thực hiện dự án theo hình thức PPP (hợp đồng BT đổi đất lấy hạ tầng), thực hiện ngay từ khâu lập hồ sơ nghiên cứu tiền khả thi, khả thi, thuê tư vấn lập hồ sơ dự án, ứng tiền giải phóng mặt bằng…
Hà Nội cũng đề nghị Thủ tướng cho phép lựa chọn nhà đầu tư xây dựng tuyến số 2, tuyến số 5, tuyến số 3. Phương án huy động vốn là kêu gọi ODA, thành phố bố trí ngân sách để làm vốn đối ứng triển khai 2 dự án này.
Đặc biệt, UBND Hà Nội kiến nghị bổ sung vào Quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2011 - 2020 khoảng 6.000 ha đất, với tổng giá trị sử dụng đất khoảng 300.000 tỉ đồng để làm quỹ đất đối ứng cho các nhà đầu tư và đấu giá quyền sử dụng đất tại vốn thực hiện các dự án xây dựng công trình giao thông theo hình thức đối tác công tư PPP, trong đó có các dự án đường sắt đô thị.
Bên cạnh đó, Hà Nội tiếp tục rà soát, thống kê quỹ nhà đất chuyên dùng, nhà biệt thự thuộc sở hữu nhà nước, trụ sở cơ quan, đơn vị dôi dư cho đấu giá bán, cho thuê dự kiến thu về 15.000 tỉ đồng.
Ngoài ra, UBND Hà Nội còn kiến nghị Chính phủ cho thành phố được hưởng cơ chế tài chính đó là thưởng vượt thu và đầu tư trở lại cho thành phố tương ứng toàn bộ số tăng thu ngân sách Trung ương trên địa bàn thành phố. Hà Nội cũng được phép sử dụng toàn bộ vốn cổ phần hoá giai đoạn 2016-2020, tức khoảng 22.500 tỷ đồng cho dự án đường sắt đô thị và giao thông.
Trao đổi với phóng viên báo điện tửMột Thế Giới trước đây,ông Bùi Danh Liên, Chủ tịch Hiệp hội vận tải Hà Nội bày tỏ sự hoan nghênh đối với việc mở cửa cho tư nhân đầu tư vào lĩnh vực đường sắt: “Chính sách của chúng ta là mở cửa cho mọi thành phần kinh tế đầu tư vào hạ tầng giao thông cũng như những ngành sản xuất khác...”.
Ông Liên cho rằng, việc cho các doanh nghiệp tư nhân đầu tư lĩnh vực đường sắt sẽ giúp Nhà nước huy động vốn để thực hiện các dự án lớn. Trong bối cảnh ngân sách khó khăn, nợ công tăng cao như hiện nay, việc vay vốn nước ngoài cũng ngày càng áp lực thì việc huy động nguồn vốn tư nhân trong các dự án này là điều rất đáng hoan nghênh và là giải pháp rất hữu hiệu.
“Tư nhân làm cũng sẽ nhanh hơn, tránh được thất thoát vì tiền của họ bỏ ra thì họ phải tính toán chặt chẽ, tiết kiệm, chất lượng công trình phải đảm bảo. Còn Nhà nước làm thì nhiều khi vẫn xảy ra thất thoát, lãng phí, chậm tiến độ”, ông Liên nêu.
Ông Liên cũng chia sẻ: “Các nước khác khiđầu tư đường sắt đô thị thì tư nhân làm hết, không có đơn vị quốc doanh nào làm. Tôi cho rằng Việt Nam cũng cần phải đổi mới theo hướng này. Cơ quan nhà nước cần phải có chính sách để thúc đẩy điều này”.
Theo vị này, cơ quan Nhà nước cần phải xây dựng một quy trình chính sách về đầu tư, thu hồi vốn và có nhiều chính sách khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân đầu tư vào lĩnh vực này.
H.P