Bộ Tài chính đánh thuế GTGT chuyển quyền sử dụng đất là sai bản chất
Tài chính và đầu tư - Ngày đăng : 16:09, 06/10/2017
Trong tờ trình gửi Chính phủ đề nghị xây dựng Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của luật thuế Giá trị gia tăng (GTGT), luật thuế Tiêu thụ đặc biệt, luật thuế Thu nhập doanh nghiệp, luật thuế Thu nhập cá nhân và luật thuế Tài nguyên (dự án luật), Bộ Tài chính đề nghị bỏ quy định về chuyển quyền sử dụng đất không chịu thuế VAT để chuyển sang chịu thuế VAT với mức thuế suất thông thường 10%.
Bộ Tài chính cũng đề nghị bỏ quy định giá tính thuế VAT đối với hoạt động kinh doanh bất động sản được trừ giá chuyển quyền sử dụng đất hoặc tiền thuê đất phải nộp ngân sách nhà nước tại điểm h khoản 1, điều 7 của luật thuế Giá trị gia tăng.
Theo quan điểm của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), theo quy định hiện hành, các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản phải nộp thuế GTGT dựa trên “giá bán bất động sản chưa thuế trừ giá chuyển quyền sử dụng đất hoặc tiền thuê đất phải nộp ngân sách nhà nước”. Tờ trình của cơ quan soạn thảo đưa ra lý do chính để đánh thuế GTGT đối với chuyển quyền sử dụng đất là vì “khó khăn do không có cơ sở hoặc không xác định được thế nào là giá chuyển quyền sử dụng đất hoặc tiền thuê đất phải nộp ngân sách”.
Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp phản ánh với VCCI rằng việc tính toán giá chuyển quyền sử dụng đất hoặc tiền thuê đất của họ không có gì khó khăn. Kể cả khi có vướng mắc trong xác định giá tính thuế đi chăng nữa thì cũng có thể được tháo gỡ thông qua việc hướng dẫn chi tiết cách tính, hoặc ấn định một cách tính giá chuyển quyền sử dụng đất khi tính thuế. Khó khăn trong việc xác định giá trị được trừ khi tính thuế không thể là lý do để không cho phép trừ phần giá trị đó.
Theo Điều 3 của luật Thương mại, đất đai hay quyền sử dụng đất không phải là hàng hóa, dịch vụ. Theo Điều 2 của luật Thuế giá trị gia tăng, đây là loại thuế “tính trên giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình từ sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng”. Do đó, việc đánh thuế GTGT đối với chuyển quyền sử dụng đất sẽ không phù hợp với bản chất của loại thuế này.
VCCI bày tỏ, việc đánh thuế GTGT đối với chuyển quyền sử dụng đất đặt ra câu hỏi về người nộp thuế. Liệu người nộp thuế chỉ là các tổ chức, cá nhân kinh doanh bất động sản, hay bao gồm cả những tổ chức, cá nhân mua bán bất động sản quy mô nhỏ, không thường xuyên (không kinh doanh)?
Nếu chỉ những tổ chức, cá nhân kinh doanh bất động sản phải nộp khoản thuế này thì sẽ gây ra sự bất bình đẳng về thuế khi mà những tổ chức, cá nhân khác không phải nộp. Hơn nữa, nó sẽ càng làm gia tăng những nhà đầu tư cá nhân mặc dù không đăng ký kinh doanh bất động sản nhưng vẫn mua đi bán lại bất động sản nhằm mục đích thu lợi.
Ngược lại, nếu yêu cầu cả những tổ chức, cá nhân mua bán bất động sản quy mô nhỏ, không thường xuyên (không kinh doanh) cũng phải nộp thuế GTGT thì sẽ gây những khó khăn lớn về việc lưu giữ hóađơn, khấu trừ thuế, hoàn thuế do thời điểm mua và thời điểm bán bất động sản có thể cách nhau nhiều năm.
“Việc đánh thuế GTGT đối với chuyển quyền sử dụng đất còn có thể gây nhiều tác động lớn như làm tăng giá đất đai, ảnh hưởng đến quyền tiếp cận mặt bằng sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, quyền tiếp cận chỗ ở của người dân. Do đó, đề nghị cơ quan soạn thảo vẫn duy trì quy định chuyển quyền sử dụng đất không thuộc đối tượng chịu thuế GTGT như Luật Thuế GTGT hiện hành”, VCCI nêu.
Có thể kéo theo nợ xấu tăng
Trao đổi với phóng viên báo điện tửMột Thế Giớivề vấn đề này, luật sư Trần Minh Hùng (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho rằng không nên áp dụng thuế GTGT khi chuyển quyền sử dụng đất.
Hiện người dân có nhu cầu về nhà ở rất cao và họ đang gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận mua nhà ở vì thu nhập của người dân chỉ ở mức trung bình. Do đó, nếu “áp dụng thuế GTGT lên tới 12% khi chuyển quyền sử dụng đất thì lúc này giá nhà đất sẽ đội lên cao hơn rất nhiều khiến người dân càng khó khăn hơn trong việc mua nhà; đồng thời các tổ chức kinh doanh bất động sản cũng khó khăn hơn”, ông Hùng nêu.
Theo ông Hùng, hiện giao dịch về chuyển quyền các bên đã phải chịu thuế Thu nhập cá nhân và Lệ phí trước bạ. Các thuế và lệ phí này cũng đã “tương đối” rồi nên việc tiếp tục áp dụng thuế VAT khi chuyển quyền sử dụng đất là “thuế chồng thuế” và không phù hợp với quy luật của xã hội cũng như quy định pháp luật.
“Một vấn đề mà xã hội và nhà nước đang quan tâm là làm sao người thu nhập thấp có nhà ở nhưng với dự thảo này thì lại mâu thuẫn với chính sách và mong muốn của xã hội”, ông Hùng nói.
Luật sư này cho biết thêm, cần hiểu rằng thuế GTGT có tác động rất lớn đối với nền kinh tế, tất cả doanh nghiệp, cũng như cuộc sống của người dân. Nếu đánh thuế GTGT chuyển quyền sử dụng đất như đề xuất thì phải chịu thêm thuế 12% nữa, tức là tăng 7 lần so với thuế, phí hiện hành. Đây là mức thuế rất cao và rất nguy hiểm cho thị trường, giao dịch bất động sản.
“Việc áp dụng mức thuế này cũng ảnh hưởng đến hoạt động tín dụng cho vay, thế chấp. Bởi với việc áp dụng mức thuế như dự thảo thì sẽ ít nhà đầu tư giao dịch, việc mua bán nhà sẽ khó phát triển... Tình trạng này sẽ kéo theo nợ xấu tăng”, ông Hùng nói.