Vì sao địa ốc Alibaba dễ dàng lừa khách hàng, làm loạn thị trường?

Tăng vốn “ảo” để lừa khách hàng?

Thời gian gần đây, Ban Quản lý Đầu tư Xây dựng Khu đô thị Tây Bắc, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) và Sở Xây dựng TP.HCM liên tục phát đi cảnh báo khẩn về việc Công ty Cổ phần Alibaba Tây Bắc TP.HCM và Công ty cổ phần Địa ốc Alibaba tự xưng là chủ đầu tư dự án tại huyện Củ Chi đã khiến nhiều khách hàng và nhà đầu tư hoang mang.

Theo Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, Công ty cổ phần Địa ốc Alibaba đăng ký kinh doanh lần đầu ngày 5.5.2016 với vốn điều lệ chỉ 1 tỉ đồng; đăng ký thay đổi lần thứ 1 ngày 3.12.2016 với vốn điều lệ chỉ 20 tỉ đồng; đăng ký thay đổi lần thứ 3 ngày 26.9.2017, vốn điều lệ 1.600 tỉ đồng.

Trong khi đó, Công ty cổ phần Alibaba Tây Bắc TP.HCM lại có số vốn điều lệ lên đến 12.000 tỉ đồng, trong khi chỉ có 3 cổ đông. Trong đó, riêng Công ty TNHH Đầu tư và Xây dựng Ali, đăng ký góp 7.800 tỉ đồng, tương đương đến 65% vốn điều lệ.

Về vấn đề này, ông Lê Hoàng Châu - HoREA cho rằng, việc Công ty cổ phần Alibaba Tây Bắc TP.HCM đăng ký vốn điều lệ 12.000 tỉ đồng là quá lớn, đến mức phi lý, không bình thường đối với một công ty khởi nghiệp trên thị trường bất động sản.

Chưa kể, cổ đông lớn nhất là Công ty TNHH một thành viên Đầu tư và Xây dựng Ali chỉ đăng ký vốn điều lệ 100 tỉ đồng, mà lại cam kết góp vốn vào Công ty cổ phần Alibaba Tây Bắc TP.HCM đến 7.800 tỉ đồng là điều không bình thường.

“Đối chiếu với các tập đoàn bất động sản lớn nhất Việt Nam qua nhiều năm hoạt động đến nay, thì chỉ có 1 tập đoàn có vốn điều lệ trên 19.000 tỉ đồng; 3 tập đoàn tiếp theo cũng chỉ có vốn điều lệ trên dưới 8.000 tỉ đồng, tính đến năm 2016”, ông Châu cho biết.

Công ty cổ phần Alibaba Tây Bắc TP.HCM có số vốn điều lệ lên đến 12.000 tỉ đồng

Kẽ hở pháp luật

Theo ông Châu, Luật Doanh nghiệp hiện nay rất thông thoáng, nhưng có thể có sơ hở, lỏng lẻo, dễ bị kẻ xấu lợi dụng, thậm chí có thể nhằm mục đích lừa đảo.

Đơn cử như tại điều 111, tại khoản 1 quy định “vốn điều lệ của công ty cổ phần tại thời điểm đăng ký thành lập doanh nghiệp là tổng giá trị mệnh giá cổ phần các loại đã được đăng ký mua và được ghi trong điều lệ công ty”.

Tại khoản (5.a) quy định công ty có thể thay đổi vốn điều lệ "theo quyết định của đại hội đồng cổ đông". Tại khoản 1 điều 112 quy định "các cổ đông phải thanh toán đủ số cổ phần đã đăng ký mua trong thời hạn 90 ngày, kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp".

Trong khi đó, tại điều 31 quy định về đăng ký thay đổi nội dung và cấp lại giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp mới, nhưng không quy định việc thu hồi giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp cũ.

“Như vậy, doanh nghiệp có thể dễ dàng đăng ký vốn cổ phần rất lớn như các công ty Alibaba nêu trên. Công ty cổ phần Địa ốc Alibaba đăng ký vốn điều lệ lên đến 1.600 tỉ đồng. Công ty cổ phần Alibaba Tây Bắc TP.HCM đăng ký vốn điều lệ lên đến 12.000 tỉ đồng.

Hiệp hội nhận thấy đây là vấn đề cần được giám sát, kiểm tra của cơ quan có thẩm quyền để tránh trường hợp doanh nghiệp lợi dụng giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp ghi số vốn điều lệ rất lớn để lừa dối khách hàng và đối tác”, ông Châu nhận định.

Cạnh đó, ông Châu cũng nói rằng có độ "vênh" giữa Luật Kinh doanh Bất động sản và Bộ Luật Dân sự trong quá trình áp dụng pháp luật để quản lý hoạt động bán nhà ở hình thành trong tương lai, bao gồm nền nhà, căn hộ, nhà phố, biệt thự. Vì vậy, điều này đã khiến kẻ xấu và một số doanh nghiệp lợi dụng để huy động vốn trái phép, có thể gây thiệt hại hoặc rủi ro cho khách hàng và nhà đầu tư thứ cấp.

“Nếu mọi hoạt động mua bán nền nhà, căn hộ, nhà phố, biệt thự hình thành trong tương lai đều được thực hiện theo Luật Kinh doanh Bất động sản thì có thể sẽ khó có hệ quả xấu xảy ra. Vấn đề đặt ra ở đây là kẻ xấu và một số doanh nghiệp đã lợi dụng một số quy định của Bộ Luật dân sự để trục lợi. Bởi lẽ, Bộ Luật Dân sự tại điều 116 đã quy định giao dịch dân sự là hợp đồng hoặc hành vi pháp lý đơn phương làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự.

Bộ Luật Dân sự cũng quy định hợp đồng về quyền sử dụng đất tại mục 7 chương 16 thống nhất với Luật Đất đai. Thế nhưng, trong quá trình áp dụng pháp luật, kẻ xấu và một số doanh nghiệp đã lợi dụng các quy định về giao dịch dân sự theo nguyên tắc thỏa thuận, tự nguyện, về đặt cọc, về hợp đồng hợp tác của Bộ Luật Dân sự để ký thỏa thuận đặt cọc giữ chỗ hoặc phiếu đặt chỗ; hợp đồng góp vốn; hợp đồng hợp tác đầu tư để tránh thực hiện các quy định của Luật Kinh doanh bất động sản, nhất là trong giai đoạn hai bên chưa ký hợp đồng mua bán bất động sản hình thành trong tương lai.

Việc này nhằm mục đích huy động vốn trái phép trong việc mua bán nền nhà, căn hộ, nhà phố, biệt thự hình thành trong tương lai. Trong nhiều trường hợp, đã gây thiệt hại cho người tiêu dùng và nhà đầu tư thứ cấp”, Chủ tịch HoREA nói thêm.

Phan Diệu