Mỹ - Trung đối thoại quốc phòng sau khi Triều Tiên phóng tên lửa

Đại diện đứng đầu hai nước tham gia cuộc gặp là thiếu tướng Thiệu Nguyên Minh, Phó tham mưu trưởng Bộ tham mưu liên hợp Quân ủy trung ương Trung Quốc, và trung tướng Richard Clarke, Giám đốc phụ trách chính sách và kế hoạch chiến lược của Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ.

Theo ông Ngô Khiêm, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc, cuộc gặp nhằm mục đích để hai bên bàn luận về quản lý khủng hoảng và tăng cường tin tưởng lẫn nhau.

Văn phòng tướng Joseph Dunford, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ, ra tuyên bố cho biết: "Cuộc hội đàm là cơ hội để thảo luận về cách giải quyết các cuộc khủng hoảng, tránh các bước đi sai lầm, đồng thời giảm thiểu nguy cơ hiểu lầm giữa các bên".

Fox News cho biết trong những năm gần đây, giữa hai nước thường có những cuộc đối thoại quốc phòng giữa chuyên gia của các tổ chức phi chính phủ của Mỹ lẫn Trung Quốc, nhưng chưa hề có cuộc gặp như vậy ở cấp quan chức. Đến tháng 8.2017, hai nước đã nhất trí sẽ tiến hành một cuộc đối thoại quốc phòng.

Cuộc gặp quốc phòng Mỹ - Trung diễn ra chỉ vài giờ sau khi Triều Tiên phóng tên lửa đạn đạo liên lục địa Hwasong-15. Bình Nhưỡng tuyên bố tên lửa đủ sức tấn công toàn bộ vùng đất liền của Mỹ.

Ông Tôn Vân, chuyên gia về chính sách đối ngoại Trung Quốc của Trung tâm nghiên cứu Stimson, cho biết khi đến Bắc Kinh vào tháng 8, ông Dunford đã đề cập đến hướng phát triển của tình hình bán đảo Triều Tiên, và hai bên đã bàn về nguy cơ xảy ra xung đột hoặc thảm họa hạt nhân. Ông Tôn đoán rằng chủ đề này tiếp tục được quan chức quốc phòng Mỹ - Trung bàn trong cuộc đối thoại ở Mỹ.

Ông Châu Thần Minh, nhà phân tích quân sự tại Bắc Kinh, cũng cho rằng cuộc gặp là cơ hội để Mỹ - Trung trao đổi ý kiến về bán đảo Triều Tiên.

Theo ông: “Tôi đoán Trung Quốc và Mỹ đã bàn về biện pháp đối phó cuộc khủng hoảng Triều Tiên. Nhưng với sự thiếu tin tưởng sâu sắc, có vẻ như kế hoạch chi tiết sẽ không được thảo luận trong các cuộc họp”.

Chia sẻ ý kiến của hai ông Tôn và Châu, bà Oriana Skylar Mastro, giáo sư của đại học Georgetown, cũng đánh giá Trung Quốc đã sẵn sàng đưa những vấn đề nhạy cảm như tình hình Triều Tiên vào bàn bạc ở cuộc đối thoại quốc phòng.

Tuy nhiên, bà Mastro cho rằng cuộc đối thoại chỉ mới ở giai đoạn sơ bộ vì “rất khó khăn để hai đối thủ tiềm năng ngồi lại nói chuyện với nhau”, nhưng đối thoại là cần thiết.

Nhiều nhà quan sát khác cho rằng trong bối cảnh Mỹ dọa dùng đến biện pháp quân sự với Bình Nhưỡng, Bắc Kinh và Washington sẽ cần mở thêm nhiều cuộc đối thoại tương tự.

Ông Tô Hạo, chuyên gia về quan hệ Mỹ - Trung của Học viện ngoại giao Trung Quốc, cho biết khi Triều Tiên không ngừng thử tên lửa và hạt nhân, nguy cơ đối đầu Mỹ - Trung cũng vì vậy mà tăng cao. Cả hai bên đều quan ngại chuyện Trung Quốc sẽ phản ứng ra sao nếu Mỹ thực sự tấn công quân sự vào Triều Tiên.

Theo chuyên gia Tô: “Đã đến lúc chúng ta phải có nhiều cuộc đối thoại quốc phòng hơn. Chúng ta phải chuẩn bị cho tình huống xấu nhất”.

Ông Giả Khánh Quốc, Viện trưởng Viện quan hệ quốc tế thuộc đại học Bắc Kinh, cũng đánh giá nguy cơ Mỹ tấn công Triều Tiên là rất cao, vì vậy Trung - Mỹ cần tăng cường hợp tác để đối phó với mối đe dọa từ Bình Nhưỡng.

Ông Abraham Denmark, cựu Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách khu vực Đông Á, cho rằng: “Cả hai bên (Mỹ - Trung) đều nghĩ họ rất rõ ràng, nhưng không bên nào hiểu chuyện gì đang xảy ra. Tôi đề nghị cần phải gặp nhau trực tiếp”.

Cẩm Bình