Ông Trương Quang Nghĩa lên tiếng về BOT: Có cả lợi ích ở đấy nữa

Sáng 12.12, ông Trương Quang Nghĩa cùng đoàn đại biểu quốc hội TP.Đà Nẵng đã có cuộc tiếp xúc cử tri quận Sơn Trà sau kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa 14.

Ngoài các vấn đề chung, cử tri bày tỏ quan tâm đến các dự án hạ tầng giao thông đầu tư theo hình thức PPP, BOT do Bộ GTVT triển khai; nơi ông Nghĩa từng làm thứ trưởng và bộ trưởng.

Theo ông Nghĩa, Bộ GTVT đã thông qua 2 dự án giao thông quan trọng gồm xây dựng một số đoạn đường cao tốc bắc- nam khoảng 640km trong giai đoạn trung hạn (nhà nước bỏ vốn hơn 40% với 55.000 tỉ đồng) và dự án sân bay Long Thành.

“Trong quá trình nghiên cứu để thông qua các dự án, các đại biểu cũng rất quan tâm đến các dự án BOT xây dựng trong thời gian qua. Các dự án này được Quốc hội hết sức quan tâm và kỳ họp vừa rồi, các dự án này đã được thanh tra toàn diện. Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước và hiện nay, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đang thực hiện giám sát dự án QL1A và sẽ có những dự án BOT và những vấn đề BOT sẽ được quan tâm”, ông Nghĩa nói.

Nguyên Bộ trưởng Bộ GTVT chia sẻ với cử tri: “Tôi nguyên là Bộ trưởng Bộ GTVT, nhận nhiệm vụ vào tháng 4.2016 thì tháng 6 tôi tổ chức tổng kết 5 năm về các dự án BOT. Qua đánh giá, xét về mặt chủ trương thì triển khai các dự án theo hình thức BOT là đúng vì nguồn lực của nhà nước hiện nay rất hạn chế nhưng nguồn lực xã hội còn nhiều. Thế nhưng việc huy động trong thời gian vừa qua có thực sự huy động của xã hội hay chưa. Trong đánh giá, chúng tôi nhận định cũng chưa đạt được việc này. Các dự án cũng chỉ huy động từ ngân hàng chứ không phải nguồn lực khác trong dân, tiền nhàn rỗi trong dân”.

“Thực tế các dự án BOT vừa rồi đều từ ngân hàng, các rủi ro về tài chính rất lớn. Sau hội nghị đó, Bộ GTVT quyết định dừng và quyết định xây dựng các dự án BOT với nguyên tắc chỉ làm các dự án mới, không làm các dự án đường mà người dân đang đi. Không được phép tước quyền đi lại của người dân nên từ tháng 6.2016 đến nay không có dự án BOT nào khởi công cả. Không phải không có nhà đầu tư mà do cách thức như vậy”.

“Về bất cập ở các dự án BOT, hiện Chính phủ đang tập trung rà soát tất cả. Hai việc về BOT trong thời gian tôi làm bộ trưởng là dừng lại, rà soát, đánh giá tất cả để đưa ra mức phí phù hợp với tất cả hệ thống. Điều quan trọng nhất là phải tập trung làm quyết toán. Vì khi làm quyết toán thì sẽ thoả mãn một số vấn đề chi tiêu ra sao, quan hệ như thế nào, dự án ấy của ai, của anh hay là của em thì nó sẽ lộ hết ra. Sau quyết toán thì số liệu rất phù hợp với Kiểm toán Nhà nước”.

Theo ông Nghĩa: “Đối với BOT sẽ tiếp tục làm nhưng không phải làm như thời gian vừa rồi. Còn việc giải quyết hậu quả ấy như thế nào, cách thức ra sao còn phụ thuộc vào nhiều vấn đề. Một số địa phương đề nghị là nhà nước mua lại; việc mua lại thì đơn giản quá nhưng nhà nước không có tiền.

Không có tiền nên mới làm kiểu đó. Từ bức xúc một số địa phương nóng vội, thực tế nóng vội từ Bộ GTVT, kể cả việc thích hình thức, tính phong trào, tính hình ảnh cá nhân. Tôi cũng nói luôn là có cả lợi ích ở đấy nữa”.

Hiện nay các cơ quan Thanh tra Chính phủ, Ủy ban Kiểm tra Trung ương và đoàn giám sát của Quốc hội đang làm rốt ráo về vấn đề BOT.

Nguyên Bộ trưởng GTVT cho hay: “Quyết tâm của Chính phủ là đưa ra giải pháp hài hòa bởi các nhà đầu tư đã bỏ tiền và suy cho cùng thì đây là trách nhiệm của Bộ GTVT. Một dự án BOT phải được thông qua 6 bộ, phải được chấp nhận. Nên việc giải quyết phải đòi hỏi sự bài bản và căn cơ hơn. Vì tính liên quan và hệ lụy là rất lớn”. 

“Có nhiều doanh nghiệp bảo với tôi với sức ép như thế thì họ trả lại ngân hàng vì ngân hàng bỏ tiền, ngân hàng lại lấy quyền thu phí để thế chấp. Cho nên rủi ro nếu chúng ta xử lý không khéo là rất lớn. Nhưng dứt khoát là phải làm”, ông Nghĩa, nói.

Lê Đình Dũng

Lê Đình Dũng