Israel cảnh cáo Iran ‘đùa với lửa’, không kích Syria

Khi truy diệt chiếc UAV của Iran hôm 10.2, một chiến đấu cơ F-16 của không quân IDF đã trúng đạn phòng không của Syria, nhưng kịp bay trở về bắc Israel trước khi phi công phải để máy bay rơi. Hai phi công nhảy dù và bị thương, trong đó cómột người bị thương nặng sau khi bật ghế nhảy dù.

Người phát ngôn IDF nói chiếc F-16 có nhiệm vụ bay sâu vào lãnh thổ Syria để tấn công một cơ sở chỉ huy UAV Iran ở gần thành phố sa mạc Palmyra rồi bay trở về nước thì bị bắn. Ông còn nói chiếc UAV đã bị bắn khi bay vào không phận Israel và đã được quân đội Israel thu lượm, xác minh đúng là của Iran.

Đây là lần đầu tiên Israel bị mất một máy bay trong một cuộc chiến, kể từ sau năm 2006,khi một chiếc trực thăng bị trúng rocket của quân Hezbollah ở Lebanon, khiến tổ bay 5 người thiệt mạng.

Đó còn là một trong những sự cố nghiêm trọng giữa Israel, Iran và Syria, kể từ khi cuộc nội chiến Syria bùng nổ gần 8 năm trước. Israel từng bắn hạ nhiều UAV toan từ Syria xâm nhập, nhưng vụ tấn công các mục tiêu Iran đánh dấu sự trả đũa của Israel đã gia tăng, nhất là sau khi chiếc F-16 bị bắn rơi.

Israel tấn công các mục tiêu Iran ở Syria

Vụ mất chiếc F-16 đã khiến Israel trả đũa quyết liệt, và có nguy cơ bùng nổ chiến tranh giữa Israel với Syria, Iran ngay tại Syria.Không quân Israel đã đánh bom 12 mục tiêu gồm 8 vị trí của Syria cùng 4 mục tiêu quân sự Iran ở gần thủ đô Damascus của Syria.

Theo tổ chức Giám sát nhân quyền Syria (ở Anh), 2 cuộc ném bom liên tiếp đánh vào vùng sa mạc miền trung Syria, nơi có các căn cứ chính của quân đội Syria và của các tay súng thuộc tổ chức vũ trang Hezbollah (ở Lebanon) có Iran hỗ trợ.

Giám sát nhân quyền Syria không xác định được số thương vong, còn nói có đợt không kích các vị trí vùng ngoại ô Damascus.

Theo IDF cho biết, Syria cũng phóng tên lửa phòng không chống máy bay Israel, dẫn đến báo động ở miền bắc Israel, cao nguyên Golan do Israel kiểm soát, trong khi các chuyến bay đến sân bay quốc tế Tel Aviv (Israel) phải tạm ngưng một thời gian ngắn.

Theo IDF, chiếc UAV bị bắn rơi trên lãnh thổ Israel sáng 10.2 “đang thực hiện nhiệm vụ quân sự, do quân đội Iran tiến hành”. Nhưng Tướng Hossein Salami, chỉ huy tạm quyền Vệ binh cách mạng Iran phủ nhận thông tin chiếc UAV bị bắn rơi.

Ông Bahram Qasemi, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran tuyên bố “thông tin UAV của Iran bị bắn hạ, cùng cáo buộc Iran dính líu tấn công Israel là vớ vẩn, lố bịch và dối trá. Iran chỉ hỗ trợ cố vấn quân sự cho chính phủ Syria”.

Ông Qasemi cũng nói Syria có quyền tự vệ chống các cuộc không kích của Israel. Phòng điều phối tác chiến giữa quân đội Syria với các đồng minh Iran và Hezbollah nói chiếc UAV thực hiện nhiệm vụ do thám bọn khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tại vùng sa mạc Syria và không vi phạm không phận Israel, đồng thời khẳng định Israel đã tấn công các chiếc UAV ở căn cứ T4 tại thanh phố Homs.

Các đồng minh của chính phủ Syria cũng cảnh báo sẽ “không dung tha” những cuộc tấn công của Israel nhằm vào hệ thống phòng không Syria cùng các vị trí Iran ở Syria, thậm chí Israel sẽ phải đối mặt với đòn phản công mạnh mẽ và quyết liệt.

SANA, hãng thông tấn nhà nước Syria dẫn lời một sĩ quan quân đội nói cuộc không kích của Israel là “cuộc xâm lược mới”, và mô tả pháo phòng không Syria đã bắn rụng hơn một chiến đấu cơ IDF.

IDF phủ nhận không có nhiều máy bay Israel trúng đạn phòng không, tái khẳng định Iran phải chịu trách nhiệm đã tấn công vào lãnh thổ và “Iran lôi toàn khu vực vào một cuộc phiêu lưu mà không biết bao giờ sẽ kết thúc. Kẻ chịu trách nhiệm vụ này chính là kẻ sẽ phải trả giá”.

Người phát ngôn IDF Jonathan Conricus nói chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ của Israel bị xâm phạm nghiêm trọng, và để phản ứng, Israel đã hủy diệt vị trí phóng tên lửa của Iran ở miền trung Syria.

IDF nói họ cực lực phản đối “sự vi phạm nghiêm trọng chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ Israel”, và Israel đã có “nhiều kịch bản”.

Nga kêu gọi kiềm chế, Mỹ ủng hộ Israel

Nhưng hai chính phủ Israel và Syria đều phát tín hiệu không muốn mở rộng xung đột, và một nhà ngoại giao phương Tây nói cảm tưởng của ông vào lúc này là không ai muốn gia tăng căng thẳng.

Người phát ngôn IDF nói Israel không “tìm cách đẩy tình hình leo thang”, mô tả trận ném bom là “nỗ lực phòng thủ vì hành động xâm lược của Iran”.

Nhưng vì liên minh ủng hộ Syria hứa phản ứng mạnh “trước bất kỳ hành động khủng bố nào” của Israel, Bộ trưởng Quốc phòng Avigdor Lieberman đã họp với các sĩ quan IDF để bàn thêm cách phản ứng.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nói chuyện điện thoại với Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson và Tổng thống Nga Vladimir Putin lúc tối 10.2, cho biết Israel sẽ “tự vệ chống lại bất kỳ cuộc tấn công nào và bất kỳ âm mưu xâm phạm chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ của chúng tôi. Hôm nay Iran đã làm thế, xâm phạm chủ quyền lãnh thổ, để UAV bay từ Syria lẻn vào không phận Israel”.

Vị lãnh đạo nói Israel sẽ tiếp tục tìm kiếm hòa bình, nhưng Israel cũng sẵn sàng tự vệ trước bất kỳ mối đe dọa nào.

Khi nói chuyện với ông Putin, ông Netanyahu nói “Israel có quyền và buộc phải tự vệ trước sự tấn công đến từ Syria”, và ông cùng lãnh đạo Nga nhất trí quân đội Israel và Nga sẽ tiếp tục điều phối an ninh ở Syria.

Bộ Ngoại giao Nga ra tuyên bố, kêu gọi các bên kiềm chế, tránh mọi hành động có thể làm phức tạp thêm tình hình. Tuyên bố nêu rõ “Nga không hoàn toàn chấp nhận việc tạo ra bất kỳ mối đe dọa nào đối với cuộc sống của quân nhân Nga làm nhiệm vụ tại Syria, theo đề nghị của chính phủ Syria nhằm hỗ trợ cuộc chiến chống khủng bố”.

Cuối năm ngoái, ông Putin bất ngờ thăm Syria, tuyên bố rút quân Nga, chỉ để lại số ít quân bảo vệ các căn cứ quân sự của Nga tại Syria.

Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres đang theo dõi sát tình hình, kêu gọi tất cả các bên kiềm chế, cùng tìm giải pháp hạ nhiệt bạo lực.

Trước đó hôm 6.2, Thủ tướng Netanyahu thực hiện một chuyến thị sát mặt trận Israel - Syria, và ông cảnh báo “kẻ thù của Israel chưa nếm trải hết sự kiên quyết của IDF".

Ông không nói kẻ thù là Iran, tổ chức vũ trang Hezbollah (ở Lebanon) vốn đều ủng hộ chế độ Tổng thống Syria Bashar Assad.Vị Thủ tướng còn cảnh báo Iran muốn tạo thế đứng quân sự vững chắc ở Syria, và Iran còn xây nhà máy sản xuất tên lửa ở nước Lebanon láng giềng.

Tổ chức Hezbollah nói vụ bắn rơi chiếc F-16 đánh dấu “sự khởi đầu giai đoạn chiến lược mới”, sẽ hạn chế khả năng bay vào không phận của Israel.

Ông Tillerson đang có chuyến công du 5 ngày ở khu vực, và Bộ ngoại giao Mỹ cùng Lầu Năm Góc nói Mỹ “hoàn toàn ủng hộ quyền tự vệ của Israel, đồng thời lưu ý Mỹ không tham gia bất kỳ hoạt động quân sự nào, nhưng rất “quan ngại” tình hình bạo lực ở vùng biên giới Israel.

Mỹ ủng hộ quan điểm diều hâu của Israel đối với Iran, tuyên bố kiềm chế tầm ảnh hưởng của Iran là một mục tiêu trong chính sách Mỹ đối với chính phủ Syria.

Tháng trước, trong chuyến thăm Israel, phó Tổng thống Mỹ Mike Pence gọi Iran là “nhà nước tài trợ khủng bố hàng đầu”.

Trần Trí