Vì sao Donald Trump muốn tống con rể khỏi Nhà Trắng?

Có một sự đồng thuận lớn từ lãnh đạo nhiều quốc gia trên khắp thế giới, từ Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) và Trung Quốc cho đến Israel và Mexico, đó là Jared Kushner - con rể và là người được Tổng thống Mỹ Donald Trump giao nhiệm vụ tìm giải pháp hòa bình ở Trung Đông và cải tổ chính phủ liên bang - đang tỏ ra là một người khá mềm yếu và có thể dễ dàng bị thao túng.

Theo nhận định của tờ Washington Post, những nhà lãnh đạo nước ngoài nhận thấy Jared Kushner là đối tác dễ bị khai thác không chỉ bởi tuổi trẻ và thiếu kinh nghiệm trên chính trường, mà còn do người con rể của Tổng thống Donald Trump đang ở trong một tình trạng khá tồi tệ do công việc kinh doanh cá nhân phức tạp và trì trệ cũng như những khó khăn về tài chính. Tờ Washington Post cũng đưa ra thông tin, theo đó các cơ quan tình báo Mỹ cũng đã cho biết có những cuộc tiếp xúc và thảo luận giữa các nhà lãnh đạo nước ngoài với Jared Kushner kể từ sau khi được ông Trump bổ nhiệm vào một vị trí trong Nhà Trắng.

Điều này trên thực tế đã được dự báo từ trước, khi người con rể của ông Trump được xem là ở thế yếu trong bàn đàm phán do thiếu kinh nghiệm cả chính trị lẫn ngoại giao. Không chỉ thiếu kinh nghiệm, mà việc Jared Kushner vẫn được phép tiếp tục các công việc kinh doanh cá nhân sau khi đã được bổ nhiệm vào Nhà Trắng khiến cho các mâu thuẫn về lợi ích ngày càng nhập nhằng và dễ bị nước ngoài lợi dụng. Một quốc gia muốn lợi dụng Kushner hoàn toàn có thể thực hiện điều này thông qua việc ký kết các hợp đồng kinh doanh có lợi với người con rể gốc Do Thái của ông Trump. Và thực tế là ngay sau khi ông Trump đắc cử Tổng thống và vẫn chưa chính thức nhậm chức, thì đã có những cáo buộc về việc một số tập đoàn Trung Quốc đã đề xuất các thương vụ mờ ám với nhà Kushner để giải quyết các khó khăn tài chính của gia đình này. Một trong số đó là thương vụ tòa nhà bất động sản số 666 Fifth Avenue ở Manhattan. Tòa nhànày là nguyên nhânkhiến gia đình Kushner lâm vào thua lỗ và phải chịu các khoản nợ lớn, và một số tập đoàn Trung Quốc đang đề xuất giải cứu Jared bằng cách mua lại 49,5% cổ phần của tòa nhà này.

Các vấn đề về tài chính của Jared Kushner đã dẫn đến một cuộc điều tra do Bộ Tư pháp Mỹ tiến hành. Robert Mueller, chuyên gia tư pháp thuộc Bộ Tư pháp Mỹ, đã bắt đầu kiếm tra các giao dịch kinh doanh của Kushner. Không chỉ vậy, Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) cũng bắt đầu điều tra mối quan hệ giữa Kushner với các quan chức nước ngoài, điển hình là những cuộc hội đàm với đại sứ Nga tại Mỹ là Sergey Kislyak trong giai đoạn Kushner đang tìm đối tác cho dự án tòa bất động sản 666 Fifth Avenue vào tháng 12.2016. Kislyak đã sắp đặt một cuộc gặp giữa Kushner với Sergey Gorkov, người đứng đầu Vnesheconombank (VEB) – một ngân hàng lớn của Nga. Trước đó, Mỹ đã áp đặt lệnh trừng phạt tài chính lên VEB do cuộc khủng hoảng ở Ukraine và việc Nga sáp nhập bán đảo Crimea. VEB cũng có quan hệ gần gũi với điện Kremlin, và Gorkov trên thực tế đã tham dự một khóa đào tạo của cơ quan tình báo và an ninh Nga.

Một phát ngôn viên của Tổng thống Trump nói rằng các cuộc gặp gỡ giữa Kushner với Nga chỉ là do thói quen, chủ yếu do việc tiếp đón những vị khách nước ngoài đã đến Mỹ trong giai đoạn sau khi ông Trump đắc cử. Nhưng không có gì đảm bảo rằng Jared Kushner không coi Nga là đối tác có thể giải cứu cho những khó khăn về tài chính của mình. Không nên quên rằng, Kushner đã dành tới vài tháng trong năm 2016 - thời điểm rất quan trọng đối với chiến dịch tranh cử của ông Trump - để vận động sự hỗ trợ từ Anbang, tập đoàn bảo hiểm có quan hệ với Chính phủ Trung Quốc (và mới đây đã bị Bắc Kinh tuyên bố tiếp quản), để đầu tư vào tòa nhà bất động sản tại Fifth Avenue. Trên thực tế, Anbang đã cân nhắc một khoản đầu tư lên đến 4 tỉ USD vào tòa nhà này, với việc bơm ngay 2,85 tỉ USD và khoản tái cấp vốn sau đó trị giá1,15 tỉ USD. Ngay lập tức đề xuất giao dịch đó đã nhận được sự chú ý từ các hãng truyền thông và Quốc hội Mỹ. Ngay sau đó, thỏa thuận với Anbang của Kushner bị chìm dần và rơi vào quên lãng.

Theo tờ Washington Post, các quan chức Nhà Trắng tỏ ra lo lắng trước những động thái ngoại giao gần đây của Kushner, họ cho rằng người con rể của ông Trump ngây thơ và dễ bị lừa trong các cuộc thảo luận và đàm phán với các quan chức nước ngoài. Jared Kushner, năm nay 37 tuổi, đang phải đối mặt với khả năng rời khỏi Nhà Trắng trong tương lai rất gần, khi có một báo cáo rằng giấy phép an ninh của Kushner ở Nhà Trắng đã bị chuyển từ mức “tuyệt mật” (top secret) xuống còn “mật” (secret), điều này có ý nghĩa rằng Kushner sẽ không còn quyền tiếp cận với các thông tin mật của chính phủ nữa.

Điều tra của Robert Mueller thuộc Bộ Tư pháp Mỹ cũng chỉ ra rằng, Kushner đã có những cuộc tiếp xúc với các quan chức nước ngoài nhưng đã không báo cáo hoặc không thông qua các kênh an ninh quốc gia phù hợp. Vấn đề về nội dung các cuộc đàm thoại đó cũng đang được đặt ra. Đây được xem là một sai lầm nghiêm trọng và nhiều khả năng sẽ kết liễu sự nghiệp chính trị ngắn ngủi của người con rể ông Trump. Mới đây, tờ New York Times cũng cho biết, ông Trump đang yêu cầu quan chức Nhà Trắng là John Kelly giúp đỡ để sa thải con gái Ivanka và con rể Jared do những bê bối của cặp vợ chồng này sau khi được giữ các vị trí tại Nhà Trắng, cũng như việc thiếu năng lực trong việc giải quyết các vấn đề được giao.

Nhàn Đàm