Sóc Trăng: Những sản phẩm từ lá dừa của anh nông dân xứ cù lao

Đó là anh Võ Văn Vũ (SN 1977, ở ấp An Thường, xã An Thạnh 1, H.Cù Lao Dung tỉnh Sóc Trăng), người được bà con ở địa phương tôn vinh là nghệ nhân trang trí cổng cưới lá dừa. Trong căn nhà nhỏ nằm sâu giữa bạt ngàn cây ăn trái cùng vườn dừa xanh mát mắt, anh Vũ cho biết, anh quê ở tỉnh Trà Vinh. Năm 1979, gia đình anh rời Trà Vinh sang định cư tại xã An Thạnh Nhì (nay là xã An Thạnh Đông) của H.Cù Lao Dung. Còn nơi ở của anh Vũ hiện nay là xã An Thạnh 1, lại là quê vợ.

Tuy đơn sơ, nhưng cổng tiệc bằng lá dừa rất ấn tượng - Ảnh: Vũ Phong

Anh Vũ kể: “Hồi nhỏ, ở quê đám cưới nào cũng làm cổng và trang trí bằng lá dừa. Lúc đó, tôi còn nhỏ nên đi theo xem người lớn làm cổng cưới bằng lá dừa riết rồi mê luôn, bén với nghề từ dạo đó. Nhưng tôi chính thức “ra riêng” làm nghề này từ năm 1990. Hồi đó tôi làm không xuế bởi người ta đặt hàng nhiều lắm, có ngày phải làm cho mấy đám cưới nên phải thuê người làm tiếp mình mới kịp”.

Nhưng từ khoảng năm 2000 đến nay, thì người tìm đến anh ít hẳn đi. Một phần vì dịch vụ tổ chức đám cưới nở ra nhiều, cổng cưới cùng vật dụng trang trí đều làm sẵn bằng sắt, nhựa, vải… cho thuê với giá rất rẻ. Một phần thanh niên ở quê đi làm ở các tỉnh miền Đông và TP.HCM, ít ai ở nhà nên cũng ít tổ chức đám cưới tại nhà. Thành ra cổng cưới lá dừa gần như bị lãng quên.

Cổng cưới được thực hiện rất công phu - Ảnh: Vũ Phong

“Tuy vậy, vẫn có một số người thích cổng cưới lá dừa nên tôi vẫn có việc làm dù mỗi tháng chỉ làm được vài cổng. Mỗi cổng từ 1-3 triệu đồng tùy vào khoảng cách. Để có 1 chiếc cổng cưới phải chuẩn bị trước cả chục ngày cho việc chuẩn bị vật liệu. Với những cổng có giá từ 2-3 triệu đồng, sau khi trừ chi phí tôi còn lãi khoảng 700.000 đồng. Có những cổng từ 1 triệu đồng đôi khi không lãi đồng nào nhưng vẫn làm vì yêu cái nghề này”, anh nói.

Cổng lá dừa được làm chủ yếu từ lá dừa, đọt dừa và cây cờ bắp (đọt dừa nước) là nguyên liệu rất dễ kiếm ở địa phương. Để có một chiếc cổng cưới vừa ý, khách hàng đòi hỏi tính công phu và sự tập trung cao độ của người làm. Vì thế, mỗi chiếc cổng cưới được đặt hàng, anh Vũ phải có gần 1 tuần để chuẩn bị nguyên liệu, sau đó thêm mấy ngày để thiết kế sườn, làm hoa văn trang trí và lắp ráp.

Đôi bàn tay khéo léo, tính tỉ mỉ, sự sáng tạo của anh Vũ đã khiến nhiều người ngưỡng mộ, khi anh có hàng chục mẫu cổng chào cho khách hàng lựa chọn. Có thể kể như cổng Song Hỷ (có 2 chữ Song Hỷ kết bằng lá dừa), cổng Chúc mừng (có 2 câu đối bằng lá dừa 2 bên), cổng Tứ linh hội tụ (có hình ảnh tứ linh: Long, Lân, Qui, Phụng bằng lá dừa), cổng Long Phụng hoàn viên (có hình ảnh Long Phụng bằng lá dừa)…

Anh Vũ sử dụng nguyên liệu chủ yếu là lá dừa - Ảnh: Vũ Phong

Hiện nay, ngoài cổng đám cưới, một số gia đình có sự kiện trọng đại trong gia đình như tổ chức sinh nhật, mừng thọ, đính hôn… cũng đặt anh Vũ làm cổng bằng lá dừa bởi vẻ đẹp mộc mạc, dân dã nhưng đầy nghệ thuật của quê hương xứ sở… Anh Vũ cho biết: “Làm 1 chiếc cổng lời không bao nhiêu nhưng tôi vẫn làm vì yêu cái nghề này vả cũng mong muốn mình được góp phần nhỏ cho ngày vui của các đôi uyên ương cũng như cho mọi người”.

Anh Nguyễn Vũ Hải, Bí thư Đoàn xã An Thạnh 1, cho biết: “Chiếc cổng cưới lá dừa đã trở thành quen thuộc trong đời sống của người dân ở nông thôn từ bao đời. Sau này nó bị mai một bởi sự ra đời của cổng sắt thép làm sẵn và được nhiều người lựa chọn vì tiện. Bây giờ, cổng cưới lá dừa lại được nhiều người quay lại lựa chọn, đó là tín hiệu vui trong việc duy trì, gìn giữ nét văn hoá dân gian của quê hương xứ sở.

Tiệc sinh nhật cũng sử dụng cổng bằng lá dừa - Ảnh: Vũ Phong

Nói thật, so với cổng bằng sắt thép thì cổng lá dừa ăn đứt mọi phương diện bởi nguyên vật liệu có sẵn ở địa phương, thân thiện với môi trường. Tuổi trẻ xã chúng tôi tổ chức sự kiện nào cũng nhờ anh Vũ làm cổng chào lá dừa và luôn được chọn là đẹp nhất”.

Được biết, anh Vũ có hoàn cảnh khá khó khăn khi 2 vợ chồng không có đất sản xuất, chủ yếu làm thuê làm mướn cho bà con trong địa phương để nuôi 2 con đang học lớp 10 và mẫu giáo. Nhưng anh vẫn say mê làm cổng lá dừa….

Vũ Phong