Người dân phẫn nộ vì nguồn lực lớn của đất nước rơi vào tay DN ‘bạch tuộc’

Nhiều doanh nghiệp là sân sau quan chức

Nêu ý kiến tại Quốc hội, Đại biểu Nguyễn Hữu Cầu (Nghệ An) cho rằng, cử tri phấn khởi trước kết quả phòng, chống tham nhũng thời gian gần đây nhưng vẫn tâm tư, trăn trở trước sự thất thoát, lãng phí ngân sách nhà nước trong lĩnh vực đất đai, xây dựng cơ bản.

Theo đại biểu Cầu, tình trạng giao đất cho chủ đầu tư thực hiện dự án lớn nhưng để nhiều năm chưa triển khai, gây lãng phí. Tình trạng dự án treo còn xảy ra nhiều, đầu cơ, chọn đất vàng chỉ đem lại lợi ích cho cá nhân còn nhà nước thất thoát lớn.

“Trong xây dựng cơ bản, cử tri cho biết rằng nếu xây dựng một ngôi nhà có cùng thiết kế thì người dân chỉ xây hết 650 triệu còn nhà nước thì xây hết một tỉ nhưng chất lượng, thẩm mỹ không bằng nhà của dân”, ông Cầu nói.

Bên cạnh đó, tình trạng quản lý yếu kém, gây thất thoát lãng phí như 12 đại dự án là một ví dụ nhãn tiền. Gần đây, xuất hiện thêm những vấn đề xung quanh các dự án BOT, BT, cổ phần hoá doanh nghiệp.

“Cá biệt như dự án nạo vét xây kè sông Sào Khê ở Ninh Bình được điều chỉnh tăng 36 lần, từ 72 tỉ lên 2.595 tỉ, đại biểu Nguyễn Hữu Cầu tiếp tục nêu vấn đề và đề nghị cần truy trách nhiệm, xử lý nghiêm trách nhiệm giải ngân vốn đầu tư chậm, lãng phí ngân sách”, ông Cầu nhấn mạnh.

Đại biểu Đinh Duy Vượt (Gia Lai) cũng đề nghị Trung ương quan tâm giải quyết vấn đề bức xúc, phức tạp liên quan đến đất đai. Chính phủ sớm tập trung giải pháp, nguồn lực chỉ đạo tổng kiểm tra về đất đai cả nước, tập trung ở những đô thị, khu vực đất “vàng”, khu vực chuẩn bị hình thành các đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt.

“Người dân bất bình, thậm chí phẫn nộ vì nguồn lực cực lớn của đất nước từ đất đai, nhất là đất vàng, đất bạc rơi vào tay các doanh nghiệp bạch tuộc, không đầu tư cho sản xuất, mà chăm chăm vào sang nhượng dự án và phân lô bán nền bằng nhiều hình thức làm thất thu lớn ngân sách Nhà nước”, đại biểu Vượt nói.

Theo đại biểu này, nhiều doanh nghiệp có dấu hiệu là sân sau của một số quan chức, cùng cộng sinh thâu tóm, lũng đoạn bằng nhiều thủ đoạn, mưu mô, tuỳ tiện điều chỉnh quy hoạch, điều chỉnh dự án, chuyển đổi mục đích sử dụng đất vì lợi ích nhóm, cánh hẩu…

Cùng với đó, việc tồn tại nhiều quy hoạch treo nhiều nhiệm kỳ cần phải rà soát lại vì vừa gây lãng phí, vừa gây bức xúc, khốn đốn cho người dân ở vùng quy hoạch nên cần sớm được giải quyết.

“Cử tri mong muốn cần có sự vào cuộc cơ quan chức năng Trung ương, nếu không sẽ khó giải quyết đến nơi đến chốn, vì “dây mơ rễ má”, hậu duệ, đồ đệ và lợi ích nhóm”, ông Vượt nêu.

Giảm chi thường xuyên sẽ không phải tận thu thuế

Đại biểu Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp (VCCI) đồng tình với việc Chính phủ cố gắng cân bằng ngân sách trong điều hành chính sách tài khoá, tăng thêm các khoản thu từ bán tài sản công, cổ tức doanh nghiệp Nhà nước.

Tuy nhiên, ông Lộc cho rằng khi các nguồn lực này cạn kiệt thì chuyển sang tăng thu từ thuế."Nếu tinh gọn bộ máy, giảm chi thường xuyên thực hiện tốt hơn thì đã không phải tăng thuế, phí dồn dập và tận thu khiến người dân bức xúc".

Theo đó, giải pháp này sẽ tạo nên sự dịch chuyển nguồn lực từ khu vực tư đang hoạt động hiệu quả sang khu vực côngkém hiệu quả hơn, không có lợi cho tăng trưởng về dài hạn.

Cũng theo ông Lộc, trong khi Bộ Tài chính tìm giải pháp để tăng huy động vốn, tốc độ giải ngân đầu tư công lại ngày càng chậm. Môi trường kinh doanh cải thiện, tăng 14 bậc, chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) đạt cao nhất từ năm 2005, nhưng nhữngchuyện “cười ra nước mắt” chỉ có ở Việt Nam, như “một thỏi sô cô la cõng 13 giấy phép” hay “thời gian nuôi gà còn ngắn hơn thời gian xin giấy phép được bán gà” vẫn còn tồn tại ở nhiều nơi.

Bên cạnh đó, một số bộ ngành mới thực hiện cắt giảm thủ tục hành chính ở những lĩnh vực chịu sức ép lớn từ Chính phủ, Thanh tra Chính phủ và dư luận xã hội. Đây là chạy theo vụ việc, thiếu bài bản, đối phó. Không ít tư lệnh ngành còn lơ là với nhiệm vụ làm thể chế... Một kế hoạch tổng thể nhằm giải quyết tận gốc rễ các vấn đề của cơ chế "xin-cho" vẫn chưa được phác thảo.

“Nếu các bộ luật vẫn được thiết kế theo kiểu luật ống, luật khung, cần phải có nghị định, thông tư hoặc bộ ngành hướng dẫn thì tình trạng "giấy phép con, cháu" và các thủ tục rườm rà có nguy cơ sẽ không biến mất mà biến tướng, phục hồi, chuyển từ hình thái này sang hình thái khác và đè nặng lên doanh nghiệp”, đại biểu Lộc nhấn mạnh.

Theo đó, việc giảm chi phí, cả chính thức và không chính thức, cho người dân và doanh nghiệp vì thế sẽ vẫn khó thực hiện triệt để. Trần thể chế sẽ vẫn là cản trở những nỗ lực sáng tạo của các địa phương và cơ sở. Sự chững lại của các “ngôi sao cải cách” trong bảng xếp hạng năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI 2017 đã minh chứng cho hiện tượng này.

Ông Lộc cũng cho biết, đây là kỳ họp đầu tiên trong nhiều năm, Quốc hội chỉ họp trong 20 ngày và một nguyên nhân qua trọng là do đã không chuẩn bị kịp được các dự thảo luật theo đúng hẹn với chất lượng được bảo đảm.

“Điều này cho thấy các bộ ngành đã phải ôm đồm quá nhiều công việc và đã không dành đủ thời gian và tâm sức để thực hiện chức năng chính yếu của mình là xây dựng thể chế và hoạch định chính sách”, ông Lộc cho hay.

Nhấn mạnh ý trên, ông Lộ cho rằng “ông cha ta có câu “một người lo bằng một kho người làm”. Đảng ta nói: “Cải cách thể chế là khâu đột phá”. Để đạt được những thành tựu lớn hơn nữa trong phát triển kinh tế - xã hội, các bộ ngành phải thực sự là “kiến trúc sư trưởng” trong cải cách thể chế ở từng lĩnh vực chứ không chỉ hành xử như những “đốc công”.

Trí Lâm