Tạo dựng nền tảng tri thức - cần nhiều hơn những lời cổ vũ

Với thời lượng chưa đầy 16s, đoạn phim quảng cáo này truyền đi một thông điệp sâu sắc: “Ba tôi nói, có ba thứ quan trọng nhất trong cuộc đời bạn: bạn tốt của bạn là ai, thầy giỏi của bạn là ai, và sách của bạn”.

Nói đến đây, hẳn nhiều người đã nhận ra thông điệp trên nằm trong một chương trình xã hội dài hơi được khởi xướng từ năm 2012 của Tập đoàn cà phê Trung Nguyên (nay với danh xưng mới là Tập đoàn Trung Nguyên Legend). Thông qua hoạt động với tên gọi “Hành trình từ Trái tim - Hành trình Lập chí Vĩ đại - Khởi nghiệp Kiến quốc cho 30 triệu thanh niên Việt”, sau 6 năm triển khai, Tập đoàn Trung Nguyên Legend đã trao tặng hơn 2,5 triệu cuốn sách cho hàng triệu thanh niên Việt trong và ngoài nước. Hành trình này sẽ tiếp tục được mở rộng quy mô và là một trong những mục tiêu trọng tâm của Trung Nguyên Legend trong nhiều năm tiếp theo. Nhìn lại các hoạt động xã hội của các doanh nghiệp lớn tại Việt Nam thì có thể thấy rằng, với sự đầu tư nghiêm túc của mình, Tập đoàn Trung Nguyên Legend là “kẻ đi tiên phong” trong nỗ lực tạo dựng nền tảng tri thức của người Việt.

Nhìn vào nền tảng tri thức của các quốc gia phát triển trên thế giới

Tri thức chính là nền tảng tạo nên sức mạnh và vị thế của một quốc gia. Để có được vị thế lớn mạnh trên thế giới, các quốc gia văn minh và phát triển cũng phải mất hàng chục năm, trải qua nhiều thế hệ để xây dựng những giải pháp tổng thể và mang tính bền vững. Theo số liệu thống kê vào năm 2015 của Cục Xuất bản - Bộ Thông tin Truyền thông, những năm gần đây, bình quân mỗi người dân Việt Nam đọc 0,8 cuốn sách/năm.

Trong khi đó tỷ lệ đọc sách của các nước phát triển trong khu vực như Malaysia, Singapore, hay các cường quốc như Nhật Bản và Pháp là cao hơn rất nhiều. Nhật Bản với nền kinh tế đứng thứ 3 thế giới là một đất nước có nền tảng tri thức vào hàng bậc nhất. Thống kê của thư viện một trường tiểu học thuộc thành phố Nago - tỉnh Okinawa năm 2016 cho thấy trung bình, một học sinh tiểu học Nhật Bản đọc gần 20 quyển sách mỗi tháng. Hay như quốc gia khởi nghiệp Israel - quê hương của dân tộc Do Thái thông minh - chỉ với hơn 8 triệu dân nhưng họ có hơn 1.000 thư viện công cộng và cứ hơn 4.500 người lại có một thư viện. Các quốc gia phát triển khác như Đức, Pháp, Canada,... đều có những mô hình phát triển nền tảng tri thức được đầu tư bài bản và có hệ thống.

Họ xây dựng các chương trình khuyến khích trẻ em đọc nhiều sách ngay từ khi còn rất nhỏ; phát triển chương trình đọc thành chương trình quốc gia đồng thời kêu gọi sự đồng hành của các tổ chức, cá nhân uy tín. Để ý thấy rằng, các quốc gia đọc nhiều sách nhất là các quốc gia dẫn đầu và ảnh hưởng. Bằng sự tôn thờ tri thức, các quốc gia này đã sản sinh ra những con người chứa đựng phẩm chất vượt trội và đạt được những thành tựu rực rỡ trong nhiều lĩnh vực. Có thể nói, nền tảng tri thức đã khẳng định vị thế của các quốc gia dẫn dắt và ảnh hưởng, khiến các quốc gia này trở thành hình mẫu về những dân tộc biết thượng tôn tri thức.

Hành trình tạo dựng nền tảng tri thức cho dân tộc Việt

Số liệu thống kê của Cục Xuất bản ở đầu bài viết đã nói lên rằng: nền tảng tri thức của người Việt Nam chưa phát triển được như các nước trong khu vực, thậm chí còn kém rất xa so với các nước phát triển khác trên thế giới. Từ năm 2014, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định số 284/QĐ-TTg về việc lấy ngày 21.4 hằng năm là Ngày sách Việt Nam; từ đó một loạt chương trình Ngày hội sách đã được tổ chức tại nhiều địa phương với sự hưởng ứng tích cực của người dân, tuy nhiên chưa thực sự mang lại hiệu ứng lâu dài và mạnh mẽ. Trong bối cảnh đó, hoạt động trao tặng sách cho cộng đồng của Tập đoàn Trung Nguyên Legend được xem như điểm sáng trong những nỗ lực tạo dựng một nền tảng tri thức vượt trội cho dân tộc Việt.

Trung Nguyên Legend đã hiện thực hóa những nỗ lực ấy thông qua việc trao tặng cộng đồng những cuốn sách trong Tủ sách Nền tảng đổi đời với hàng trăm đầu sách trong 12 lĩnh vực nền tảng cơ bản của xã hội là khoa học, triết học, huyền học, y học, võ học, kinh tài học, chính trị học, đạo đức học, xã hội học, mỹ học, âm thanh học và ngôn ngữ học. Cùng với đó, hàng trăm chương trình sáng tạo khởi nghiệp cho thanh niên đã được Trung Nguyên Legend tổ chức thông qua Hành trình Lập chí Vĩ đại - Khởi nghiệp Kiến quốc cho thanh niên Việt trong suốt 6 năm qua. Bằng việc kết nối các nguồn lực từ trung ương tới địa phương, hoạt động này đã nhận được sự hưởng ứng của các cấp Trung ương, các đơn vị, cá nhân trong và ngoài nước.

Mục tiêu 5 năm tới của Trung Nguyên Legend đó là trao tặng cộng đồng số lượng sách dự kiến đạt 200 triệu cuốn. Một bài toán đã được đặt ra: 5 tỉ USD là con số ngân sách mà Trung Nguyên Legend cần để có thể thực hiện được mục tiêu này. Từ tâm huyết của mình, Trung Nguyên Legend hằng năm đều trích doanh thu hàng chục tỉ đồng để thực hiện - tuy nhiên con số này là quá khiêm tốn so với nguồn lực cần có để triển khai một chương trình có quy mô quốc gia. Vậy nên nguồn lực này rất cần sự chung sức đồng lòng của cộng đồng, của các mạnh thường quân và các tổ chức doanh nghiệp khác. Dù còn nhiều hạn chế về nhân lực, vật lực, nhưng Tập đoàn Trung Nguyên Legend cam kết sẽ thực hiện mục tiêu này toàn tâm, toàn ý với ý thức danh dự và trách nhiệm cao nhất!

Sự hùng mạnh của một quốc gia phụ thuộc vào ba yếu tố căn bản: 1- Độ lớn của khát vọng của quốc gia; 2- Trí huệ, sự minh triết của quốc gia và 3- Sự đoàn kết toàn diện của quốc gia. Văn hóa đọc là nền móng của dân trí, là nguồn lực để phát triển Việt Nam trở thành một dân tộc minh triết và có tri thức. Sức mạnh tri thức sẽ chuyển hóa thành sức mạnh vật chất và thể chất của dân tộc. Việt Nam đã hoàn thành công cuộc xóa đói, xóa mù chữ; nhưng để đạt được sự minh triết thì đòi hỏi nỗ lực của cả dân tộc. Hành trình 5 năm lần thứ hai của Trung Nguyên Legend cũng chỉ là những bước khởi đầu trên Hành trình phụng sự vì một dân tộc Việt Nam vĩ đại và ảnh hưởng. Hành trình có thể mất 10 năm, 15 năm, hay nhiều năm hơn thế, nhưng mục tiêu gây dựng một dân tộc minh triết, biết thượng tôn tri thức - điều kiện cơ bản nhất để chuyển hóa từ sức mạnh tri thức thành sức mạnh vật chất, thể chất - là không bao giờ thay đổi.

“Một dân tộc vĩ đại là một dân tộc biết thượng tôn và tôn thờ tri thức!”.

Phan Diệu