Vấn nạn tự sát và tiếng lòng những người ở lại trong phim tài liệu Everlyn

Những đoạn băng gia đình mở đầu ‘Evelyn’ dễ tạo cảm nhận thân thuộc với bất kì ai lớn lên giữa thập niên 1990: những chiếc quần jeans ống suôn, buổi đi chơi công viên đầy ắp tiếng cười, trò đùa trẻ con của những anh chị em chung một nhà. Xem qua từng khoảnh nhắc như thế, dẫu bạn không lớn lên trong cùng bối cảnh, vẫn khó cưỡng được việc hoài niệm về tuổi thơ.

Duy đạo diễn phim tài liệu nổi tiếng người Anh Orlando von Einsiedel, thấy sợ hãi trước những đoạn video trên suốt nhiều năm liền.

Ông nói, “Chúng như khiến anh trai tôi sống lại. Tôi có lúc không muốn xem chúng, nhưng giờ tôi hiểu, đó là ký ức chân thật về Evelyn, về con người thật của anh".

Evelyn von Einsiedel tự sát 14 năm trước. Kể từ đấy, gia đình Orlando gần như luôn từ chối nhắc đến anh trai ông, ‘chôn giấu’ những cuốn băng kia hơn 1 thập niên.

Cuối cùng, Orlando nhận ra, sự im lặng nặng nề này nên được chấm dứt. Ông bất đắc dĩ kêu gọi người thân cũng như bạn bè tề tựu để trò chuyện về vụ tự sát của Evelyn, để khơi gợi xúc cảm đè nén nơi người ở lại, qua một chuỗi chuyến leo núi khắp miền quê Anh quốc - tất cả tìm thấy trong dự án phim tài liệu ‘Evelyn’.

“Những người đàn ông trong gia đình tôi học cách dìm chết cảm xúc của họ - chúng tôi luôn im lặng,” Orlando giải thích. “Hai năm trước, một nhà sản xuất đề nghị tôi quay một bộ phim về gia đình. Tôi không trực tiếp đề cập với cô ấy, nhưng thời điểm đó trùng hợp là kỷ niệm ngày Evelyn qua đời".

“Mọi người không hay biết, nhưng tôi đã rất tức giận. Tôi chưa hề nhắc tới anh trai hàng năm liền. Cơn giận dữ, tuy nhiên, thôi thúc tôi thảo luận về Evelyn với từng thành viên gia đình.".

Đối với Orlando - đạo diễn từng dành giải vàng Oscar cho những dự án tài liệu ấn tượng mang chủ đề chiến sự, đấu tranh vì môi trường, lần đầu tiên ngồi trước ống kính để nói về gia đình là trãi nghiệm căng thẳng. Ông tỉ mỉ dựng nên ‘Evelyn’ - một bộ phim rất riêng tư, đôi lúc lắng đọng nghẹn ngào, xoay quanh ‘cuộc hành trình’ tìm kiếm sự xoa dịu trước một mất mát lớn.

“Ban đầu, tôi ngây thơ cho rằng hoàn tất tác phẩm sẽ giúp tôi khép lại quá khứ,” Orlando bày tỏ. “Là người làm phim, bạn có xu hướng ‘nắm bắt’ mọi thứ dưới góc nhìn hiện thực, nhưng hiện thực cuộc đời rất phức tạp. Mở đầu phim, tôi và những anh chị em khác trong gia đình ‘vào đề’ một cách không dễ dàng. Chúng tôi cố vượt qua những giới hạn bấy lâu đã luôn kìm nén. Và khi bộ phim tiếp diễn, chính tôi cũng dằn vặt, vất vả để cất tiếng nói.”

“Chúng tôi thích đi bộ cùng nhau, như một gia đình,” Orlando chia sẻ. “Để tưởng nhớ Evelyn, chúng tôi quyết định đi qua từng địa điểm leo núi yêu thích của anh, dọc ngang đất nước. Đi bộ cạnh nhau cũng là cách để bạn dễ trò chuyện hơn với từng thành viên gia đình".

Không đơn thuần chuyển tải những xáo trộn tinh thần trong một gia đình phải chịu đựng nỗi đau mất người thân, ‘Evelyn’ là câu chuyện có thể khiến mỗi gia đình tìm thấy nét đồng điệu. Cách chúng ta vui đùa, tranh cãi, cười và khóc giữa vòng tay cha mẹ, anh em. Cách chúng ta thảo luận, hay cố gắng tránh thảo luận, về những mất mát và sự thật đau đớn nhất.

Orlando, do đó, không chỉ mong muốn bộ phim đem lại trãi nghiệm sẻ chia nhằm làm dịu bớt những tổn thương với gia đình ông. Trên hết, đạo diễn người Anh kỳ vọng ‘Evelyn’ có thể tạo bước ngoặc khích lệ người xem nhìn nhận, thảo luận thẳng thắn hơn về vấn nạn tự sát - nguyên nhân chính gây ra cái chết cho hàng ngàn thanh niên ở Anh mỗi năm.

“Tự tử bị xem là hành vi đặc biệt ích kỷ,” Orlando nói, “Nhưng hành động này cho thấy sức khỏe tinh thần một người bất ổn ra sao, họ tin rằng việc tự ‘giải thoát’ bản thân sẽ giúp ích những người xung quanh".

Ông bày tỏ, “Quay tác phẩm này là trãi nghiệm vô cùng khó khăn. Tôi bị stress liên tục. Mặt khác, tôi cho phép khán giả biết những điều đôi lúc rất riêng tư về gia đình tôi. Nhưng tôi hy vọng họ có thể xem bộ phim và nghĩ về gia đình họ, những mối quan hệ và những nỗi đau tinh thần họ vẫn đang lãng tránh. Đấy là mục tiêu lớn nhất của dự án".

“Tôi hy vọng ‘Evelyn’ có thể khuyến khích mỗi người, ở bất kì đâu trên thế giới, mở lòng để nói về hành vi tự sát".

Trên toàn thế giới, trong khoảng 800.000 vụ tự tử mỗi năm, ước tính có 20 triệu gia đình chịu ảnh hưởng trực tiếp. Cuối phim, sau bao khoảnh khắc xúc động, kỷ niệm được gợi nhớ và tiếng lòng chân thật được cất lên, Robin - em trai của Orlando chia sẻ những lời đáng suy ngẫm: “Chúng ta vẫn chưa thật sự học cách đối diện quá khứ. Hãy tiếp tục trò chuyện”.

Như Ý (theo HuckMag)

nhu y