Trung Quốc: Giảm nhập khẩu nhiều sản phẩm Úc do người mua chứ không phải đòn thù!

Trước đó, truyền thông đưa tin Bắc Kinh yêu cầu các nhà nhập khẩu ngừng mua một loạt hàng hóa của Úc trong bối cảnh quan hệ đang xấu đi.

Hôm 2.11, tạp chí Australian Financial Review dẫn nguồn tin giấu tên cho biết các quan chức Trung Quốc đã gặp các nhà nhập khẩu rượu, thực phẩm vào tuần trước và cảnh báo họ không thực hiện đơn đặt hàng mới với rượu và các sản phẩm nông nghiệp của Úc.

Theo tờ South China Morning Post (SCMP), Trung Quốc dự kiến ​​sẽ dừng nhập khẩu đường, rượu vang đỏ, tôm hùm, lúa mạch, than, quặng đồng và tinh quặng từ Úc.

SCMP cho biết lệnh cấm với lúa mì có thể sẽ được tuân theo dù ngày đó vẫn chưa được ấn định.

Khi được hỏi liệu chính phủ có chỉ thị cho các nhà nhập khẩu ngừng mua các sản phẩm của Úc hay không, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói với Reuters: "Các công ty giảm nhập khẩu các sản phẩm có liên quan từ Úc đang hành động theo sáng kiến ​​của riêng họ".

Tuần trước, Trung Quốc đã bắt đầu các đợt kiểm tra hải quan mới với tôm hùm Úc, tạm dừng nhập khẩu gỗ từ bang Queensland (đông bắc Úc) và cấm vận chuyển lúa mạch từ nhà xuất khẩu ngũ cốc Emerald Grain trong bối cảnh quan hệ giữa hai nước xấu đi, vốn đã ảnh hưởng đến thương mại hàng hóa nông nghiệp khác.

“Dù không nên đi đến kết luận nhưng chúng tôi đang làm việc chặt chẽ với các ngành công nghiệp khác nhau, những người là chủ đề của các báo cáo này. Chúng tôi cũng tiếp tục hỏi các nhà chức trách Trung Quốc để tìm kiếm sự rõ ràng và khuyến khích họ giải quyết các lĩnh vực quan tâm”, Bộ trưởng Thương mại Úc - Simon Birmingham nói hôm 3.11.

Hôm 2.11, Trung Quốc cho biết việc ngừng nhập khẩu gỗ từ Úc diễn ra sau khi nước này phát hiện thấy dịch hại trong một số lô hàng trước đó, đồng thời kiểm tra tôm hùm nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm.

Mối quan hệ song phương trở nên căng thẳng kể từ khi Úc cấm công ty Huawei tham gia xây dựng mạng viễn thông 5G ở nước này vì lý do an ninh quốc gia hồi tháng 8.2018. Sau đó, Trung Quốc bắt đầu điều tra chống bán phá giá với lúa mạch của Úc và thắt chặt kiểm tra theo thủ tục nhập khẩu than.

Từ tháng 4.2020, quan hệ Trung - Úc tệ thêm khi Thủ tướng Scott Morrison kêu gọi tiến hành cuộc điều tra độc lập về nguồn gốc của coronavirus chủng mới. Ngày 17.5, Úc và Liên minh châu Âu (EU) đã đạt sự ủng hộ của tổng cộng 62 nước về việc yêu cầu điều tra độc lập về nguồn gốc coronavirus dù Trung Quốc chỉ trích rằng điều này là sự đổ lỗi nguy hiểm có thể dẫn đến chiến tranh thương mại.

Hồi tháng 5.2020, Trung Quốc đã ngừng nhập khẩu thịt từ 4 lò mổ của Úc với lý do "vi phạm nhiều lần các yêu cầu về kiểm tra và kiểm dịch". Ngay sau đó, Trung Quốc quyết định áp thuế hơn 80% với lúa mạch Úc với lý do “phá giá gây thiệt hại cho ngành nông nghiệp nội địa". Mức thuế 80,5% có hiệu lực từ ngày 19.5 và thời hạn lên tới 5 năm, gồm thuế chống bán phá giá 73,6% và thuế chống trợ cấp 6,9%.

Nhà phân tích tại một tổ chức tài chính của Úc ước tính rằng các lô hàng lúa mạch của Úc đến Trung Quốc đã giảm 98,7% trong 1 tháng, xuống còn khoảng 1,09 triệu USD Úc (780.000 USD Mỹ) trong tháng 6.2020. Xuất khẩu thịt từ Úc sang Trung Quốc giảm 22% trong tháng 6.

Với việc Trung Quốc chiếm khoảng 40% lượng rượu xuất khẩu của Úc, nhiều nhà quan sát cho rằng Bắc Kinh đang cho Canberra (Thủ đô Úc) thấy rằng họ có thể gây ra nhiều đau đớn trên mặt trận thương mại.

Quan hệ Trung - Úc nguội lạnh hơn nữa trong năm nay do các vấn đề liên quan đến Hồng Kông và Biển Đông. Tháng 7.2020, sau khi Trung Quốc ban hành luật an ninh quốc gia với Hồng Kông, Thủ tướng Scott Morrison nói rằng người Hồng Kông ở Úc có thể xin gia hạn visa thêm 5 năm.

Cuối tháng 7.2020, Úc đã gửi một bức thư cho Tổng thư ký Liên Hợp Quốc - Antonio Guterres tuyên bố rằng nước này không công nhận các yêu sách sâu rộng của Trung Quốc trên Biển Đông.

Hôm 20.8, tạp chí Australian Financial Review đưa tin Úc sẽ không chấp thuận đề xuất về việc China Mengniu Dairy (công ty sữa Trung Quốc) mua lại Lion Dairy & Drinks (công ty sữa Úc) từ Kirin Holdings (Nhật Bản).

Australian Financial Review dẫn lời một chuyên gia cho rằng các vấn đề ngoại giao ảnh hưởng đến quyết định của Chính phủ Úc.

Mỹ đang cố gắng kiểm soát Trung Quốc bằng cách hợp tác với các nền dân chủ khác, chủ yếu là các thành viên Five Eyes như Anh và Úc. Dẫu Canberra đang hợp tác chặt chẽ với Washington về các vấn đề an ninh như Huawei và Biển Đông, nhưng sự phụ thuộc sâu sắc vào Bắc Kinh về mặt kinh tế có nghĩa là sự tranh chấp kéo dài sẽ có tác động lớn hơn đến cuộc sống hàng ngày của người dân xứ chuột túi.

Trung Quốc chiếm 32,6% hàng xuất khẩu của Úc trong 1 năm tính đến tháng 6.2019, con số này cao hơn so với Mỹ, Canada hoặc New Zealand. Hơn 80% quặng sắt của Úc, mặt hàng xuất khẩu lớn nhất nước này, sang Trung Quốc. Con số này là hơn 70% với len và hơn 60% với lúa mạch.

Dù đặt mục tiêu tìm thêm khách hàng cho các sản phẩm nông nghiệp của mình, Úc vẫn chưa tìm được nước thay thế cho Trung Quốc.

Nhân Hoàng