Nhà ở xã hội bị trục lợi, Sở Xây dựng TP.HCM rà soát người mua

Rà soát đối tượng mua nhà ở xã hội

Ngày 13.11, Sở Xây dựng TP.HCM nhận được chỉ đạo của Phó chủ tịch UBND Võ Văn Hoan về việc kiểm tra, rà soát các sàn giao dịch bất động sản, các dự án phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn thành phố. Trong đó, ông Hoan giao Sở Xây dựng khẩn trương chủ trì, rà soát các sàn giao dịch bất động sản, các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn TP.HCM, qua đó đề xuất cho thành phố giải pháp quản lý chặt chẽ và xử lý vi phạm (nếu có) theo quy định pháp luật.

Sở Xây dựng sẽ chủ trì, phối hợp với Sở Tài nguyên - Môi trường, Sở Tư pháp và các đơn vị liên quan tổ chức kiểm tra, rà soát đối tượng mua nhà ở xã hội. Việc này nhằm kịp thời phát hiện và xử lý những trường hợp đã có nhà ở nhưng vẫn được ký hợp đồng mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội và sử dụng không đúng mục đích. Dự kiến thời gian thực hiện hoàn thành trước ngày 5.12.2020.

Sau khi tổng hợp danh sách các đối tượng được ký hợp đồng mua căn hộ tại các dự án nhà ở xã hội, Sở Xây dựng làm việc với một số người để làm rõ tình trạng các sàn giao dịch bất động sản lợi dụng việc dẫn dắt thông tin, tung nhiều chiêu trò lừa khách hàng. Điều này đã khiến người dân phải mất tiền “đi đêm” mới được mua nhà.

Trước đó, thông báo kết quả của Kiểm toán Nhà nước tại Sở Xây dựng TP.HCM, UBND TP.HCM đã phát hiện có trường hợp được mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội có dấu hiệu đã có nhà; người mua, thuê không đúng đối tượng theo quy định. Trong đó có 1 trường hợp sinh viên được mua nhà ở xã hội, 1 trường hợp được mua cùng lúc 2 căn hộ nhà ở xã hội.

Nhà ở xã hội đang bị trục lợi

Tại TP.HCM, trong những năm gần đây, nhiều trường hợp có suất mua căn hộ nhà ở xã hội đã bán lại kiếm lời ngay khi mới được bàn giao, chưa đủ điều kiện giao dịch chuyển nhượng, thậm chí khi khu nhà chưa được xây xong.

Theo quy định, nhà ở xã hội là loại hình nhà ở thuộc sở hữu của cơ quan Nhà nước, hoặc được sở hữu và quản lý bởi Nhà nước hay các tổ chức phi lợi nhuận. Nhà ở giá rẻ được xây dựng để dành cho công chức chưa có nhà hay người thu nhập thấp.

Quy định cũng nêu rõ người được mua nhà ở xã hội không được bán lại trước 5 năm. Quy định là vậy song trên thực tế, hầu như không có biện pháp ngăn chặn hiệu quả. Nhiều người đã qua mặt cơ quan chức năng trong việc mua bán nhà ở ở xã hội bằng cách lập vi bằng, hợp đồng hứa mua hứa bán, hợp đồng ủy quyền, hoặc lập di chúc cho người mua.

Các điều khoản của hợp đồng ủy quyền căn nhà ở xã hội nêu rõ bên được ủy quyền (người mua) thay mặt bên ủy quyền nộp tiền mua nhà cho chủ đầu tư theo tiến độ. Người được ủy quyền cũng ký biên bản bàn giao căn hộ khi chủ đầu tư bàn giao, lập và ký các hợp đồng sinh hoạt như điện, nước với các cơ quan chức năng và thực hiện việc thanh toán tiền sử dụng các dịch vụ này…

Trên các trang giao dịch bất động sản, hiện các dự án nhà ở xã hội được bán công khai, tràn lan như nhà ở thương mại. 

Chỉ cần gõ cụm từ “mua bán nhà ở xã hội tại TP.HCM” trên internet, không khó để bắt gặp các thông tin rao bán nhà ở xã hội. Điển hình như các dự án Felix Home (phường 6, quận Gò Vấp), dự án First Home Thạnh Lộc (phường Thạnh Lộc, quận 12), dự án Chương Dương Home (phường Trường Thọ, quận Thủ Đức), dự án HQC Plaza (xã An Phú Tây, huyện Bình Chánh)…

Điển hình như một căn hộ nhà ở xã hội diện tích 49 m2 (1 phòng ngủ) của Jamona Apartment trên đường Đào Trí, quận 7 đang được rao bán giá 1,45 tỉ đồng. 

Còn ở quận 12, chung cư First Home Thạnh Lộc tọa lạc trên đường Vườn Lài nối dài có quy mô 14 tầng và 1 tầng hầm, xây dựng trên diện tích 5.000 m2 với các loại căn hộ diện tích khoảng từ 43m2 đến 61m2 cũng được rao bán với mức giá chênh lệch từ 300 triệu đến hơn 600 triệu đồng so với mức giá chủ đầu tư đưa ra ban đầu.

Tương tự, dự án Felix Homes nằm trên đường Nguyễn Văn Dung, quận Gò Vấp dù nhà mới bàn giao nhưng nhiều khách hàng đã rao bán với giá chênh lệch từ 200 - 400 triệu đồng/căn.

Trong khi đó, những người có nhu cầu mua nhà ở xã hội để sinh sống lại không có suất. Để được mua nhà ở xã hội, bạn phải qua khâu xét hồ sơ rất gian nan, thậm chí phải bốc thăm để có đủ điều kiện mua.

Trước tình trạng này, nhiều chuyên gia cho rằng việc kiểm tra đối tượng mua hoặc đã có nhà ở xã hội cần được tiếp tục đẩy mạnh để tránh tình trạng trục lợi: Người không có nhu cầu lại được mua giá rẻ, còn người cần nhà ở thật lại không thể với tới.

      Do được hưởng các chính sách ưu đãi về tiền sử dụng đất, giao đất, thủ tục, tiêu chuẩn thiết kế… nên giá nhà ở xã hội thấp hơn nhà ở thương mại. Trong khi đó, luật lại chưa quy định rõ, chưa chặt chẽ nên tạo kẽ hở cho nhiều người mua nhà ở xã hội chỉ để mua đi bán lại, ăn tiền chênh lệch.

Luật sư Trần Đức Phượng, Đoàn Luật sư TP.HCM

Phan Diệu