Nhật lo lắng vì Trung Quốc thâu tóm đất quanh căn cứ quân sự

Theo một quan chức nội các Nhật, thập kỷ qua có ít nhất 80 lô đất được bán cho doanh nghiệp Trung Quốc hoặc Hàn Quốc.

“Từ 7 năm trước chúng tôi đã bắt đầu theo sát hoạt động này, tình hình vài năm gần đây nghiêm trọng hơn. Chúng tôi đang phác thảo một chính sách cơ bản và sẽ hoàn thành trước cuối năm nay. Trong chính sách có đề xuất đòi hỏi xem xét đầy đủ lý do mua đất của đơn vị nước ngoài – điều mà hiện tại chưa yêu cầu”, theo vị quan chức nội các. Ông tin rằng thâu tóm đất quanh căn cứ quân sự không thể là chuyện ngẫu nhiên.

Cuối năm 2016 từng có một doanh nghiệp Trung Quốc lên kế hoạch mua 2,4 hecta đất tại Taketomi – hòn đảo nằm ở phía nam Okinawa, cách quần đảo tranh chấp Senkaku/ Điếu Ngư chỉ 170 km. Giới chức địa phương ra tay ngăn chặn vào phút cuối.

Nhiều nơi khác lại không may mắn như vậy. Tại Hokkaido, một lô đất hơn 8 hecta cách căn cứ Chitose (thuộc lực lượng phòng vệ trên không) 3 km thuộc sở hữu doanh nghiệp Trung Quốc. Chính quyền tỉnh chẳng hề tiết lộ thông tin gì về thương vụ hay mục đích sử dụng của lô đất.

Lô đất cạnh trạm radar trên đảo Tsushima (thuộc lực lượng phòng vệ trên biển) ngoài khơi Nagasaki rơi vào tay doanh nghiệp Hàn Quốc năm 2013. Tsushima cách bờ biển Hàn Quốc khoảng 50 km, là tiền đồn quan trọng đối với Nhật.

Một số người Hàn Quốc tuyên bố Tsushima là một phần của bán đảo Triều Tiên. Từ năm 2005, cư dân thị trấn Masan mỗi năm đều tổ chức lễ hội yêu cầu trả lại tên Daemado (cách người Hàn Quốc gọi hòn đảo).

Vụ việc trên thu hút sự chú ý từ giới chức Nhật, làm dấy lên nghi ngại có động cơ ngầm sau hoạt động mua đất.

“Từ thương vụ ở Tsushima, chúng tôi bắt đầu nghiêm túc xem xét các vấn đề pháp lý liên quan. Nhiều hoạt động mua bán sau này thúc đẩy chúng tôi xây dựng chính sách mới”, vị quan chức nội các cho biết.

Theo ông, giới chức Nhật muốn làm rõ những thương vụ là dự án phát triển hợp pháp hay doanh nghiệp mua đất chỉ đóng vai trò “bình phong” cho thực thể khác.

Vị quan chức nội các bày tỏ lo ngại: “Chúng tôi không thể trả lời liệu chính quyền Bắc Kinh có đứng sau những thương vụ kiểu này hay không, vì rất khó để xác định nhà đầu tư thực sự, liên hệ giữa nhà đầu tư với nhà nước”.

Giáo sư quan hệ quốc tế Garren Mulloy thuộc đại học Daito Bunka nhận xét lo ngại của Nhật hoàn toàn chính đáng: “Bất cứ quốc gia nào cũng lo ngại khi doanh nghiệp nước ngoài - có thể là thực thể “bình phong” - hay thực thể khác mua đất gần căn cứ quân sự nước họ”.

Theo giáo sư, do Hàn - Nhật ít có khả năng phát động tấn công quân sự chống lại nhau nên thương vự ở Tsushima có thể đơn thuần là dự án phát triển bất động sản thông thường. Tuy nhiên thương vụ thực hiện bởi doanh nghiệp Trung Quốc (vốn ít minh bạch hơn) cần phải được giám sát.