Cứu sống bệnh nhân dễ đột tử vì thuốc mê

Bệnh nhân là ông Trần Thanh L. (SN 1972, ngụ H.U Minh, tỉnh Cà Mau), có tiền sử bệnh tim nhiều năm, điều trị liên tục với chẩn đoán hở van 2 lá - rung nhĩ, suy tim độ 3. Ba ngày trước khi nhập viện, ông bị đau bụng vùng hố chậu phải, uống thuốc không giảm nên vào bệnh viện địa phương điều trị. Tại đây, các bác sĩ xác định tình trạng bệnh nặng vượt khả năng chuyên môn nên chuyển đến BVĐKTƯCT cấp cứu tối 14.12.

Qua thăm khám bước đầu, các bác sĩ xác định bệnh nhân có tình trạng suy tim nặng phải ngồi để thở, phù 2 chân. Kết quả xét nghiệm bệnh nhân có tình trạng rối loạn đông máu nặng (do dùng thuốc kháng đông). Siêu âm tim cho thấy thất trái giãn rất to, chức năng co bóp kém, hở van 2 lá 4/4, hở van 3 lá 3/4, tăng áp động mạch phổi nặng.

Các bác sĩ tiến hành hội chẩn với nhiều chuyên khoa với chẩn đoán: Áp xe ruột thừa, hở van 2 lá mức độ rất nặng, tăng áp động mạch phổi nặng, suy tim độ 3, rung nhĩ, rối loạn đông máu. Bệnh nhân có chỉ định phẫu thuật cấp cứu. Vấn đề khó nhất là nguy cơ tử vong phẫu thuật rất cao. Do đó bệnh nhân được điều trị nội khoa tích cực suy tim và điều chỉnh rối loạn đông máu; khi tình trạng nội khoa cho phép sẽ tiến hành phẫu thuật cấp cứu.

Khi thể trạng bệnh nhân cho phép, các bác sĩ đã phẫu thuật cắt ruột thừa. Sau khi gây mê nội khí quản, các bác sĩ tiến hành phẫu thuật nội soi với bơm áp lực ổ bụng kiểm soát mức 8 mmHg. Ghi nhận khối áp xe ruột thừa kích thước 6x10 cm và được xử lý triệt để tổn thương. Quá trình phẫu thuật diễn ra trong 40 phút. Hiện bệnh nhân đã ổn định, không sốt, hết đau bụng, tình trạng suy tim đã cải thiện.

BSCK2 Trần Huỳnh Đào - Trưởng Khoa Gây mê hồi sức (bác sĩ trực tiếp gây mê cho bệnh nhân) cho hay: “Phẫu thuật dù là đại phẫu hay tiểu phẫu, cũng là 1 dạng stress lớn cho toàn cơ thể và nó càng trở nên nặng nề hơn trên những bệnh nhân có bệnh lý tim mạch, nhất là suy tim. Bản thân các thuốc sử dụng trong gây mê đều có thể gây ra ức chế co bóp cơ tim và ảnh hưởng lên huyết động. Các thuốc mê dạng hơi cũng có thể gây tụt huyết áp do giãn mạch.

Các tác dụng phụ này càng trở nên nghiêm trọng hơn ở những bệnh nhân suy tim. Hơn nữa, những ảnh hưởng trong quá trình phẫu thuật như nhiễm trùng, mất máu và bù dịch trong mổ, hạ thân nhiệt, sẽ làm thay đổi đột ngột tiền tải và hậu tải của tim… gây gánh nặng hơn cho tim đã có bệnh từ trước.

Vì thế, việc phẫu thuật ở bệnh nhân suy tim nặng cần được tiến hành hết sức thận trọng trên cơ sở khám, đánh giá toàn diện người bệnh, phối hợp với bác sĩ tim mạch để ổn định nhanh nhất tình trạng suy tim. Hai yếu tố cần được kiểm soát chặt chẽ khi gây mê bệnh nhân suy tim nặng là hạn chế sử dụng thuốc mê gây ức chế cơ tim và gây giãn mạch. Ngoài ra, cần kiểm soát tốt lượng dịch truyền trong mổ vì dễ nguy cơ gây phù phổi cấp”.

Theo các bác sĩ, ở những bệnh nhân suy tim nặng, khi cần gây mê và phẫu thuật nên đến các bệnh viện có đơn vị hồi sức chuyên biệt với đầy đủ trang thiết bị hỗ trợ vì nguy cơ tử vong ở nhóm này là rất cao. BSCK2 Phạm Thanh Phong, Phó giám đốc phụ trách chuyên môn BVĐKTCƯT nói: “Có thể nói, đằng sau những ca mổ thành công, dù lớn hay nhỏ, luôn có sự cống hiến của những bác sĩ gây mê - hồi sức.

Một công việc thầm lặng nhưng lại góp phần quyết định thành công cho các ca phẫu thuật, quan trọng hơn là mang lại sự “hồi sinh” cho người bệnh. Công việc không đơn thuần là gây mê bởi mỗi ca bệnh là một bài toán với những lời giải khác nhau. Trong từng ca gây mê, ngoài kiến thức chuyên môn, bác sĩ gây mê phải nắm khá vững kiến thức của các chuyên ngành khác như tim mạch, ngoại thần kinh, sản, ngoại tổng hợp, cấp cứu nội khoa… để đảm bảo gây mê an toàn trong từng ca mổ của bệnh nhân.

Bác sĩ gây mê không chỉ là người trợ giúp bệnh nhân khi họ lên bàn mổ mà còn là chỗ dựa, niềm tin và động lực của họ trong những giờ phút chiến đấu cam go nhất với tử thần. Sức khỏe và sự hồi phục của người bệnh chính là niềm vui và động lực giúp các chiến sĩ thầm lặng sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn, thử thách”.

Phong Phạm