Canada ngăn công ty Trung Quốc thâu tóm mỏ vàng

Công ty TMAC Resources của Canada sở hữu khu mỏ vàng Hope Bay ở vùng lãnh thổ cực bắc Nunavut (có cả cảng và đường băng). Vào tháng 5 công ty khai thác vàng Sơn Đông đạt thỏa thuận mua lại TMAC với giá 150 triệu USD, nhưng đến tháng 10 thì phía doanh nghiệp Canada nhận thông báo từ chính quyền về quyết định xem xét thương vụ vì an ninh quốc gia.

Đầu tuần này, TMAC thông báo cơ quan chức năng dẫn Đạo luật Đầu tư Canada để ra lệnh hủy bỏ thương vụ. Phía công ty khai thác vàng Sơn Đông cũng đã xác nhận.

Văn phòng Thủ tướng Trudeau từ chối bình luận, Bộ Công nghiệp Canada không giải thích lý do ra lệnh hủy thương vụ mà chỉ phản hồi rằng: “Canada vẫn mở cửa chào đón đầu tư tạo ra việc làm, tăng trưởng, khả năng tiếp cận thương mại toàn cầu và chuỗi giá trị, cũng như sự thịnh vượng lâu dài cho người dân Canada, nhưng đồng thời cũng phải bảo vệ lợi ích quốc gia của chính mình”.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Ottawa tuyên bố xem việc chính trị hóa hoạt động hợp tác kinh tế là sai trái.

Giới phân tích đánh giá thương vụ nên trên có thể là mối đe dọa an ninh quốc gia. Thương vụ nếu thành công sẽ cho phép Trung Quốc tiếp cận Tuyến đường Tây Bắc kết nối Bắc Băng Dương, Đại Tây Dương và Thái Bình Dương, hơn nữa mỏ Hope Bay khá gần một cơ sở radar cảnh báo sớm mà Canada đặt tại Bắc cực.

Giáo sư Stephanie Carvin thuộc đại học Ottawa cảnh báo mọi chuyện vẫn chưa kết thúc. Doanh nghiệp Trung Quốc quốc doanh hoặc được chính quyền hậu thuẫn sau khi bị từ chối thường tìm cách lách luật.

Cũng theo giáo sư Carvin, các quốc gia giáp Bắc cực khác sẽ theo dõi chặt chẽ diễn biến vụ việc: “Canada không phải nước duy nhất phải vất vả đối phó Trung Quốc tại đây. Đan Mạch đang đặc biệt lo ngại”. Hàng loạt khoản đầu tư xây dựng hạ tầng ở Greenland từ đơn vị Trung Quốc đều bị Đan Mạch phản đối mạnh mẽ.

Quan hệ Canada - Trung Quốc trong 2 năm qua không tốt đẹp, do vụ bắt giữ Giám đốc Tài chính Huawei Mạnh Vãn Châu và loạt động thái đáp trả sau đó.

Ngay cả trước lúc xảy ra vụ bắt giữ, chính quyền Thủ tướng Trudeau cũng từng không chấp nhận thương vụ mua lại tập đoàn xây dựng Aecon lấy lý do bảo vệ an ninh quốc gia.