Anh - EU đạt thỏa thuận thương mại hậu Brexit

Đây là thỏa thuận thương mại hiện đại đầu tiên phá vỡ quan hệ đối tác, dựng lên rào cản giữa các thị trường.

Về hàng hóa, thỏa thuận đồng ý không áp dụng thuế quan và hạn ngạch miễn là chúng đáp ứng quy tắc xuất xứ. Quy tắc xuất xứ có thể tự chứng nhận giúp doanh nghiệp dễ tuân thủ hơn. Tuy nhiên sẽ có thủ tục cùng giấy tờ mới mà doanh nghiệp phải nắm rõ trong thời gian ngắn.

Hai bên sẽ đặt chỉ dẫn địa lý, quy tắc của riêng mình để bảo vệ chất lượng và danh tiếng của thực phẩm sản xuất từ khu vực cụ thể. Thỏa thuận đặt ra cơ chế cho phép Anh - EU tìm cách điều phối thực hiện những chỉ dẫn, quy tắc này.

EU trong một văn bản riêng còn cấp cho Anh quy chế “quốc gia thứ ba” - xác nhận đảo quốc sương mù đáp ứng tiêu chuẩn an toàn sinh học và y tế cần thiết để có thể xuất khẩu động vật sống lẫn sản phẩm từ động vật sang phần còn lại của châu Âu. Hoạt động vận chuyển hàng hóa bằng đường bộ lẫn đường hàng không đều không bị đặt giới hạn.

Về ngư nghiệp, hai bên đều đã nhượng bộ: Anh vẫn cho tàu cá EU đánh bắt trong vùng biển nước này cho đến tháng 6.2026 nhưng phải giảm 25% sản lượng. Sau giai đoạn chuyển tiếp thì hai bên mỗi năm gặp nhau bàn bạc lại quyền tiếp cận lẫn sản lượng được phép đánh bắt.

Về năng lượng, thỏa thuận đảm bảo mạng lưới điện và khí đốt giữa hai bên vẫn kết nối với nhau - hoạt động lưu thông năng lượng không bị cắt đứt. Anh - EU cũng sẽ hợp tác về năng lượng tái tạo và giải quyết biến đổi khí hậu.

Không có điều khoản nào về dịch vụ trong thỏa thuận, nhưng ra khỏi thị trường chung chắc chắn khiến Anh mất đi một số quyền lợi về tài chính cùng passporting (cho phép một đơn vị kinh tế đăng ký tại Khu vực Kinh tế châu Âu hoạt động trong bất cứ nước thành viên nào khác mà không cần xin cấp phép thêm từ mỗi nước).

Thủ tướng Anh Boris Johnson ca ngợi thỏa thuận thương mại hậu Brexit giúp đảo quốc sương mù lấy lại quyền kiểm soát luật pháp, biên giới lẫn ngư trường. Đảng Lao động đối lập tại Anh cũng tỏ ý hoan nghênh thỏa thuận, mở ra khả năng Quốc hội nước này sẽ sớm thông qua văn kiện quan trọng này.

Phía Nghị viện châu Âu cho biết họ sẽ nghiên cứu kỹ thỏa thuận trước khi quyết định thông qua hay không vào năm sau.