Đề nghị chuyển 2 dự án thuộc cao tốc Bắc – Nam phía đông sang đầu tư công

Chiều ngày 11.1, UBTV Quốc hội nghe báo cáo về việc chuyển đổi phương thức đầu tư đối với một số dự án thành phần trên tuyến Bắc Nam phía đông giai đoạn 2017-2020.

2 dự án không có nhà đầu tư

Liên quan đến dự án này, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết công tác giải phóng mặt bằng đã hoàn thành và bàn giao 612km/652,77km (đạt khoảng 94%); 6% còn lại chủ yếu thuộc phạm vi di dời công trình hạ tầng phức tạp dự kiến hoàn thành trong quý 1 và 2 năm 2021.

Đã hoàn thành xây dựng 78/111 khu tái định cư; phấn đấu hoàn thành xây dựng toàn bộ các khu tái định cư trong quý 1/2021.

Đối với 3 dự án thành phần đoạn Cao Bồ - Mai Sơn, Cam Lộ - La Sơn và cầu Mỹ Thuận 2: 16/17 gói thầu đã triển khai thi công, 1 gói thầu (trụ tháp, dầm dây văng) thuộc cầu Mỹ Thuận 2 đang đấu thầu. Tổng số vốn đã giao trên 5.080 tỉ đồng (đạt 35,6%), đã giải ngân hơn 4.747 tỉ đồng (đạt 93,3%).

Đối với 3 dự án thành phần đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phan Thiết - Dầu Giây (chuyển đổi phương thức đầu tư theo Nghị quyết số 117/2020/QH14): Đã hoàn thành lựa chọn nhà thầu và triển khai thi công 13/13 gói thầu. Phấn đấu hoàn thành, đưa vào khai thác cuối năm 2022.

Về công tác lựa chọn nhà đầu tư 5 dự án thành phần đầu tư theo phương thức PPP, kết quả đóng, mở thầu lựa chọn nhà đầu tư: Đến ngày 5.10.2020, Bên mời thầu đã thực hiện đóng/mở thầu toàn bộ 05 gói thầu lựa chọn nhà đầu tư. Kết quả, 03 dự án thành phần (gồm các đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm và Cam Lâm - Vĩnh Hảo) đã có nhà đầu tư nộp hồ sơ dự thầu.

2 dự án thành phần (đoạn Quốc lộ 45 - Nghi Sơn và Nghi Sơn - Diễn Châu) không có nhà đầu tư nộp hồ sơ dự thầu. Đối với 2 dự án này, Bộ Giao thông vận tải đã quyết định gia hạn thời điểm đóng thầu đến ngày 12.10.2020.

Kết quả, dự án đoạn Quốc lộ 45 - Nghi Sơn có 1 nhà đầu tư nộp hồ sơ dự thầu, dự án đoạn Nghi Sơn - Diễn Châu vẫn không có nhà đầu tư nộp hồ sơ dự thầu.

Như vậy, kết quả đấu thầu có 2 dự án thành phần không lựa chọn được nhà đầu tư: đoạn Quốc lộ 45 - Nghi Sơn nhà đầu tư không đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật; đoạn Nghi Sơn - Diễn Châu không có nhà đầu tư nộp hồ sơ dự thầu.

Chuyển sang đầu tư công sẽ đẩy nhanh tiến độ

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, việc chuyển đổi hình thức đầu tư sang đầu tư công sẽ đẩy nhanh tiến độ thực hiện, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công.

Về tiến độ thực hiện, đến nay, các nội dung về thiết kế kỹ thuật, dự toán đã hoàn thành, công tác giải phóng mặt bằng đã đạt khoảng 94% khối lượng. Đây là điều kiện rất thuận lợi để triển khai thi công ngay trong quý 2/2021, phấn đấu hoàn thành đưa vào khai thác trong năm 2023 đồng bộ với các dự án từ Ninh Bình (Cao Bồ) đến Tiền Giang (cầu Mỹ Thuận 2) sẽ phát huy tối đa hiệu quả các dự án.

Đồng thời, nếu chuyển đổi sang đầu tư công sẽ sử dụng ngay toàn bộ phần diện tích mặt bằng đã bàn giao để triển khai thi công, tạo niềm tin vững chắc trong nhân dân.

Trong khi đó, nếu tổ chức lại việc lựa chọn nhà đầu tư sẽ kéo dài thêm thời gian tối thiểu khoảng 10 tháng, nhưng cũng chưa thể khẳng định sẽ lựa chọn được nhà đầu tư và huy động được vốn tín dụng để triển khai dự án.

Trường hợp không lựa chọn được nhà đầu tư hoặc không huy động được vốn tín dụng để triển khai sẽ không thể hoàn thành đồng bộ các dự án thành phần; làm giảm hiệu quả đầu tư và khai thác sử dụng do các dự án kết nối không liên tục, dòng phương tiện bắt buộc phải di chuyển vào/ra các nút để tới các tuyến song hành nên sẽ giảm tính hấp dẫn, kém thu hút vận tải.

Việc này sẽ không phát huy tối đa được năng lực vận tải liên tục với tốc độ cao của đường bộ cao tốc, có thể gây áp lực lớn lên giao thông nội vùng; đặc biệt là công tác quản lý phần mặt bằng đã thu hồi sẽ rất phức tạp, ảnh hưởng đến niềm tin của người dân khu vực dự án đi qua.

Về tiến độ giải ngân đối với 2 dự án thành phần không lựa chọn được nhà đầu tư, trường hợp tổ chức lại việc lựa chọn nhà đầu tư thì trong năm 2021 chưa thể giải ngân vốn đầu tư công đối đã bố trí cho các dự án này. Trong khi nếu được chuyển đổi sang đầu tư công, có thể khởi công và giải ngân ngay trong quý 2 năm 2021.

Theo ông Thể, việc sớm hoàn thành và đưa vào khai thác các dự án thành phần sẽ đem lại hiệu quả rất lớn về kinh tế - xã hội.

Trong giai đoạn trước mắt, việc chuyển đổi phương thức đầu tư sang đầu tư công sẽ thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, thúc đẩy sản xuất, cung ứng vật liệu xây dựng cho các dự án, giải quyết về công việc và nguồn thu nhập đối với người lao động, đặc biệt là các doanh nghiệp trong nước sẽ trực tiếp thi công xây dựng dự án... góp phần thúc đẩy được tăng trưởng của nền kinh tế.

Về lâu dài, việc chuyển đổi hình thức đầu tư sẽ đẩy nhanh tiến độ hoàn thành, đưa vào khai thác các dự án thành phần là sự chuẩn bị tốt các điều kiện cần thiết để đón bắt thời cơ, thu hút đầu tư và các nguồn lực bên ngoài từ nhiều quốc gia, khu vực phục vụ phát triển đất nước, tạo tiền đề thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội năm 2021 và những năm tiếp theo.

Cùng với đó, việc chuyển đổi sang phương thức đầu tư công bảo đảm chắc chắn triển khai thành công dự án. Sau khi dự án hoàn thành, Chính phủ sẽ xây dựng phương án thu hồi vốn nhà nước (tương tự như cơ chế đối với 06 dự án thành phần đầu tư công đang triển khai).

Bên cạnh đó, việc sớm hoàn thành đầu tư 02 dự án này sẽ tạo điều kiện khai thác đồng bộ với các dự án lân cận, bảo đảm tính kết nối liên tục và phát huy tối đa hiệu quả đầu tư.

Tổng vốn dự án gần 90.000 tỉ, vốn nhà nước hơn 77.000 tỉ

Phương án chuyển đổi từ đầu tư theo phương thức đối tác công tư sử dụng một phần vốn ngân sách nhà nước sang đầu tư công sử dụng toàn bộ vốn ngân sách nhà nước đối với 2 dự án thành phần đoạn Quốc lộ 45 - Nghi Sơn và đoạn Nghi Sơn - Diễn Châu.

Các nội dung khác như mục tiêu đầu tư, phạm vi, quy mô đầu tư không thay đổi, không tăng tổng mức đầu tư so với tổng mức đầu tư đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 52/2017/QH14 của Quốc hội.

Về nguồn vốn đầu tư, tổng nguồn vốn nhà nước đã được Quốc hội thông qua chủ trương bố trí cho dự án là hơn 78.460 tỉ đồng. Kết quả rà soát, cập nhật tổng mức đầu tư toàn bộ 11 dự án thành phần đến thời điểm hiện nay là trên 89.200 tỉ đồng.

Trong đó, nguồn vốn nhà nước là 77.940 tỉ đồng (đã tính phần vốn nhà nước sau khi chuyển 2 dự án thành phần sang đầu tư công), nguồn vốn nhà đầu tư huy động để tiếp tục triển khai 03 dự án thành phần theo phương thức PPP là trên 11.260 tỉ đồng.

Lam Thanh