Hạ viện Mỹ chính thức luận tội ông Trump, chờ Thượng viện bỏ phiếu phế truất

Cuộc bỏ phiếu tại Hạ viện Mỹ do Dân chủ kiểm soát có kết quả 232-197 với 10 đảng viên Cộng hòa tham gia cùng đảng Dân chủ ủng hộ việc luận tội. Như vậy, Donald Trump trở thành tổng thống Mỹ đầu tiên bị luận tội hai lần.

Nhưng có vẻ như việc luận tội nhanh chóng bất thường sẽ dẫn đến việc Trump bị hạ bệ trước khi nhiệm kỳ 4 năm của ông kết thúc vào 20.1, ngày mà Tổng thống đắc cử của Đảng Dân chủ Joe Biden sẽ tuyên thệ nhậm chức. Lãnh đạo phe đa số Cộng hòa của Thượng viện, Mitch McConnell, đã từ chối lời kêu gọi của đảng Dân chủ trong việc triệu tập Thượng viện trong phiên họp khẩn cấp để bắt đầu phiên tòa luận tội ngay lập tức.

Hạ viện đã thông qua một bản luận tội duy nhất chính thức cáo buộc Trump "kích động nổi dậy". Bản luận tội đã tập trung vào một bài phát biểu kích động mà ông đã gửi cho hàng nghìn người ngay trước khi đám đông ủng hộ Trump tấn công Điện Capitol. Đám đông đã đòi hủy bỏ việc quốc hội chứng nhận chiến thắng của Biden trước Trump trong cuộc bầu cử ngày 3.11 và khiến các nhà lập pháp phải sơ tán đồng thời vụ việc khiến 5 người thiệt mạng, trong đó có một cảnh sát.

Trong bài phát biểu của mình, Trump đã lặp lại những tuyên bố cho rằng cuộc bầu cử là gian lận và hô hào những người ủng hộ tuần hành tới Điện Capitol.

Với sự hiện diện đông đảo của lực lượng Vệ binh Quốc gia mang súng trường bên trong và bên ngoài Điện Capitol ngày 6.1 nhưng không thể ngăn đám đông đột nhập. Trong trụ sở Hạ viện, các nhà lập pháp đã thu mình dưới ghế và đeo mặt nạ phòng độc khi những kẻ bạo loạn đụng độ với cảnh sát bên ngoài cửa.

“Tổng thống Hoa Kỳ đã kích động cuộc nổi dậy này, cuộc nổi dậy vũ trang này chống lại đất nước chung của chúng ta”, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi phát biểu tại Hạ viện trước cuộc bỏ phiếu. "Ông ta phải đi. Ông ta là mối nguy hiểm hiện hữu và rõ ràng cho quốc gia mà tất cả chúng ta yêu mến”.

Không có tổng thống Mỹ nào trong lịch sử mất chức do bị luận tội. Ba người - Trump năm 2019, Bill Clinton năm 1998 và Andrew Johnson năm 1868 - trước đó đã bị Hạ viện luận tội nhưng được Thượng viện tuyên trắng án.

Việc luận tội được đưa ra vào thời điểm đang có sự chia rẽ chính trị trong một nước Mỹ đang mệt mỏi vì đại dịch. Đây cũng là thời điểm gần kết thúc nhiệm kỳ tổng thống đầy biến động của Trump, người luôn nêu cao thông điệp dân túy của cánh hữu “Nước Mỹ trên hết”.

Nghị sĩ Dân chủ Julian Castro, một cựu ứng cử viên tổng thống, gọi Trump là “người đàn ông nguy hiểm nhất từng chiếm Phòng Bầu dục”. Dân biểu Maxine Waters cáo buộc Trump muốn nội chiến và người đồng cấp cũng thuộc đảng Dân chủ Jim McGovern nói rằng tổng thống “đã cố gắng xúi giục một cuộc đảo chính”.

Một số thành viên Đảng Cộng hòa cho rằng động cơ luận tội là một phán quyết vội vàng bỏ qua quy trình cân nhắc thông thường như các phiên điều trần và kêu gọi đảng Dân chủ từ bỏ nỗ lực vì lợi ích đoàn kết và hàn gắn dân tộc.

Kevin McCarthy, nhân vật số 1 của đảng viên Cộng hòa tại Hạ viện cho biết: “Việc luận tội tổng thống trong thời gian ngắn như vậy sẽ là một sai lầm. Điều đó không có nghĩa là tổng thống không có lỗi. Tổng thống phải chịu trách nhiệm về cuộc tấn công vào Quốc hội của những kẻ bạo loạn hôm thứ tư"

Các đồng minh thân cận nhất của Trump, chẳng hạn như Jim Jordan, đảng viên Cộng hòa đến Ohio, còn đi xa hơn khi cáo buộc các đảng viên Dân chủ hành động thiếu thận trọng mà chỉ vì lợi ích chính trị thuần túy. Jordan là người vừa nhận Huân chương Tự do của Tổng thống từ Trump trong một buổi lễ tại Nhà Trắng trong tuần này.

Một số ít đảng viên Cộng hòa ủng hộ việc luận tội, trong đó có Liz Cheney, nhân vật số 3 của đảng Cộng hòa số 3 tại Hạ viện.

“Tôi không chọn phe, tôi đang chọn sự thật”, đảng viên Cộng hòa Jamie Herrera Beutler khẳng định khi tuyên bố ủng hộ việc luận tội. Lời tuyên bố này lập tức thu hút sự hoan nghênh từ các đảng viên Dân chủ. "Đó là cách duy nhất để đánh bại nỗi sợ hãi".

Điều đáng ngạc nhiên là các nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Hạ viện đã không thúc giục các thành viên của họ bỏ phiếu chống lại việc luận tội. Họ gọi cuộc bỏ phiếu là vấn đề lương tâm cá nhân.

Theo Hiến pháp Hoa Kỳ, việc luận tội tại Hạ viện sẽ mở đường cho một phiên tòa xét xử tại Thượng viện. Tuy nhiên, cần có 2/3 thượng nghị sĩ thông qua để kết tội và phế truất Trump. Nói cách khác là cần có ít nhất 17 Thượng nghị sĩ Cộng hòa ủng hộ đảng Dân chủ.

Lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện McConnell đã nói rằng không có phiên tòa nào có thể bắt đầu cho đến khi Thượng viện dự kiến ​​trở lại trong phiên họp thường lệ vào ngày 19.1, một ngày trước lễ nhậm chức của Biden. Tuy nhiên, phiên tòa vẫn sẽ được tiến hành tại Thượng viện ngay cả sau khi Trump rời nhiệm sở. McConnell cho biết trong một bản thông báo với các thành viên đảng Cộng hòa rằng ông vẫn chưa quyết định sẽ bỏ phiếu ra sao trong phiên luận tội tại Thượng viện.

Anh Tú