Mỹ - Canada nâng cấp hệ thống phòng thủ Bắc cực để đối phó Nga và Trung Quốc

Theo nguồn tin, Tổng thống Mỹ Joe Biden trong cuộc gặp Thủ tướng Canada Justin Trudeau tuần trước đã kêu gọi nước láng giềng tăng chi tiêu cho quốc phòng – bao gồm cả công tác nâng cấp NORAD.

Giữ vị trí trung tâm trong chiến lược hợp tác Mỹ - Canada thời Chiến tranh Lạnh, NORAD là mạng lưới vệ tinh, radar mặt đất cùng loạt căn cứ không quân chủ yếu đặt tại Alaska và phần Bắc cực thuộc Canada. Hệ thống chịu trách nhiệm cảnh báo sớm nguy hiểm từ phía bắc.

Tuy nhiên cựu cố vấn NORAD Michael Dawson đánh giá hệ thống đã lỗi thời do tên lửa siêu thanh Nga, Trung phát triển đủ sức áp đảo mạng lưới cảnh báo hiện tại. Một số quan chức quân sự cũng lưu ý đến tình trạng băng tan.

“Bắc cực không còn là tường thành, các đại dương cũng không còn là hảo bảo vệ nữa. Giờ đây chúng trở thành con đường cho vũ khí tân tiến tiếp cận”, theo tướng Mỹ về hưu Terrence O’Shaugnessy.

Nhà Trắng cùng Lầu Năm Góc chưa đưa ra bình luận gì. Nhưng Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 26.2 liệt kê NORAD vào danh sách ưu tiên giữa nước này với Canada.

Thành viên Ủy ban Quân vụ thuộc Thượng viện Mỹ Jim Inhofe nhấn mạnh NORAD như công cụ quan trọng để theo sát hiện diện quân sự của Nga và Trung Quốc ở Bắc cực.

Nga hiện tập trung phát triển nhiều hải cảng dọc theo Tuyến đường biển phía bắc đồng thời bắt tay xây dựng hạ tầng quân sự trong khu vực (sân bay, hệ thống phòng không,…). Trung Quốc thì cố đầu tư vào hoạt động khai khoáng, tạo dựng quan hệ đối tác với một số nước giáp Bắc cực, triển khai tàu phá băng và tự tuyên bố mình là “quốc gia gần Bắc cực”.

Dù Canada năm 2017 từng cam kết tăng chi tiêu quốc phòng thêm 70% trong vòng một thập kỷ, chính quyền Thủ tướng Trudeau đến nay chưa từng dành riêng khoản tiền nào để nâng cấp NORAD.

Tuy nhiên giới chức Canada thời gian qua đều thừa nhận phải nâng cấp. Bộ trưởng Quốc phòng Canada Harjit Sajjan cho biết họ đã bắt đầu thực hiện một số công việc như đóng mới tàu tuần tra Bắc cực, triển khai công nghệ vệ tinh mới. Kế hoạch Bắc cực công bố năm 2019 đặt mục tiêu đầu tư xây cơ sở hạ tầng và cải tiến hệ thống y tế phục vụ cộng đồng bản địa.