Mỹ xây dựng mạng lưới tên lửa tấn công chính xác chống Trung Quốc dọc chuỗi đảo đầu tiên, Nhật có tham gia?

Mỹ sẽ tăng cường khả năng răn đe thông thường chống lại Trung Quốc, thiết lập mạng lưới tên lửa tấn công chính xác dọc theo chuỗi đảo đầu tiên như một phần của khoản chi 27,4 tỉ USD sẽ được xem xét cho khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương trong 6 năm tới, theo trang Nikkei. Việc này hình thành từ các đề xuất cốt lõi của Sáng kiến ​​Răn đe Thái Bình Dương mà Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ đã đệ trình lên Quốc hội.

"Mối nguy lớn nhất với tương lai của Mỹ tiếp tục là sự xói mòn của khả năng răn đe thông thường. Nếu không có biện pháp răn đe thông thường hợp lệ và thuyết phục, Trung Quốc được khuyến khích hành động trong khu vực và trên toàn cầu để thay thế lợi ích của Mỹ. Khi cán cân quân sự của Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương trở nên bất lợi hơn, Mỹ sẽ tích lũy thêm rủi ro có thể khiến các đối thủ đơn phương cố gắng thay đổi hiện trạng", trích tài liệu.

Cụ thể, Sáng kiến ​​Răn đe Thái Bình Dương kêu gọi "bố trí của lực lượng liên hợp tổng hợp với các mạng lưới tấn công chính xác ở phía tây đường đổi ngày quốc tế dọc theo chuỗi đảo đầu tiên, hệ thống phòng thủ tên lửa phòng không tích hợp ở chuỗi đảo thứ hai và một tư thế phân tán lực lượng cung cấp khả năng duy trì sự ổn định và nếu cần, phân phối và duy trì hoạt động chiến đấu trong thời gian dài".

Đường đổi ngày quốc tế là một đường tưởng tượng dùng để làm ranh giới giữa múi giờ UTC+14 và UTC-12, đi gần với kinh tuyến 180 độ kinh Đông từ Bắc Cực, qua eo biển Bering, Thái Bình Dương, cho đến Nam Cực, được quy định bởi Hội nghị quốc tế về kinh tuyến họp tại Washington năm 1884.

Chuỗi đảo đầu tiên bao gồm một nhóm các đảo gồm Đài Loan, Okinawa và Philippines, được Trung Quốc coi là tuyến phòng thủ đầu tiên. Chiến lược "chống tiếp cận khu vực từ chối" của Trung Quốc tìm cách đẩy lực lượng Mỹ ra khỏi Biển Đông và Biển Hoa Đông trong chuỗi đảo đầu tiên.

Trung Quốc cũng tìm cách ngăn không cho lực lượng Mỹ tiếp cận "chuỗi đảo thứ hai" ở Tây Thái Bình Dương, chạy từ đông nam Nhật Bản đến đảo Guam và phía nam Indonesia.

Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ đã đệ trình kế hoạch đầu tư từ tài khóa 2022 đến 2027 lên Quốc hội trong tháng này.

Với năm tài chính 2022, họ đã yêu cầu 4,7 tỉ USD, cao hơn gấp đôi so với 2,2 tỉ USD dành cho khu vực này trong năm tài chính 2021, và gần với khoảng 5 tỉ USD mà Mỹ đã chi hàng năm để giao dịch với Nga.

Tổng số 27,4 tỉ USD trong 6 năm thể hiện mức tăng 36% so với chi tiêu kế hoạch cho giai đoạn đó tính đến năm tài chính 2020, phản ánh sự báo động ngày càng tăng về hoạt động của Trung Quốc xung quanh Đài Loan và Biển Đông.

Trong một bài phát biểu tại Viện nghiên cứu doanh nghiệp Mỹ có trụ sở tại Washington hôm 4.3, Đô đốc Philip Davidson, Tư lệnh Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ, cho biết có những lo ngại về việc 6 năm tới là thời kỳ mà Trung Quốc có thể tìm cách thay đổi hiện trạng trong khu vực, chẳng hạn với Đài Loan.

Philip Davidson nói rằng có "một sự hiểu biết cơ bản rằng giai đoạn từ nay đến năm 2026, thập kỷ này, là khoảng thời gian mà Trung Quốc được định vị để đạt sự vượt trội về khả năng của mình, và khi nào Bắc Kinh có thể thoải mái lựa chọn dùng vũ lực để thay đổi hiện trạng trong khu vực”.

“Tôi sẽ nói rằng sự thay đổi hiện trạng đó có thể là vĩnh viễn”, Philip Davidson lo ngại.

Theo tài liệu, kế hoạch được cấu trúc để "tập trung nguồn lực vào các khả năng quân sự quan trọng để răn đe Trung Quốc. Các yêu cầu được nêu trong báo cáo này được thiết kế đặc biệt để thuyết phục các đối thủ tiềm năng rằng bất kỳ hành động quân sự phủ đầu nào sẽ quá tốn kém và có khả năng thất bại bằng cách đưa ra sức mạnh chiến đấu đáng tin cậy vào thời điểm biến động".

Đề xuất sẽ theo sau bởi các cuộc thảo luận với các nhà lập pháp và các quốc gia sẽ tham gia vào việc thực hiện nó. Trước đây, Trung Quốc đã phản đối nỗ lực của Mỹ đặt lá chắn tên lửa ở các nước đồng minh, đặc biệt là Hàn Quốc.

Mỹ có khoảng 132.000 quân đóng tại Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, theo sách trắng quốc phòng Nhật Bản.

Kế hoạch đầu tư lấy "mạng lưới tấn công chính xác dọc theo chuỗi đảo đầu tiên" làm yếu tố trung tâm. Điều này có nghĩa là sẽ mở rộng việc sử dụng các khẩu đội (nhóm chiến sĩ quân đội phụ trách khẩu pháo, thường là pháo cao xạ) trên đất liền với các tên lửa thông thường, vì quân đội đã loại trừ việc sử dụng đầu đạn hạt nhân trên các tên lửa tầm ngắn và tầm trung như vậy.

Mỹ từ lâu đã dựa vào chiến lược ứng phó Trung Quốc xung quanh lực lượng hải quân và không quân. Trong cuộc Khủng hoảng eo biển Đài Loan năm 1996, Mỹ đã điều động tàu sân bay (hàng không mẫu hạm) tới để thể hiện sức mạnh quân sự áp đảo như biện pháp răn đe.

Trung Quốc hiện nắm giữ kho vũ khí tên lửa đa dạng với mục tiêu ngăn chặn bước tiến quân sự của Mỹ trong chuỗi đảo thứ hai. Điều này đã làm cho chiến lược xoay quanh hải quân và không quân của Mỹ trở nên kém khả thi hơn.

Trung Quốc mạnh về tên lửa tầm trung, đối đất. Theo Lầu Năm Góc, trong khi Trung Quốc nắm giữ kho vũ khí gồm 1.250 tên lửa như vậy, Mỹ lại không có.

Khoảng cách này là do Hiệp ước lực lượng hạt nhân tầm trung. Hiệp ước này cấm phát triển các tên lửa đất đối đất có tầm bắn từ 500 km đến 5.500 km, nhưng đã hết hạn vào năm 2019.

"Hiệp ước Lực lượng hạt nhân tầm trung đã hạn chế Mỹ một cách không cần thiết", Thượng nghị sĩ Jim Risch, thành viên đảng Cộng hòa cấp cao của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, hồi đáp trang Nikkei trong cuộc phỏng vấn bằng văn bản.

Jim Risch cho biết việc triển khai các tên lửa tầm trung ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương "là lĩnh vực thảo luận lớn và ngày càng cần thiết để Mỹ, Nhật Bản khám phá".

Mạng lưới tên lửa đối đầu với Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương "sẽ là một điểm cộng cho Nhật Bản", một quan chức cấp cao của Chính phủ Nhật Bản cho biết. Quan chức này nói Nhật chưa thảo luận về một động thái như vậy với Mỹ.

Các lực lượng trên bộ, trên biển và trên không của Mỹ đóng tại Nhật Bản theo hiệp ước an ninh song phương của hai nước, buộc Mỹ phải bảo vệ Nhật nếu nước này bị tấn công. Hiện có khoảng 55.000 lính Mỹ đóng tại Nhật Bản, đội quân lớn nhất của Mỹ ở nước ngoài.

Lực lượng Mỹ tại Nhật Bản hiện không duy trì các tên lửa có thể vươn tới Trung Quốc. Bộ Quốc phòng Nhật Bản đã và đang xây dựng khả năng tên lửa tầm xa của riêng mình ở quần đảo Nansei, bao gồm cả Okinawa.

Song, việc đặt tên lửa của Mỹ trên đất Nhật Bản sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Vì một động thái như vậy sẽ ảnh hưởng đến sự phân chia vai trò giữa quân đội Mỹ và Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản. Nhật và Mỹ sẽ cần thảo luận chi tiết về bất kỳ hoạt động triển khai nào được đề xuất, bao gồm cả vị trí và tầm bắn của tên lửa.

Cơ hội có thể sẽ đến trong các cuộc đàm phán về hỗ trợ của nước sở tại cho tài khóa 2022 trở đi. Một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Nhật cho biết "việc triển khai tên lửa có thể được thảo luận khi chúng ta nói về tiến trình của liên minh Nhật-Mỹ".

Một quyết định của Nhật Bản về việc triển khai tên lửa Mỹ chắc chắn sẽ khiến Trung Quốc tức giận, làm phức tạp thêm quan hệ ngoại giao giữa hai nước láng giềng. Nhật có thể sẽ vấp phải sự phản đối của địa phương xung quanh các địa điểm triển khai tiềm năng, bao gồm cả ở Okinawa, nơi tập trung khoảng 70% lực lượng Mỹ trong nước.

Các mối quan tâm về ngân sách cũng có thể phát sinh. “Mỹ có thể yêu cầu chúng ta gánh vác việc bảo trì và các chi phí khác liên quan đến các tên lửa được triển khai ở Nhật Bản", một quan chức Bộ Quốc phòng Nhật cho biết.

Nhân Hoàng