Nhật cân nhắc triển khai quân đội đến vùng tranh chấp Senkaku

Hải cảnh Trung Quốc thời gian qua tăng cường hiện diện tại vùng biển gần Senkaku/Điếu Ngư sau khi giới chức Bắc Kinh cho phép lực lượng bán quân sự này nổ súng vào tàu nước ngoài. Phía Nhật xác định trong tháng 2, tuần suất tàu hải cảnh Trung Quốc xuất hiện tăng từ 2 lần/tháng lên 2 lần/tuần.

Theo một quan chức Nhật giấu tên, giới chức Tokyo rất lo ngại trước hoạt động khiêu khích gia tăng và đang xem xét phản ứng lại.

“Căn cứ luật pháp của chúng tôi, lực lượng phòng vệ có thể thay mặt hải cảnh sử dụng vũ khí để thực thi pháp luật xử lý hành vi trái phép nếu hải cảnh Trung Quốc xâm nhập vùng biển Nhật”, vị quan chức cho hay.

Quan chức (giấu tên) nhấn mạnh Nhật không muốn khiến tình hình leo thang nhưng vẫn sẽ tìm cách gia tăng sức ép về ngoại giao, chẳng hạn tìm kiếm sự ủng hộ từ Anh, Canada.

Tại cuộc họp 2+2 (Bộ trưởng Quốc phòng và Bộ trưởng Ngoại trưởng) với Anh tháng trước, Nhật đã bày tỏ quan ngại về luật hải cảnh mới mà Trung Quốc ban hành. Bộ Ngoại giao Trung Quốc lên tiếng phản đối ngay sau đó.

Cuối tháng trước từng có 2 tàu hải cảnh Trung Quốc nhiều lần xâm nhập vùng biển Nhật và tiếp cận 1 tàu cá Nhật ở gần Senkaku/Điếu Ngư. Hải cảnh Nhật còn phát hiện 2 tàu khác trang bị pháo tự động di chuyển bên ngoài.

Sau vụ việc, giới chức Tokyo tuyên bố cho phép hải cảnh nước này nổ súng vào mục tiêu nước ngoài bị bắt quả tang phạm tội bạo lực trên đường tiếp cận lãnh thổ Nhật.

Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Nobuo Kishi tuần trước từng để ngỏ khả năng triển khai lực lượng phòng vệ nếu hải cảnh không thể tự mình xử lý. Về quyền hạn nổ súng vào mục tiêu nước ngoài, lực lượng phòng vệ sẽ tuân theo quy định vốn dùng cho hải cảnh.

Lực lượng phòng vệ hàng hải Nhật (MSDF) vừa tập trận chung cùng hải cảnh tại vùng biển phía tây nam nước này. Diễn tập có cả khu trục hạm góp mặt.

Giới quan sát lo lắng nguy cơ căng thẳng Trung - Nhật leo thang hơn nữa do không được quản lý tốt. Nhà nghiên cứu Sheila Smith thuộc Hội đồng Quan hệ quốc tế (CFR) cảnh báo sẽ rất nguy hiểm nếu giới chức Tokyo hoặc Bắc Kinh hiểu sai ý định của bên kia.

“Đến nay Trung - Nhật đều khá thận trọng để tránh gây ra xung đột. Nhưng hiện nay Trung Quốc ngày càng quyết đoán, lực lượng Nhật trên thực địa chắc chắn nhạy cảm hơn nhiều. Trung Quốc nên cân nhắc mối liên minh Nhật - Mỹ. Hiểu sai ý định rất nguy hiểm”, bà Smith phân tích.