Mỗi ngày uống 0,5 - 1 lít bia, người đàn ông nguy kịch phải lọc máu liên tục

Chiều 16.3, Bệnh viện Bình Dân (TP.HCM) cho biết vừa tiếp nhận và điều trị người đàn ông bị viêm tụy cấp nguy hiểm do mỗi ngày uống khoảng 0,5 - 1 lít bia trong nhiều năm qua.

Theo ThS.BS Nguyễn Thanh Phương – Phó trưởng khoa hồi sức tích cực và chống độc, bệnh nhân là anh T.T.T. (37 tuổi, quê Long An), nhập viện cấp cứu trong tình trạng đau dữ dội vùng bụng trên, bên trái, vã mồ hôi, mạch nhanh 140 lần/phút, huyết áp 130/80 mmHg, bụng chướng căng, sốt cao 38 độ C, môi khô, khát nước.

Do gia đình kinh doanh bia nên anh T. hay uống bia. Uống nhiều thành quen nên trong nhiều năm qua, ngày nào anh cũng uống khoảng 0,5 đến 1 lít bia.

Cách nhập viện 3 ngày, sau một cuộc nhậu, anh T. đau bụng nhiều tăng dần, kèm nôn ói, bụng chướng dần.

Tại đây, các bác sĩ đã nhanh chóng được thực hiện CT Scan bụng và các xét nghiệm máu. Kết quả chẩn đoán hình ảnh gợi ý có viêm tụy hoại tử nặng, bụng chướng nhiều hơi. Xét nghiệm máu ghi nhận bệnh nhân bị tình trạng cô đặc máu với Hb 18.5 g/dl và Hct 56,3%, triglycerid máu 13.7 mmol/l, có tổn thương thận cấp và nhiễm khuẩn huyết kết hợp.

Bác sĩ Phương đánh giá đây là một trường hợp viêm tụy nặng cần được theo dõi sát. Sau đó, bệnh nhân được chuyển ngay đến Khoa hồi sức tích cực và chống độc để tiến hành điều trị phối hợp đa chuyên khoa.

Sau 1 ngày bù dịch, truyền kháng sinh, tình trạng trên của anh T. vẫn không cải thiện. Chức năng thận xấu dần, máu vẫn cô đặc, người bệnh đau vật vã. Các bác sĩ quyết định lọc máu liên tục cho anh T., đồng thời theo dõi lượng dịch ổ bụng trên siêu âm và hội chẩn bác sĩ phẫu thuật để dẫn lưu ổ tụ dịch hoại tử.

“Sau 1 ngày hậu phẫu và lọc máu, tình trạng bệnh nhân cải thiện rõ, chức năng thận trở về bình thường, không còn cô đặc máu. Sau 4 ngày được điều trị, người bệnh thoát khỏi cơn nguy kịch và tập ăn uống lại với nước đường, cháo loãng… Hiện tình trạng sức khỏe bệnh nhân đã ổn định, không còn đau đớn nên được cho xuất viện”, bác sĩ Phương cho hay.

Theo bác sĩ Phương, tuyến tụy vừa có chức năng nội tiết, tiết hormone insulin và glucagon để giữ ổn định lượng đường trong máu; vừa là cơ quan ngoại tiết, tiết ra các men tiêu hóa thức ăn.

Tình trạng viêm tụy xảy ra khi các men này hoạt hóa trước khi được đổ vào ruột non. Lúc  đó, men tụy sẽ tấn công chính tuyến tụy, gây tổn thương mô tụy, tụy bị hỏng hoàn toàn và có thể đe dọa tính mạng người bệnh. Viêm tụy cấp cần được điều trị kịp thời vì có thể tạo “cơn bão cytokine” - phản ứng miễn dịch quá mức của cơ thể, dịch tụy tràn ra ngoài tụy và đổ vào ổ bụng gây viêm phúc mạc, sốc nhiễm trùng… Chất độc cũng có thể đi vào máu gây hạ huyết áp, nhiễm trùng huyết, tổn thương các cơ quan bên ngoài ổ bụng. Viêm tụy cấp hoại tử thường có tiên lượng rất xấu, không ít người bệnh chịu biến chứng nặng nề, diễn tiến suy đa cơ quan và tỉ lệ tử vong cao khoảng 20-50%.

Bệnh viện Bình Dân cho biết, từ đầu 2021 đến nay đã tiếp nhận điều trị 14 trường hợp viêm tụy cấp hoại tử nặng do rượu bia, trong đó nhiều người phải phối hợp lọc máu liên tục, dẫn lưu dịch hoại tử và kết hợp kháng sinh phổ rộng trong điều trị. Khoảng 80% các trường hợp này bị viêm tụy hoại tử nặng phải chăm sóc đặc biệt là nam giới, độ tuổi trung bình từ 30-40 tuổi và khởi phát đau sau khi uống rượu. Thời gian trung bình phải chăm sóc tại Khoa hồi sức tích cực và chống độc là 6 ngày và tổng thời gian bệnh nhân phải nằm điều trị khoảng 15-20 ngày.

Uống rượu bia là nguyên nhân chính gây viêm tụy

Theo các chuyên gia y tế hầu hết các trường hợp, nguyên nhân gây viêm tụy là do sỏi đường mật hoặc do uống rượu bia. Đặc biệt, lạm dụng rượu bia được xác định là nguyên nhân của 70% trường hợp viêm tụy mạn tính. Một số nguyên nhân ít phổ biến hơn bao gồm dùng thuốc, nhiễm trùng, chấn thương, rối loạn chuyển hóa hoặc không rõ nguyên nhân.

Suy gan, xơ gan do rượu là điều mà mọi người thường hay nhắc đến, nhưng viêm tụy cấp do rượu gây tử vong nhanh chóng nếu diễn tiến nặng. Cách dự phòng duy nhất là hạn chế sử dụng rượu bia quá mức.

Những người thường xuyên tiếp xúc với rượu, bia hoặc có tiền sử viêm tụy trước đây cần trang bị kiến thức cho bản thân và gia đình về bệnh lý này. Khi có dấu hiệu như đau bụng dữ dội, bí trung đại tiện, nôn ói, chướng bụng sau bữa ăn thịnh soạn hoặc uống rượu bia kéo dài, cần nghĩ đến trước tiên khả năng xảy ra viêm tụy cấp để đến bệnh viện điều trị kịp thời.

Hồ Quang