Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ nhắc đô đốc Mỹ về thời điểm Trung Quốc có thể tấn công Đài Loan

Được đề cử làm lãnh đạo tiếp theo của Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ, Đô đốc Hải quân Mỹ - John Aquilino nói với các thượng nghị sĩ trong phiên điều trần xác nhận hôm 23.3 rằng ông sẽ vận động cho một đường dây liên lạc trực tiếp, hay "điện thoại đỏ", với người đồng cấp Trung Quốc để giảm leo thang và kiểm soát khủng hoảng.

"Tôi không có đường dây liên lạc trực tiếp với người đồng cấp", John Aquilino cho biết rồi nói về năng lực hiện tại của mình với tư cách chỉ huy Hạm đội Thái Bình Dương.

"Tôi biết Đô đốc Davidson đã ủng hộ khả năng đó ở cấp độ của mình. Tôi biết Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân thực sự có mối liên hệ mà ông ấy có thể tận dụng", John Aquilino nói, đề cập đến người tiền nhiệm là Philip Davidson (chỉ huy thứ 25 Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ) và Tướng Mark. Milley (Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân).

"Nếu được xác nhận chức vụ, tôi sẽ tiếp tục vận động cho mối liên hệ đó để đảm bảo có khả năng giảm leo thang nếu có một sự kiện xảy ra và khả năng không để nó vượt quá tầm kiểm soát. Tôi nghĩ rằng cơ chế giao tiếp đó có thể hiệu quả, nếu mối liên hệ đó là với một người có quyền ra quyết định", John Aquilino nói thêm.

Mỹ và Trung Quốc đã cố gắng trong nhiều năm để thiết lập một đường dây nóng chức năng giữa các cấp lãnh đạo của họ.

Sau sự kiện ở Quảng trường Thiên An Môn năm 1989, Tổng thống Mỹ khi đó là George H.W. Bush được cho đã cố gắng nói chuyện với nhà lãnh đạo tối cao Trung Quốc - Đặng Tiểu Bình qua điện thoại. Thế nhưng không có đường dây nóng nên cuộc gọi không bao giờ xảy ra.

Ngay sau đó, Mỹ đã đình chỉ các liên hệ quân sự với Trung Quốc và áp đặt các biện pháp trừng phạt với hoạt động bán vũ khí để đáp trả lại cuộc đàn áp người ủng hộ dân chủ ở Quảng trường Thiên An Môn.

Năm 1993, chính quyền của Tổng thống Bill Clinton đã tái thiết mối quan hệ với Trung Quốc, bao gồm cả Quân đội Giải phóng Nhân dân của nước này. Thế nhưng, những nỗ lực để làm sâu sắc hơn các mối liên hệ quân sự-quân sự đã có những thăng trầm, đôi khi phải dừng lại sau những sự cố như cuộc khủng hoảng eo biển Đài Loan 1995-1996, vụ đánh bom nhầm của NATO vào Đại sứ quán Trung Quốc năm 1999 và vụ va chạm máy bay EP-3 khủng hoảng năm 2001.

Vào tháng 2.2008, Mỹ và Trung Quốc đã ký thỏa thuận chính thức để thiết lập một đường dây nóng mới, được gọi là Liên kết Điện thoại Quốc phòng, nhưng chỉ được sử dụng một số ít lần. John Aquilino được cho đã đề cập đến cơ chế này trong bình luận hôm 23.3 về mối liên hệ trực tiếp ở cấp Tổng tham mưu trưởng Liên quân.

Thỏa thuận năm 2008 quy định rằng bên đề xuất cuộc gọi phải cung cấp thông báo trước 48 giờ và cả hai bên phải xác định người gọi cùng thời gian có thể chấp nhận được. Trong trường hợp khủng hoảng, cuộc gọi có thể được yêu cầu mà không cần thông báo trước.

Thiết lập đường dây nóng làm việc là một trong nhiều chủ đề liên quan đến Trung Quốc, chiếm đa số thời gian trong phiên điều trần hôm 23.3. Dự đoán ý định Trung Quốc thôn tính Đài Loan là một chủ đề khác.

"Họ coi đó là ưu tiên số 1", John Aquilino nói khi được Thượng nghị sĩ Tom Cotton (đảng Dân chủ) hỏi về tầm quan trọng của việc thống nhất đất nước với giới lãnh đạo Trung Quốc.

"Sự trẻ hóa của đảng Cộng sản Trung Quốc đang bị đe dọa", John Aquilino nói, ám chỉ khẩu hiệu quen thuộc của Chủ tịch Trung Quốc - Tập Cận Bình.

Tại cuộc điều trần trước Quốc hội gần đây, Đô đốc Philip Davidson nói ông tin rằng Trung Quốc có thể thực hiện hành động quân sự trong vòng 6 năm tới để thống nhất với Đài Loan.

John Aquilino không ấn định một thời gian cụ thể nhưng nói rằng "ý kiến ​​của tôi là vấn đề này gần với chúng ta hơn nhiều so với suy nghĩ của hầu hết mọi người và chúng ta phải giải quyết nó", đồng thời đưa ra các khả năng răn đe Trung Quốc.

Tuy nhiên, John Aquilino cũng cảnh báo về những nguy cơ khi xảy ra chuyện thay đổi lập trường lâu nay của Mỹ về Đài Loan, vốn dựa trên ba Hiệp ước giữa Mỹ và Trung Quốc (thiết lập quan hệ ngoại giao hiện tại với Trung Quốc); đạo luật Quan hệ Đài Loan (cho phép bán vũ khí cho Đài Loan) cùng 6 đảm bảo của Mỹ với Đài Loan (bao gồm cả ngôn ngữ nói rằng Mỹ chưa ấn định ngày chấm dứt việc bán vũ khí cho Đài Loan).

Đô đốc John Aquilino cho hay: “Các chính sách hiện tại có thể giữ nguyên hiện trạng trong một vài năm. Nếu được xác nhận chức vụ, tôi hy vọng sẽ được tham gia thảo luận bất kỳ cuộc trò chuyện nào nếu chúng ta quyết định thay đổi hoặc điều chỉnh chính sách đó".

"Chúng ta sẽ phải đảm bảo rằng chúng ta hiểu được rủi ro và suy nghĩ cực thấu đáo nếu đi theo con đường đó", ông nói thêm.

Thượng nghị sĩ Tom Cotton hỏi John Aquilino rằng liệu giữa mùa xuân có phải là thời điểm tốt nhất trong năm để Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc tấn công Đài Loan, xem xét vào điều kiện ánh sáng, thời tiết và biển cả. Đô đốc John Aquilino từ chối khẳng định điều này.

Thượng nghị sĩ Tom Cotton sau đó cảnh báo Aquilino rằng mùa xuân tới có thể là một khung thời gian nguy hiểm, nói rằng Nga sáp nhập bán đảo Crimea từ Ukraine vào ngày 27.2.2014, bốn ngày sau khi kết thúc Thế vận hội mùa đông Sochi.

"Thế vận hội mùa đông Bắc Kinh kết thúc vào ngày 23.2 năm sau", ông Tom Cotton nói.

Nhân Hoàng