Vụ Gang thép Thái Nguyên: Tổng giám đốc TISCO đã sai phạm những gì?
Sự kiện - Ngày đăng : 19:32, 08/04/2021
Như Một Thế Giới đã đưa tin, ngày 12.4, TAND TP.Hà Nội sẽ mở phiên tòa sơ thẩm xét xử 19 bị cáo trong vụ án xảy ra tại Dự án Gang thép Thái Nguyên. Trong số 19 bị cáo bị đưa ra xét xử, có 14 bị cáo bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”; 5 bị cáo bị truy tố về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 do Công ty CP Gang thép Thái Nguyên (TISCO) làm chủ đầu tư được triển khai từ năm 2007; đơn vị trúng thầu là Tập đoàn KH-CN và thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC). Đại diện TISCO là ông Trần Trọng Mừng - Tổng giám đốc đã ký hợp đồng số 01 EPC với đại diện của MCC.
Giá trị hợp đồng hơn 160 triệu USD, là giá trọn gói không thay đổi trong suốt quá trình thực hiện hợp đồng. Thời gian thực hiện hợp đồng được ấn định là 30 tháng.
Theo cáo trạng, quá trình thực hiện Hợp đồng EPC số 01, MCC đã vi phạm trong việc sau hơn 11 tháng kể từ khi hợp đồng có hiệu lực thực hiện, MCC chưa lựa chọn và ký được hợp đồng với nhà thầu phụ; chưa hoàn thành thiết kế chi tiết các hạng mục, không đặt hàng chế tạo máy móc thiết bị, không triển khai thi công các hạng mục của gói thầu, mà rút hết người về nước và nhiều lần đề nghị kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng, tăng giá hợp đồng không có căn cứ, không phù hợp quy định của pháp luật, không đúng với nội dung các bên đã thỏa thuận trong hợp đồng.
Nhắm mắt làm ngơ
Ngày 11.8.2008, Trần Trọng Mừng ký văn bản gửi Bộ Công Thương và Tổng công ty thép Việt Nam (VNS) với nội dung MCC có văn bản đề nghị TISCO xem xét điều chỉnh tăng giá trị Hợp đồng, tổng chi phí tăng thêm là hơn 138 triệu USD.
Vì phạm vi đề nghị điều chỉnh giá Hợp đồng của MCC ngoài phạm vi hướng dẫn theo Thông tư của Bộ Xây dựng và khả năng sau điều chỉnh giá sẽ làm tăng tổng mức đầu tư của Dự án nên TISCO đề nghị Bộ Công Thương xem xét, báo cáo Chính phủ và các Bộ liên quan cho giải quyết đặc cách phạm vi điều chỉnh về giá của thiết bị và các chi phí khác đối với dự án.
Trên cơ sở ý kiến của các Bộ và NHNN, Văn phòng Chính phủ đã tham mưu để Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải có ý kiến chỉ đạo. Cụ thể, Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải đã có ý kiến chỉ đạo HĐQT VNS tiếp thu ý kiến các Bộ, ngành liên quan, bổ sung những thay đổi ở Dự án thành phần tuyển khoáng và khai thác; trên cơ sở đó quyết định điều chỉnh Dự án và tổng mức đầu tư, đảm bảo dự án có hiệu quả.
Ngoài ra, TISCO còn thuê một Hãng luật tư vấn để có cơ sở giải quyết việc thực hiện Hợp đồng EPC số 01 và Hãng luật này đã có văn bản với nội dung: “MCC không thể đơn phương tăng giá hợp đồng do giá hợp đồng là trọn gói cố định. Không có bất kỳ điều khoản nào trong hợp đồng hướng dẫn việc điều chỉnh giá tăng…”.
Mặc dù biết rõ việc đề nghị tăng giá Hợp đồng là không có căn cứ nhưng Trần Trọng Mừng và Mai Văn Tinh (Chủ tịch HĐQT VNS) vẫn chỉ đạo, bàn bạc, trao đổi, đề xuất, thống nhất để tiếp tục ký các văn bản đề nghị Bộ Công Thương báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép điều chỉnh chi phí (dự toán) phần C của Hợp đồng.
Căn cứ vào đề nghị của TISCO, Tổng giám đốc VNS ký văn bản gửi Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải, đề nghị Chính phủ cho phép áp dụng Thông tư của Bộ Xây dựng để điều chỉnh chi phí xây dựng của Hợp đồng.
Chấp thuận đơn vị không đủ năng lực
Cũng liên quan đến việc điều chỉnh chi phí phần C (xây lắp) trong hợp đồng EPC, cơ quan công tố xác định việc chấp thuận Tổng công ty Xây dựng công nghiệp Việt Nam (VINAINCON) làm nhà thầu phụ thực hiện phần C của hợp đồng, trong khi VINAINCON không đủ năng lực khi trái với quy định của Luật Đấu thầu năm 2005, trái với Điều 21 Nghị định 99 ngày 13.6.2007 của Chính phủ…, dẫn đến chậm tiến độ, làm phát sinh lãi vay, tăng chi phí đầu tư…
Theo cơ quan công tố, với nhiệm vụ được giao, Trần Trọng Mừng là Tổng giám đốc TISCO (chủ đầu tư) và Mai Văn Tinh là Chủ tịch HĐQT VNS (cấp quyết định đầu tư) đã không xem xét, chỉ đạo dừng, chấm dứt hợp đồng… mà lại chỉ đạo thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật về đầu tư, vi phạm Hợp đồng EPC số 01 để tiếp tục thực hiện Hợp đồng.
Hai bị cáo đã chỉ đạo các cá nhân có liên quan thuộc TISCO và VNS tổ chức, thực hiện việc điều chỉnh dự toán chi phí phần C, tham gia ký hợp đồng thầu phụ thực hiện phần C của Hợp đồng EPC số 01 theo hình thức hợp đồng theo đơn giá…, tạo điều kiện để MCC có lý do chối bỏ trách nhiệm thực hiện Hợp đồng trên, chấp thuận không có căn cứ VINAINCON làm nhà thầu phụ thực hiện phần C của Hợp đồng EPC số 01 trong khi VINAINCON không đủ năng lực.
Các vi phạm này được Cơ quan công tố xác định là nguyên nhân chính dẫn đến dự án chậm tiến độ, làm phát sinh lãi vay, tăng chi phí đầu tư, gây thất thoát, lãng phí tài sản Nhà nước hơn 830 tỉ đồng.