EU từ chối giúp Montenegro trả nợ Trung Quốc

EU bày tỏ quan ngại về tác động kinh tế - xã hội lẫn tác động tài chính mà đầu tư của Trung Quốc đem lại cho Montenegro, nhưng họ kiên quyết không trả các khoản tiền mà quốc gia Balkan này vay từ bên thứ ba. Khối chỉ cam kết tiếp tục làm việc với Montenegro nhằm giúp giải quyết nợ một cách bền vững.

Montenegro đang tìm cách gia nhập EU. Thời gian qua quan chức nước này liên tục nhờ thanh toán khoản vay cung cấp bởi Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc dùng cho việc xây dựng một phần con đường cao tốc đi qua Serbia.

Khoản vay trên được ký kết dưới thời chính quyền tiền nhiệm, Bộ trưởng Tài chính Montenegro Spajic khẳng định chính quyền đương nhiệm muốn thiết lập quan hệ chặt chẽ hơn với EU thay vì Trung Quốc. Ông nói: “Hiện chúng tôi dựa vào Trung Quốc trong phát triển cơ sở hạ tầng. Tình hình địa chính trị hiện đầy kịch tính”.

Cao tốc Montenegro - Serbia là ví dụ tiêu biểu về “ngoại giao bẫy nợ” mà Trung Quốc triển khai ở khắp nơi. Tờ The Financial Times ước tính mỗi cây số đường cần đến 23,8 triệu USD, đắt bậc nhất thế giới. Đợt trả nợ đầu tiên là vào tháng 7.2021.

Dự án trên khiến tỷ lệ nợ công trên GDP của Montenegro tăng từ 65,9% lên 80%. Để bù đắp, quốc gia Balkan này phải huy động tiền từ nguồn khác, chẳng hạn tăng thuế giá trị gia tăng với hoạt động kinh tế phi du lịch.

Phát biểu trước Ủy ban Đối ngoại, Nghị viện châu Âu (EP) tháng trước, Phó thủ tướng Montenegro Dritan Abazovic kêu gọi EU giúp đỡ việc cho vay từ một số ngân hàng châu Âu. Ông nhấn mạnh làm vậy sẽ góp phần giảm ảnh hưởng của Trung Quốc tại nước này.

EU là nhà cung cấp hỗ trợ tài chính, nhà đầu tư, đối tác thương mại lớn nhất của Montenegro. Chưa rõ Montenegro có thể tìm được nguồn hỗ trợ nào khác không. Viện Nghiên cứu Clingendael (Hà Lan) cho biết cả Ngân hàng Tái thiết và phát triển châu Âu cùng Ngân hàng Đầu tư châu Âu đều không mặn mà với dự án cao tốc Montenegro - Serbia.