Tranh của danh họa Lê Phổ sẽ vượt ngưỡng trên 2 triệu USD

Theo thông tin từ nhà nghiên cứu mỹ thuật Lý Đợi, bức tranh Thiếu nữ choàng khăn (mực và gouache trên lụa, 59,5 x 48,5cm, 1938) của danh họa Lê Phổ sắp trở lại sàn đấu giá, với giá ước định từ 6.800.000 - 8.800.000 HKD (tương đương hơn 875.000 - 1.100.000 USD).

Nhiều dự đoán còn cho rằng bức này có thể vượt ngưỡng 2 triệu USD (chưa tính các khoản phí như thuế và phí hải quan), nếu hai chủ cũ của bức này vào cuộc, giá mua tranh sẽ vượt trên 3 triệu USD.

Giải thích lý do bức tranh của danh họa Lê Phổ có mức giá cao như vậy, nhà nghiên cứu mỹ thuật Lý Đợi cho biết: “Thứ nhất, về vật liệu và chất liệu, nó tiêu biểu cho tranh lụa của Việt Nam. Năm 1938 là đỉnh cao nhất trong sự nghiệp của Lê Phổ. Năm 1937, ông trở lại Paris vào lần thứ hai, sau lần đầu lưu trú vào các năm 1931-1932. Trước đó, năm 1933, ông là giáo sư chính thức tại Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, nên học thuật càng phát triển. Năm 1934, đi nghiên cứu tranh lụa ở Trung Quốc, tại đây ông có dịp nghiên cứu thêm tranh lụa Nhật Bản, Triều Tiên, Đài Loan… Bức Thiếu nữ choàng khăn đúng như câu thơ của Tản Đà: “Con đường vô hạn khách Đông Tây”, là sự kết hợp, giao thoa tài tình giữa kỹ thuật Đông Tây và tự tình Việt Nam.

Thứ hai, về đồng đại và lịch đại, hành trình của Thiếu nữ choàng khăn rất minh bạch, ấn tượng, qua tay các nhà sưu tập danh tiếng.

Thứ ba, hiện tại đang có mấy nhà sưu tập quốc nội của Việt Nam và Trung Quốc nhìn ngắm, nên triệu USD là lẽ thường tình. Có khi hứng quá, tăng giá đấu quá 5 triệu USD cũng không có gì bất ngờ”.

Phiên đấu giá bức tranh này nằm trong sự kiện “20th and 21st Century Art Evening Sale” do nhà đấu giá Christie’s Hồng Kông tổ chức vào lúc 19 giờ 30 phút ngày 24.5.2021 theo giờ địa phương.

 Danh họa Lê Phổ (1907 – 2001) sinh ra ở huyện Từ Liêm, Hà Đông, Hà Nội, là một họa sĩ Việt Nam. Cha ông là quan đại thần Lê Hoan, người giúp sức cho thực dân Pháp đàn áp nghĩa quân Đề Thám. Từ khi còn bé, tuổi thơ của ông đã không được trọn vẹn khi mất cả cha lẫn mẹ và sống cùng anh trai và chị dâu.

Từ năm 1925 đến năm 1930, Lê Phổ theo học tại trường École des Beaux-Arts – một trường đại học mỹ thuật của Đại học Nghiên cứu PSL ở Paris, Pháp. Khi trở về Việt Nam, ông giảng dạy tại École Supérieure des Beaux Arts de l’Indochine ở Hà Nội.

Năm 1937, ông từ bỏ chức vụ giáo sư của mình để trở lại Paris với tư cách vừa là đại biểu, vừa là thành viên ban giám khảo của hội chợ Triển lãm Quốc tế tại Paris. Năm 1938, ông có buổi biểu diễn một người đầu tiên tại Paris, buổi biểu diễn đánh dấu sự khởi đầu thành công trong sự nghiệp nghệ thuật của ông ở châu Âu. Ông tiếp tục trình diễn nghệ thuật của mình trên khắp nước Pháp ở Paris, Nice, Lyon và Rouen, cũng như ở Morocco, Brussels ở Châu Âu và ở New York.

Tác phẩm của Lê Phổ thường được chia thành ba phong cách riêng biệt. Phong cách đầu tiên là từ thời kỳ của ông ở Hà Nội, và sau đó là những năm đầu tiên ông ở Paris. Trong các tác phẩm của thời kỳ này, chúng ta thấy những bức tranh phong cảnh Việt Nam, những bức tranh ngập tràn hoài niệm và lịch sử hào hùng của đất nước. Tiếp theo phong cách này, người ta thường gọi là thời kỳ Romanet của Lê Phổ, được đặt theo tên của chủ phòng tranh người Pháp, nhân vật này đã trở thành người quảng bá chính cho Lê Phổ. Thời kỳ này kéo dài đến những năm 1960.

Năm 1963, tác phẩm của Lê Phổ được nhà trưng bày người Mỹ Wally Findlay, chủ phòng tranh Findlay - người đã đặt hàng nhiều bức tranh sơn dầu của ông và bán sang thị trường Mỹ, đánh dấu sự khởi đầu của thời kỳ nghệ thuật cuối cùng của danh họa Việt. Đây có lẽ là thời kỳ dễ nhận biết nhất của ông. Ở thời kỳ này ông đã tạo ra nhiều tác phẩm hơn bằng dầu trên vải và khắc họa chân dung  những người phụ nữ Việt một cách rõ nét và bao quanh bởi phong cảnh tươi vui. Nhiều người coi sự chuyển dịch mạnh mẽ về thể loại, đối tượng và phong cách giữa ba thời kỳ này là minh chứng cho sự đa năng của Lê Phổ với tư cách là một nghệ sĩ.

Lê Phổ là một trong 4 sinh viên tốt nghiệp EBAI lập nghiệp tại Paris, gồm Mai Trung Thứ, Vũ Cao Đàm và nữ họa sĩ Lê Thị Lựu. Lê Phổ thường vẽ phong cảnh Việt Nam, tĩnh vật với hoa, khung cảnh gia đình và chân dung. Phụ nữ Việt Nam, thường được khắc họa với dáng người thon thả gợi lên ảnh hưởng của chủ nghĩa siêu thực, là một chủ đề thường xuyên trong các tác phẩm của ông.

Tranh Lê Phổ luôn mang trong mình tình yêu quê hương, đất nước sâu sắc. Trong tranh, hình ảnh người phụ nữ luôn được thể hiện một cách tự nhiên và thanh thoát nhất. Ngoài ra, hình ảnh các loài hoa cũng thường xuất hiện trong những tác phẩm nghệ thuật của họa sĩ Lê Phổ.

Tiểu Vũ