Chia sẻ 80 triệu liều vắc xin COVID-19 cho thế giới, Mỹ quyết vượt Trung Quốc về ngoại giao vắc xin

Hôm 3.6, Mỹ lên kế hoạch chi tiết sẽ tài trợ ít nhất 80 triệu liều vắc xin COVID-19 trên toàn cầu vào cuối tháng 6, trong đó có 7 triệu liều cho Ấn Độ và các nước khác ở châu Á, khi chính quyền Biden đặt mục tiêu thu hẹp khoảng cách và vượt Trung Quốc về ngoại giao vắc xin.

"Việc chia sẻ hàng triệu liều vắc xin của Mỹ với các nước khác báo hiệu một cam kết lớn của chính phủ Mỹ", Nhà Trắng cho biết trong một tờ thông tin gọi các kế hoạch này là "một thành phần quan trọng trong chiến lược toàn cầu tổng thể của chúng ta để dẫn đầu thế giới trong cuộc chiến đánh bại COVID-19".

Trong số 25 triệu liều vắc xin đầu tiên, khoảng 7 triệu liều được phân bổ cho châu Á thông qua chương trình tiếp cận vắc xin COVAX do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) dẫn đầu, Nhà Trắng cho biết.

Ấn Độ, Nepal, Bangladesh, Pakistan, Sri Lanka, Afghanistan, Maldives, Việt Nam, Malaysia, Philippines, Indonesia, Thái Lan, Lào, Papua New Guinea, Đài Loan và các đảo Thái Bình Dương được liệt kê là những người nhận.

Ít nhất 3/4 tổng số liều vắc xin tài trợ sẽ được phân phối thông qua COVAX - ưu tiên khu vực Nam Á, Đông Nam Á và một số khu vực khác. Trong khi có tới 25% trong 80 triệu sẽ được chuyển trực tiếp đến các quốc gia có nhu cầu và các nước láng giềng của Mỹ.

Những người nhận vắc xin trực tiếp có Hàn Quốc, nơi Mỹ cam kết cung cấp vắc xin cho hơn 500.000 thành viên dịch vụ như một phần của thỏa thuận hồi tháng 5 giữa Tổng thống Joe Biden và người đồng cấp Moon Jae-in.

Hơn nửa dân số trưởng thành Mỹ đã tiêm vắc xin COVID-19 đầy đủ, Mỹ đang gấp rút chia sẻ nguồn cung dư thừa ra nước ngoài với tâm điểm là chính sách ngoại giao vắc xin của Trung Quốc.

Trong một cuộc thăm dò rõ ràng về Trung Quốc vào 3.6, cố vấn an ninh quốc gia của ông Biden - Jake Sullivan nhấn mạnh rằng "Mỹ không yêu cầu điều gì với bất kỳ quốc gia nào mà chúng tôi chia sẻ vắc xin".

Jake Sullivan nói với các phóng viên qua hội nghị truyền hình: “Chúng tôi không tìm cách rút lại các nhượng bộ. Chúng tôi không tống tiền. Chúng tôi không áp đặt các điều kiện, như cách mà các quốc gia khác cung cấp vắc xin đang làm", ám chỉ Trung Quốc.

Ngoại trưởng Antony Blinken đã chỉ trích chính sách vắc xin của Trung Quốc là "dây buộc" trong cuộc phỏng vấn hồi tháng 3.2021 với trang Nikkei và các hãng truyền thông Nhật Bản khác.

Ông Blinken nói vào thời điểm đó: “Nhiều quốc gia khác nhau bao gồm cả Trung Quốc đã tham gia vào cái gọi là ngoại giao vắc xin. Chúng ta không nên ràng buộc việc phân phối hoặc tiếp cận vắc xin với chính trị hoặc địa chính trị”.

Đáp lại lời ông Biden, cùng tháng 3, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc - Vương Nghị nói rằng "chúng tôi bác bỏ mọi việc phân chia vắc xin hoặc bất kỳ nỗ lực nào nhằm chính trị hóa hợp tác vắc xin".

Trung Quốc đã viện trợ gần 22 triệu liều vắc xin COVID-19 trên toàn thế giới, bao gồm gần 14 triệu cho khu vực châu Á - Thái Bình Dương và khoảng 6 triệu cho châu Phi, theo một nhà nghiên cứu của Bridge Consulting (Bắc Kinh). Trung Quốc đã bán được nhiều vắc xin hơn, tổng cộng 732 triệu liều, trong đó có gần 291 triệu liều cho châu Á - Thái Bình Dương và hơn 281 triệu liều cho châu Mỹ Latinh.

Hồi tháng 4.2021, ông Biden đã cam kết gửi 60 triệu liều vắc xin AstraZeneca ra nước ngoài và tăng gấp đôi vào tháng sau bằng cách công bố kế hoạch chia sẻ ít nhất 20 triệu liều bổ sung do Mỹ ủy quyền.

Thủ tướng Ấn Độ - Narendra Modi đã nói chuyện với Phó Tổng thống Mỹ - Kamala Harris qua điện thoại hôm 3.6, cảm ơn sự hỗ trợ của bà cũng như Mỹ.

Họ đã thảo luận về những nỗ lực không ngừng nhằm tăng cường chuỗi cung ứng y tế giữa hai quốc gia, bao gồm cả trong sản xuất vắc xin và quan hệ đối tác tiềm năng của Ấn Độ-Mỹ cũng như sáng kiến ​​vắc xin Quad (bộ tứ Mỹ, Ấn Độ, Nhật Bản, Úc) trong việc giải quyết tác động lâu dài của đại dịch với sức khỏe, theo thông tin từ văn phòng của ông Narendra Modi.

Ấn Độ vẫn đang phải vật lộn với làn sóng COVID-19 lớn, với số ca mắc mới hàng ngày vẫn trên 100.000. Quốc gia Nam Á này đã đàm phán với các hãng dược Mỹ như Pfizer, Johnson & Johnson và Moderna về việc có thể sản xuất vắc xin COVID-19 tại địa phương.

Tại Hàn Quốc, Samsung Biologics sẽ sản xuất hàng trăm triệu liều vắc xin Moderna theo thỏa thuận được công bố một ngày sau hội nghị thượng đỉnh giữa ông Biden và Moon Jae-in hồi tháng trước.

Kế hoạch chia sẻ 25 triệu liều vắc xin COVID-19 đầu tiên của Mỹ với các nước

Hôm 3.6, Nhà Trắng ra thông cáo cho biết chính quyền Biden sẽ chia sẻ khoảng 25 triệu liều vắc xin COVID-19 với các nước, trong số này có Việt Nam và một số quốc gia châu Á khác.

Tổng thống Biden cho hay đây là 25 triệu liều vắc xin COVID-19 đầu tiên trong số 80 triệu liều mà chính phủ Mỹ trước đó tuyên bố chia sẻ với các nước khác trên toàn cầu. Ông Biden cho rằng lô vắc xin này sẽ góp phần gia tăng độ bao phủ tiêm chủng toàn cầu, ngăn chặn các ca bệnh mới cũng như giảm gánh nặng cho các quốc gia dễ bị tổn thương.

Theo ông Biden, khi Mỹ đang đẩy mạnh nỗ lực tiêm phòng cho người ở trong nước và nhận thấy rằng chấm dứt đại dịch có nghĩa là phải chấm dứt ở mọi nơi, vì chừng nào COVID-19 còn bùng phát ở đâu đó trên thế giới, người Mỹ vẫn sẽ có nguy cơ mắc bệnh.

Theo thông cáo của Nhà Trắng, 75% trong số 80 triệu liều vắc xin COVID-19 mà Mỹ dự kiến chia sẻ sẽ được phân bổ theo chương trình COVAX của Liên hợp quốc. Trong số này, Mỹ sẽ ưu tiên cho các quốc gia Mỹ Latinh, Caribe, Nam Á, Đông Nam Á và châu Phi. Còn lại 25% số liều vắc xin (trong 80 triệu liều), Mỹ sẽ dành để chia sẻ trực tiếp với những quốc gia có nhu cầu khẩn cấp, các nước láng giềng của Mỹ và những nước đề nghị họ giúp đỡ.

Trong 25 triệu liều vắc xin COVID-19 cung cấp đợt đầu tiên này, sẽ có gần 19 triệu liều được phân bổ qua chương trình COVAX. Cụ thể, khoảng 6 triệu liều sẽ dành cho các nước Trung và Nam Mỹ gồm: Brazil, Argentina, Colombia, Costa Rica, Peru, Ecuador, Paraguay, Bolivia, Guatemala, El Salvador, Honduras, Panama, Haiti, các nước Cộng đồng Caribe (CARICOM) và Cộng hòa Dominica.

Khoảng 7 triệu liều vắc xin sẽ được chia sẻ với các quốc gia và vùng lãnh thổ ở châu Á, gồm: Ấn Độ, Nepal, Bangladesh, Pakistan, Sri Lanka, Afghanistan, Maldives, Việt Nam Malaysia, Philippines, Indonesia, Thái Lan, Lào, Papua New Guinea, Đài Loan và các đảo Thái Bình Dương.

Khoảng 5 triệu liều dự kiến được chia sẻ với các nước châu Phi, thông qua hoạt động phối hợp sàng lọc cùng Liên minh châu Phi (AU).

Có khoảng 6 triệu liều nữa sẽ dành để cung cấp cho các đối tác và khu vực ưu tiên như Mexico, Canada, Hàn Quốc, Bờ Tây và Dải Gaza, Ukraine, Kosovo, Gruzia, Ai Cập, Jordan, Ấn Độ, Iraq, Yemen và các nhân viên tuyến đầu của Liên Hợp Quốc.

Đại sứ Hà Kim Ngọc: 'Mỹ đã điều chỉnh, tăng thêm liều vắc xin hỗ trợ Việt Nam'

Trả lời Zing, Đại sứ Việt Nam tại Mỹ - Hà Kim Ngọc cho biết, trong quá trình chuẩn bị trước đó, Mỹ có sự cân nhắc thứ tự ưu tiên hơn với các đối tác khác. Lý do là bởi tình hình dịch ở Việt Nam rất khả quan, có khả năng mua vắc xin và đang trong quá trình thử nghiệm để sản xuất vắc xin.

Tuy nhiên, khi Việt Nam gặp thách thức trước làn sóng dịch bệnh mới và hạn chế trong tiếp cận nguồn vắc xin, đặc biệt là sau khi Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc chính thức gửi thư tới Tổng thống Biden, phía Mỹ ghi nhận và kịp thời điều chỉnh.

Đại sứ Hà Kim Ngọc cho biết đạt được thành công bước đầu như hiện tại là nhờ sự tham gia nỗ lực vận động ở cả Mỹ và Việt Nam, cùng nhiều bộ, ngành của Việt Nam, cộng đồng doanh nghiệp Mỹ đang kinh doanh tại Việt Nam và một số cá nhân, tổ chức người Việt tại Mỹ.

Đại sứ đánh giá cao những đóng góp quan trọng và hiệu quả nói trên. Song, ông nói đây mới là kết quả bước đầu khi Mỹ dự kiến phân bổ 7 triệu liều vắc xin cho nhóm 16 nước và vùng lãnh thổ ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

“Chúng tôi đang tiếp tục thúc đẩy và mong muốn Mỹ sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam và các nước đối tác trong cuộc chiến ứng phó với đại dịch vào thời điểm quan trọng này”, Đại sứ Hà Kim Ngọc cho hay.

Nhân Hoàng