Mỹ quyết định tung 250 tỉ USD để cạnh tranh toàn diện với Trung Quốc

Dự thảo Luật Cạnh tranh và Đổi mới năm 2021 được thông qua với tỷ lệ 68 phiếu ủng hộ - 32 phiếu phản đối. Phe tiến bộ, ôn hòa, bảo thủ dường như đã thống nhất quan điểm xem Trung Quốc là mối đe dọa cho sức mạnh Mỹ lẫn cho sự ổn định toàn cầu, mặc dù giữa họ tồn tại bất đồng sâu sắc về những vấn đề chính sách khác.

Dành ra khoản chi tiêu gần 250 tỉ USD, dự luật đề cập đến hầu hết mọi khía cạnh của mối quan hệ song phương đầy căng thẳng: đầu tư hàng tỉ USD đẩy mạnh sản xuất sản phẩm bán dẫn Mỹ – dấu hiệu cho thấy Washington lo ngại phụ thuộc quá mức vào chuỗi cung ứng Trung Quốc; cấm quan chức Mỹ tham dự Olympics Bắc Kinh 2022; tuyên bố chính sách mà Trung Quốc thực thi ở Tân Cương là tội ác diệt chủng; cho phép ban hành trừng phạt mới nhắm vào quan chức Trung Quốc vì dính líu đến tấn công mạng, đánh cắp tài sản sở hữu trí tuệ, vi phâm nhân quyền tại Tân Cương.

Dự luật cũng đề ra một số điều khoản giúp Mỹ tăng cường quan hệ với Đài Loan và với nhiều đồng minh ở Thái Bình Dương khác; ngăn chặn Trung Quốc gia tăng ảnh hưởng tại trường đại học Mỹ, tại các tổ chức quốc tế lẫn trên không gian mạng.

Sắp tới đến lượt Hạ viện Mỹ xây dựng nên dự luật riêng. Lưỡng viện sau đó sẽ đối chiếu 2 dự luật, tìm cách xử lý khác biệt rồi trình văn kiện cuối cùng đến Tổng thống Joe Biden để ký ban hành.

Tổng thống Biden xem cạnh tranh với Trung Quốc là trọng tâm trong chính sách đối nội lẫn đối ngoại. Vì vậy gần như chắc chắn ông sẽ ký dự luật mà phía Quốc hội đưa sang.

Điều trần trước Ủy ban Phân bổ ngân sách thuộc Thượng viện Mỹ hôm 8.6, Ngoại trưởng Antony Blinken tỏ ý hoan nghênh dự luật đối phó toàn diện với Trung Quốc: “Chúng ta sẽ có công cụ mới, nguồn lực mới giúp cạnh tranh hiệu quả hơn”.

Học giả Elizabeth Economy thuộc Viện nghiên cứu Hover (đại học Stanford) đánh giá: “Rõ ràng Mỹ cần hành động nhiều hơn, dự luật là một nỗ lực thực sự quan trọng và gửi đi một thông điệp quan trọng. Cả đảng Dân chủ lẫn đảng Cộng hòa có vẻ đều thừa nhận chúng ta phải khôn ngoan hơn, làm tốt hơn trong việc đối phó hàng loạt thách thức từ Trung Quốc”.