Căng thẳng Canada - Trung Quốc leo thang

Quan chức cấp cao thuộc phái đoàn Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc Tưởng Đoan khơi mào sự đối đầu bằng phát biểu: “Chúng tôi kêu gọi tổ chức một cuộc điều tra kỹ lưỡng và công bằng về tất cả trường hợp phạm tội đối với người dân bản địa tại Canada, đặc biệt là trẻ em, để đưa những đối tượng có trách nhiệm ra trước công lý và triển khai biện pháp bồi thường đầy đủ cho nạn nhân”. Nga, Iran, Venezuela, Syria, Triều Tiên đều tỏ ý ủng hộ.

Cách đối xử với người bản địa tại Canada là đề tài nóng thời gian qua, sau khi người dân bang British Columbia phát hiện ngôi mộ tập thể chứa hài cốt 215 trẻ em tại nơi từng là trường nội trú Kamloops Indian (lập ra nhằm cưỡng bức đồng hóa trẻ em các bộ tộc bản địa). Chính phủ Canada đã đưa ra lời xin lỗi chính thức.

Đại sứ Canada tại Liên Hợp Quốc Leslie Norton đáp trả bằng tuyên bố chung với 40 quốc gia khác, kêu gọi Trung Quốc cho phép quan chức Liên Hợp Quốc cùng quan sát viên độc lập đến Tân Cương, được tự do xem xét cuộc sống người dân địa phương.

Thủ tướng Canada cũng lên tiếng đáp trả mạnh mẽ, lên án Trung Quốc thực hiện hành vi ngược đãi vi phạm nhân quyền một cách có hệ thống tại Tân Cương. Ông nhấn mạnh Canada từ năm 2008 đã lập nên Ủy ban Sự thật và hòa giải phụ trách giải quyết tình trạng ngược đãi người bản địa.

“Ủy ban Sự thật và hòa giải của Trung Quốc ở đâu? Sự thật ở đâu? Tinh thần cởi mở và dám chịu trách nhiệm trước sai lầm quá khứ giống như Canada ở đâu? Trung Quốc thậm chí còn không công nhận nhân quyền ở Tân Cương là một vấn đề. Đây là lý do tại sao Canada cùng người dân toàn thế giới phải lên tiếng thay cho người Duy Ngô Nhĩ”, Thủ tướng Trudeau phát biểu.

Khẩu chiến về nhân quyền trên khiến quan hệ giữa Canada và Trung Quốc thêm căng thẳng. Hai nước luôn ở tình trạng “cơm không lành, canh chẳng ngọt” suốt 3 năm qua kể từ sau vụ bắt giữ Giám đốc Tài chính Huawei Mạnh Vãn Châu.