Trung Quốc 'dè chừng' thủy sản Việt Nam có thực sự vì COVID-19?

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, từ tháng 4 vừa qua, xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc đã giảm 11%, sang tháng 5 tiếp tục giảm sâu hơn tới 22%. Trong đó, xuất khẩu giảm sâu ở tất cả các nhóm sản phẩm chính là: tôm giảm 35%, cá biển khác (trừ cá ngừ) giảm 23%, cá tra giảm 5%.

Tính đến hết tháng 5, xuất khẩu tôm sang Trung Quốc giảm 19% đạt 137 triệu USD, cá tra đạt 165,5 triệu USD. Xuất khẩu các loại cá biển giảm 5% đạt gần 70 triệu USD và chiếm 17% tổng xuất khẩu thuỷ sản.

VASEP cho biết, tác động của đại dịch COVID-19 và động thái của Trung Quốc đã tạo ra 2 xu hướng rõ nét trong xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường này, đó là kim ngạch các sản phẩm tươi, đông lạnh giảm mạnh, còn hàng khô, hàng chế biến tăng.

Việc Trung Quốc tăng cường kiểm soát chặt hàng nhập khẩu thủy sản từ Việt Nam và một số nước, ngoài lý do liên quan đến COVID-19 thì còn có nguyên nhân nội tại đó là thủy sản của chính Trung Quốc cũng sụt giảm vì COVID-19 và vì chiến tranh thương mại với Mỹ, thị trường nhập khẩu lớn nhất của Trung Quốc. Do đó, theo một số chuyên gia nhận định, Trung Quốc muốn người tiêu dùng, nhà chế biến thủy sản nước này tập trung tiêu thụ nguồn nguyên liệu trong nước.

Theo đó, từ tháng 7.2020 đến nay, Trung Quốc liên tục thông báo phát hiện dấu vết vi rút corona trong bao bì thủy sản nhập khẩu, sau đó là lệnh đình chỉ nhập khẩu đối với các công ty xuất khẩu có liên quan, chủ yếu là tôm từ các nước Ấn Độ, Ecuador, Indonesia… và cá hồi, cá minh thái từ Nga.

Từ 11.9.2020, Tổng cục Hải quan Trung Quốc ra quy định mới, các nhà xuất khẩu đồ đông lạnh sẽ bị cấm xuất khẩu hàng sang Trung Quốc trong 1 tuần nếu xét nghiệm axit nucleic với sản phẩm cho ra kết quả dương tính với vi rút corona chủng mới trong lần đầu tiên hoặc thứ hai. Nếu sản phẩm đông lạnh tiếp tục dương tính với vi rút corona chủng mới trong lần thứ ba hoặc nhiều hơn, các nhà cung cấp nước ngoài sẽ chịu lệnh cấm trong vòng 4 tuần. Những nước bị cuốn vào “vòng xoáy” của Trung Quốc gồm Ấn Độ, Ecuador, Nga, Mỹ và Việt Nam...

Mới đây, cảng Trạm Giang, một cảng trung chuyển hàng hóa lớn của Trung Quốc thông báo ngừng thông quan thủy sản từ Việt Nam và 10 nước châu Á từ ngày 20.6-15.7, VASEP nhìn nhận đây là một "tiếng chuông cảnh báo" với Việt Nam khi mà diễn biến COVID-19 trong nước đang phức tạp.

Theo đó, VASEP cho rằng việc kiểm soát dịch COVID-19 trong nước hiện nay vô cùng cần thiết, đặc biệt việc triển khai sớm và nhanh tiêm phòng vắc xin cho công nhân, người lao động tại các nhà máy chế biến thủy sản là rất cấp bách cho doanh nghiệp cũng như ngành thủy sản xuất khẩu của Việt Nam.

Tuyết Nhung