Xôn xao vụ nhà báo Trung Quốc tự nhận: Bóng đá Việt Nam có 'công nghệ lõi' còn Trung Quốc vẫn loay hoay

Giải EURO ngày càng hấp dẫn lên. Có lẽ Cúp châu Âu lần này là sự kiện có tầm ảnh hưởng toàn cầu đầu tiên được tổ chức dưới tình hình dịch bệnh trên phạm vi toàn cầu. Theo báo chí nước ngoài, mặc dù lượng người hâm mộ theo dõi trận đấu có thể không bằng các trận đấu tại EURO cách đây 5 năm, nhưng thống kê cho thấy: Tỷ lệ khán giả truyền hình tại Cúp châu Âu năm nay đã tăng 20% ​​so với trước! Đây rõ ràng là một con số đáng khích lệ. Có lẽ đại dịch đã khiến người hâm mộ bóng đá trên toàn thế giới “ngộp thở” quá lâu; hoặc có lẽ sự phổ biến hơn nữa của TV hoặc Internet đã giúp người hâm mộ xem các trận đấu thuận tiện hơn. Điều thú vị hơn và khó tin hơn là ở Brazil, số lượng người hâm mộ xem EURO trên TV thực sự vượt quá số lượng người xem Copa America! Đây có thể là cái hấp dẫn của cúp châu Âu.

Từ "Hàng đầu Trung Quốc" đến "Số 1 Thế giới"

May mắn thay, sau khi theo chân đội tuyển bóng đá quốc gia thi đấu vòng 40 trận, tác giả đã trực tiếp đến châu Âu và xem trực tiếp một số trận đấu tại EURO. Do EURO năm nay được tổ chức tại 11 quốc gia nên trước tình hình dịch bệnh như hiện nay, tác giả khó có thể bao quát hết các SVĐ mà chỉ có thể chọn xem một số trận khác trong khách sạn. Không giống như những người trẻ trong nước có thể xem trận đấu qua điện thoại di động hoặc Internet bất cứ lúc nào, người châu Âu dường như vẫn quen xem trận đấu trên TV hơn. Điều này có thể được chứng minh cho dù đó là trong một quán bar hay một nhà hàng đường phố. Ít nhất, tôi hiếm khi thấy giới trẻ xem bóng đá bằng điện thoại di động. Thay vào đó, tôi thích ngồi xuống và xem trận đấu trong một quán bar. Tất nhiên, nhân tiện tôi cũng muốn uống một ly.

Khung cảnh như vậy trái ngược hẳn với Trung Quốc.

Nhiều người đang ví EURO lần này "giống như giải có người Trung Quốc tham gia hoặc đăng cai tổ chức", bởi một ấn tượng nổi bật là tràn ngập quảng cáo của các công ty Trung Quốc. Nhưng trong số các quảng cáo của các công ty Trung Quốc này, quảng cáo khiến tôi ấn tượng nhất là của Hisense. Chiếc "TV Laser, số 1 thế giới" của Trung Quốc màu đỏ bắt mắt, điều này có phần gây xúc động. Trong ấn tượng của tôi, dường như chỉ có một khoảng thời gian ngắn ngủi hai hoặc ba năm, bởi vì tại World Cup ở Nga ba năm trước, khẩu hiệu quảng cáo mà tôi nhìn thấy phải là "Laser TV, Trung Quốc hàng đầu". Tốc độ phát triển từ “Trung Quốc hàng đầu” lên “số 1 thế giới” là bao nhiêu?

Người ta nói rằng chính sự phát triển trong ba năm qua mà ngành công nghiệp TV laser của Trung Quốc đang bùng nổ. Cho dù đó là sự đổi mới sản phẩm, vị thế trên thị trường, bố cục tiêu chuẩn bằng sáng chế và sự công nhận của người tiêu dùng, thì chắc chắn nó vẫn là "số một thế giới". Đây là lời ủng hộ của Hisense cho những thành tựu mà ngành công nghiệp TV laser của Trung Quốc, lần đầu tiên có lợi thế về công nghệ hiển thị.

Nếu không có "công nghệ cốt lõi", bạn sẽ tụt lại phía sau và bị đánh bại

Trên thực tế, sự phát triển của TV laser có thể đạt được sự phát triển đi tắt đón đầu và tăng trưởng bùng nổ trong một thời gian ngắn, về cơ bản là vì nó đã làm chủ được "công nghệ lõi". Tác giả dễ liên tưởng đến bóng đá Trung Quốc hiện tại, vì bóng đá Trung Quốc mặc dù đã làm việc rất chăm chỉ trong những năm qua và hy vọng sẽ phát triển càng sớm càng tốt từ trên xuống dưới, nhưng hiệu quả là không rõ ràng. Ở một mức độ nào đó, về cơ bản, đến nay bóng đá Trung Quốc vẫn chưa tìm ra “công nghệ lõi” để phát triển, hoặc chưa thực sự nghĩ đến những vấn đề như vậy.

Tôi không hiểu các vấn đề kỹ thuật của TV laser. Tôi chỉ vừa học được điều gì đó từ những lần giao lưu với những người Hisense trong thời gian diễn ra EURO. Họ nói với tôi rằng cốt lõi của TV vẫn là “chip”, dù là hiển thị đen trắng, hiển thị màu hay màn hình phẳng LCD, các hãng TV Trung Quốc đều mắc phải “công nghệ cốt lõi” và đã bị “dìm hàng” bởi các công ty nước ngoài trong quá khứ. Chìa khóa cho sự trỗi dậy của Hisense nằm ở việc phát triển "tín tâm" đầu tiên của Trung Quốc với quyền sở hữu trí tuệ độc lập, kết thúc lịch sử TV màu của Trung Quốc không có "cốt lõi Trung Quốc". Kể từ đó, với tư cách là đại diện cho thế hệ công nghệ màn hình tiếp theo, màn hình laser đã tạo ra những đổi mới lớn trong công nghệ màn hình. Các công ty Trung Quốc đã làm chủ được “công nghệ cốt lõi” nên họ dám tự gọi là “công ty tiên phong trên thế giới”.

Điều này thực sự khiến tác giả rất dễ dàng liên tưởng đến bóng đá Trung Quốc. Trong nhiều năm qua, chúng ta đã nỗ lực tìm kiếm con đường phát triển của bóng đá Trung Quốc, từ HLV nước ngoài đến viện binh nước ngoài, từ chuyên môn hóa đến chuyên nghiệp hóa, v.v. của họ. Tất cả họ đều đã cố gắng, và quá trình cải cách hệ thống vẫn đang được tiến hành. Tuy nhiên, sự tiến bộ và phát triển của bóng đá Trung Quốc dường như không như những gì người hâm mộ và người dân bình thường mong đợi, thậm chí nó đã trở thành “cái gai của công chúng” suốt bao nhiêu năm qua. Tôi nghĩ điều này có lẽ là do “công nghệ cốt lõi” của bóng đá Trung Quốc là gì? Tôi e rằng cho đến giờ, đây là vấn đề mà hầu hết những người làm bóng đá vẫn chưa hình dung ra được. Ngay cả khi chưa hiểu rõ “công nghệ cốt lõi” này thì làm sao có thể nói đến việc cải thiện “công nghệ cốt lõi” của bóng đá Trung Quốc và làm sao để tạo ra bước nhảy vọt?

Nếu không có công nghệ cốt lõi, tình trạng lạc hậu vốn có sẽ không thay đổi, và tất cả những đầu tư hời hợt đều bị lãng phí.

Đối với bóng đá Trung Quốc, trong những năm qua, dưới sự dẫn dắt của tư tưởng "Nhân dân tệ", rất nhiều quỹ đã được đầu tư. Có thể nói, mời được tất cả những ông thầy ngoại đẳng cấp của bóng đá thế giới, kể cả viện binh nước ngoài. Xu thế này đang có vẻ rất thịnh, bởi vì điều mà những nhà đầu tư và ông chủ mong muốn là “kết quả tức thì” và chúng cũng phải gặt hái “kết quả nhanh chóng”. Còn kế hoạch phát triển dài hạn hơn và đào tạo tài năng trẻ chỉ là “theo kèm” hay “làm màu”. Còn những nghiên cứu quan trọng hơn về kỹ thuật, chiến thuật bóng đá, đổi mới hình thức, phương pháp huấn luyện,… thì họ thậm chí còn không bằng thời kỳ chuyên nghiệp trước. Do vậy, kết quả cuối cùng là năng lực cạnh tranh cốt lõi của đội tuyển quốc gia trở nên khá mong manh, bị người hâm mộ không ngừng chỉ trích.

Hình thành "chế độ" là làm chủ công nghệ lõi

Người Nhật đã từng nhận xét về các công ty Trung Quốc theo cách này: "Các công ty Trung Quốc chỉ là một đám 'buôn trái cây'." Họ đóng gói bất cứ loại trái cây nào cần bán trên thị trường. Họ không phải là người trồng trái cây, chưa nói đến người trồng trái cây chất lượng cao, mà chỉ là ‘Người bán trái cây’ ”. Ở một mức độ nhất định, đây thực sự là một yếu tố rất quan trọng trong việc kích thích sự tự hoàn thiện của các công ty Trung Quốc như Hisense. Từ "hàng đầu tại Trung Quốc" đến "số một trên thế giới", thiết bị gia dụng Trung Quốc "trở thành một loại trái cây trồng và nó là giống trái cây chất lượng cao".

Ở một mức độ nhất định, về TV laser, Hisense đã dẫn đầu trong việc thoát ra khỏi "mô hình" phát triển của riêng mình. Điều tương tự cũng áp dụng cho bóng đá Trung Quốc. Trong những năm qua, sự phát triển của bóng đá châu Âu, châu Mỹ và toàn thế giới đều có mô hình riêng. Ví dụ, bóng đá Bỉ, hiện đang đứng đầu bảng xếp hạng thế giới, có “mô hình Bỉ” của riêng mình. Tất nhiên, thật đáng tiếc khi Bỉ bị Ý loại khỏi tứ kết EURO. Sau khi không thể vượt qua vòng loại World Cup 2018 tại Nga, bóng đá Ý đã rút kinh nghiệm. Dưới sự dẫn dắt của Mancini đang trên đà hồi sinh, Ý đã vào bán kết EURO

Một ví dụ khác, đội tuyển Anh có biệt danh "Tam sư", đội bóng từng bị người hâm mộ chế nhạo trong một thời gian dài, đã lần đầu tiên đánh bại đội tuyển Đức trong hơn hơn 50 năm và lọt vào tứ kết. Trong những năm qua, bóng đá Anh cũng đã hình thành “mô hình” phát triển của riêng mình. Họ đã giành được chức vô địch trong các giải trẻ ở Châu Âu và thế giới. Bây giờ là lúc để đội tuyển quốc gia của họ đạt được điều gì đó. Tuyển Đức của HLV Loew đã đánh mất đi “công nghệ cốt lõi” của “mô hình Đức” ở một mức độ nào đó, khiến đội tuyển Đức thay đổi.

Điều này đúng ở Châu Âu, và điều này cũng đúng ở Châu Á. Qatar, quốc gia sắp đăng cai World Cup 2022, đã thành lập thành công "Mô hình Qatar" của riêng mình, đây là hệ thống đào tạo tài năng của Học viện Tinh hoa Qatar. Và người ta ghi nhận một sự tiến bộ lớn nữa trong thời gian qua là đội tuyển Việt Nam sẽ nằm chung bảng với đội tuyển Trung Quốc ở vòng loại 12 đội sắp tới. Sự phát triển của bóng đá Việt Nam thực sự đã hình thành nên một “Hình mẫu Việt Nam” của riêng mình.

Nhưng còn sự phát triển của bóng đá Trung Quốc thì sao? Trong những năm qua, bóng đá Trung Quốc không hề ít “hướng ngoại”, và từ “Mô hình Đức”, “Mô hình Pháp”, “Mô hình Bỉ”, v.v., hầu như tất cả những gì có thể học được, nhưng cho đến nay vẫn chưa hình thành Mô hình phát triển riêng.

Đối với bóng đá Trung Quốc, việc liên tục lọt vào vòng 12 đội nên được coi là “bước đột phá” của bóng đá Trung Quốc, bởi sau khi có được tấm vé tham dự World Cup lịch sử trong 10 trận đấu năm 2001, họ đã không thể lặp lại điều đó trong 15 năm sau đó: lọt vào vòng bóng đá châu Á đẳng cấp nhất. Sau khi lần đầu tiên lọt vào vòng 12 đội năm 2016, đội tuyển Trung Quốc tiếp tục có mặt ở vòng 12 đội lần thứ hai liên tiếp, điều đó tự nó đã là biểu hiện của sự tiến bộ. Tuy nhiên, làm thế nào để tiếp tục tiến lên vững chắc trên nền tảng hiện có, giống như TV laser, biến “hàng đầu của Trung Quốc” thành “hàng đầu của châu Á”? Vẫn cần những người làm bóng đá Trung Quốc làm việc chăm chỉ để làm chủ "công nghệ cốt lõi."

Có lẽ, bóng đá Trung Quốc khó có thể trở thành “số 1 thế giới” như tivi laser, nhưng nếu nắm vững “cốt lõi” thì “số 1 châu Á” hoàn toàn có thể trở thành mục tiêu của bóng đá Trung Quốc.

Anh Tú